Đề tham khảo thi THPT Quốc Gia môn Ngữ Văn năm 2018 trường THPT Nà Phặc (Có đáp án)

SỞ GD& ĐT BẮC KẠN
TRƯỜNG THPT NÀ PHẶC
Đề thi có 02 trang
ĐỀ THAM KHẢO
NĂM HỌC 2018 - 2019
 MÔN: NGỮ VĂN 
Thời gian: 120 phút (không kể thời gian giao đề).
PHẦN I. ĐỌC HIỂU (3,0 điểm)
Đọc văn bản sau và thực hiện các yêu cầu:
(1) Vụ chiếc tàu Titanic bị chìm ngoài khơi Bắc Đại Tây Dương đêm 15 - 4 - 1912 làm hơn 1500 người thiệt mạng đã không ngừng là đề tài cho bao tác phẩm văn chương nghệ thuật. Titanic có nghĩa là vĩ đại. Đặt tên như thế cho con tàu, con người muốn nói lên niềm kiêu hãnh cho một công trình có một không hai vào thời bấy giờ. Nhưng cái vĩ đại mà con người tưởng mình có thể đạt được trong tiến bộ khoa học kĩ thuật ấy không là gì trước sức mạnh thiên nhiên.
(2)Sau khi chiếc tàu vĩ đại ấy bị đắm, một tờ báo xuất bản ở Anh đã đăng kề nhau hai bức ảnh minh hoạ có nội dung như sau: Trong bức ảnh thứ nhất, người ta thấy chiếc tàu chạm vào tảng băng, bên dưới có dòng chữ: "Sự yếu đuối của con người và sức mạnh của thiên nhiên". Còn bức ảnh thứ hai, người ta lại thấy một người đàn ông nhường chiếc phao cấp cứu của mình cho người đàn bà đang bế con trên tay. Lần này, bức ảnh được chú thích bằng dòng chữ: "Sự yếu đuối của thiên nhiên và sức mạnh của con người”.
(3) Sức mạnh, sự vĩ đại đích thực của con người hẳn không nằm trong khả năng chinh phục hay chế ngự thiên nhiên, mà chính là trong khả năng chế ngự được bản thân, vượt thắng sự ích kỉ. Mahatma Gandhi, người giành độc lập cho Ấn Độ bằng cuộc đấu tranh bất bạo động, đã nói: "Sức mạnh vĩ đại nhất mà nhân loại có trong tay chính là tình yêu".
 (Tương Quan, Phép màu nhiệm của đời, NXB Trẻ, 2004, tr. 72 – 73)
Câu 1.. Vụ đắm tàu Titanic đã gây ra những hậu quả nào?
Câu 2. Văn bản có 3 đoạn, hãy nêu nội dung của từng đoạn. 
Câu 3. Anh/ Chị hiểu như thế nào về "sức mạnh của con người" trong dòng chữ chú thích dưới bức ảnh thứ hai?
Câu 4. Theo anh/chị, thông điệp sâu sắc nhất của văn bản trên là gì?
 PHẦN II. LÀM VĂN (7,0 điểm)
Câu 1 (2.0 điểm)
Từ văn bản thuộc phần Đọc hiểu, hãy viết một đoạn văn (khoảng 200 chữ), trình bày suy nghĩ của anh/chị về ý kiến sau: Sức mạnh vĩ đại nhất mà nhân loại có trong tay chính là tình yêu" (Mahatma Gandhi).
Câu 2 (5,0 điểm)
Đất là nơi anh đến trường
Nước là nơi em tắm
Đất Nước là nơi ta hò hẹn
Đất Nước là nơi em đánh rơi chiếc khăn trong nỗi nhớ thầm
Đất là nơi “con chim phượng hoàng bay về hòn núi bạc”
Nước là nơi “con cá ngư ông móng nước biển khơi”
Thời gian đằng đãng 
Không gian mênh mông
Những ai đã khuất
Những ai bây giờ 
Yêu nhau và sinh con đẻ cái 
Gánh vác phần nười đi trước để lại
 Dặn dò con cháu chuyện mai sau
Hằng năm ăn đâu làm đâu
Cũng biết cúi đầu giỗ Tổ.
(Trích Đất Nước, trường ca Mặt đường khát vọng -Nguyễn Khoa Điềm, Ngữ Văn 12, tập 1)
Cảm nhận của anh/ chị về hai đoạn thơ trên. Từ đó bình luận quan niệm về đất nước của Nguyễn Khoa Điềm.
Phần
Đáp án
Điểm
I. Đọc hiểu
3,00
Câu 1: Gây ra những hậu quả sau: thiệt hại về vật chất (dẫn chứng), con người, ảnh hưởng đến môi trường
0,50
Câu 2: Nội dung của từng đoạn:
- Đoạn (1) Nhắc lại về vụ đắm tàu Titanic.
- Đoạn (2) Nói về hai bức ảnh minh hoạ cùng lời chú thích được đăng trên tờ báo xuất bản ở Anh sau vụ đắm tàu. 
- Đoạn (3) bình luận về sức mạnh, sự vĩ đại của con người thông qua sự việc mêu trên.
0,75
Câu 3: "Sức mạnh của con người" trong dòng chữ chú thích dưới bức ảnh thứ hai có thể hiểu là sức mạnh của lòng vị tha, tình yêu thương, của sự vượt thắng bản năng để nhường cơ hội sống cho người khác.
0,75
Câu 4: HS có thể nêu một trong những thông điệp sau:
- Tiến bộ khoa học giúp con người chinh phục thiên nhiên nhưng không thể chế ngự được nó; sức mạnh của con người không là gì trước sức mạnh của tự nhiên.
- Thiên nhiên có thể phá huỷ những công trình vĩ đại con người làm ra nhưng không thể huỷ diệt được sức mạnh tinh thần, sức mạnh tình yêu nơi con người.
1,00
II. Làm văn
Câu 1: 
2,0
a. Đảm bảo cấu trúc đoạn văn nghị luận 200 chữ
Có đủ các phần mở đoạn, phát triển đoạn, kết đoạn. Mở đoạn nêu được vấn đề, phát triển đoạn triển khai được vấn đề, kết đoạn kết luận được vấn đề.
0,25
b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận: "Sức mạnh vĩ đại nhất mà nhân loại có trong tay chính là tình yêu"
0,25
c. Triển khai vấn đề cần bàn luận thành đoạn văn hoàn chỉnh; thể hiện được quan điểm và thái độ cá nhân; bàn luận đúng vấn đề đã nêu.
- Giải thích: Tình yêu là lòng vị tha, sự hi sinh bản thân, tình yêu thương của con người với đồng loại, với thiên nhiên, môi trường xung quanh – chính là sức mạnh vĩ đại nhất mà loài người có trong tay.
- Bàn luận, chứng minh:
+ Khẳng định tính đúng đắn của vấn đề.
+ Tình yêu là một giá trị tinh thần vô giá, có thể mang đến cho con người niêm Vui, hạnh phúc, tạo động lực và sức mạnh giúp con người Vượt qua những thử thách để chiến thắng cái ác, cái xấu.
+ Con người dù có vĩ đại đến đâu cũng trở nên nhỏ bé, yếu đuối, bất lực trước sự cuồng nộ của thiên nhiên, sức mạnh huỷ diệt của bom hạt nhân. Chỉ có tình yêu mới khiến cho loài người biết sống thân thiện với môi trường và xích lại gần nhau, nắm tay nhau để cùng tạo dựng nên những giá trị trường tồn, bất tử.
+ Phê phán những người còn có lối sống thờ ơ, vô cảm
- Bài học nhận thức, hành động. (HS rút ra)
1,0
d. Sáng tạo: Có cách diễn đạt sáng tạo, thể hiện suy nghĩ sâu sắc, mới mẻ về vấn đề nghị luận.
0,25
e. Chính tả, dùng từ, đặt câu: Đảm bảo quy tắc chính tả, dùng từ, đặt câu.
0,25
Câu 2: Cảm nhận của anh/ chị về hai đoạn thơ trên. Từ đó bình luận quan niệm về đất nước của Nguyễn Khoa Điềm.
5,00
a. Đảm bảo cấu trúc bài văn nghị luận
Có đủ các phần mở bài, thân bài, kết bài. Mở bài nêu được vấn đề cần nghị luận, thân bài triển khai được vấn đề, kết bài kết luận được vấn đề.
0,25
b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận: Cảm nhận đoạn thơ và bình luận quan niệm về đất nước .
0,25
c. Triển khai vấn đề nghị luận thành các luận điểm; thể hiện sự cảm nhận sâu sắc và vận dụng tốt các thao tác lập luận để triển khai các luận điểm ( trong đó phải có thao tác phân tích, so sánh, chứng minh, bình luận); biết kết hợp giữa nêu lí lẽ và đưa dẫn chứng.
4,0
 Mở bài: Giới thiệu về tác giả, đề tài Đất Nước trong văn học Việt Nam hiện đại, bài thơ Đất Nước và cảm nhận chung về hai đoạn thơ.
0,50
Cảm nhận về hai đoạn thơ:
-Về nội dung: Đoạn trích thể hiện cảm xúc, suy tư và là sự cát nghĩa khái niệm đất nước từ nhiều phương diện:
+Phương diện không gian cá nhân riêng tư: nơi anh đến trường, nơi em tắm, nơi ta hò hẹn
+Không gian –địa lí: đất nước rộng lớn mênh mông, gần gũi thân quen nhưng cũng thiêng liêng bình dị.
+Phương diện lịch sử: gắn với cội nguồn là sự tiếp nối của các thế hệ từ quá khứ đến hiện tại và tương lai, làm nên đất nước trường tồn
+Phương diện văn hóa: gắn với những quan niệm, phong tục, tập quánkết tinh vẻ đẹp tâm hồn của nhân dân
-Về nghệ thuật: Đoạn trích sử dụng hiệu quả, sáng tạo thể thơ tự do, chất liệu văn hóa và văn học dân gian; kết hợp hài hòa giữa chất trữ tình và chính luận; cắt nghĩa khái niệm Đất nước theo lối triết tự
2,50
Bình luận quan niệm đất nước:
-Nguyễn Khoa Điềm quan niệm đất nước là sự tổng hợp, thống nhất các phương diện lịch sử, địa lí và văn hóa trong mối quan hệ gắn bó với đời sống nhân dân. Điều đó góp phần thể hiện tư tưởng cốt lõi của đoạn trích Đất Nước-tư tưởng Đất Nướccủa Nhân dân.
-Đây là quan niệm mới mẻ, sâu sắc tiêu biểu cho quan niệm về đất nước trong văn học Cách mạng giai đoạn 1945-1975; góp phần thức tỉnh tinh thần dân tộc ở thế hệ trẻ vùng tạm chiếm miền nam thời chống Mĩ, trách nhiệm với đất nước của tổi trẻ ngày nay. 
1,0
d. Sáng tạo: Có cách diễn đạt sáng tạo, thể hiện suy nghĩ sâu sắc, mới mẻ về vấn đề nghị luận
0,25
e. Chính tả, dùng từ, đặt câu: Đảm bảo quy tắc chính tả, dùng từ, đặt câu.
0,25
TỔNG ĐIỂM : 10,0