Đề cương ôn thi Tốt nghiệp THPT môn Địa lí Lớp 12 - Phần vùng kinh tế Việt Nam

 Bµi 2: VÞ trÝ ®Þa lÝ, ph¹m vi l·nh thæ
1/ VÞ trÝ ®Þa lÝ: 
- VN n»m ë phÝa §«ng Nam ch©u ¸, thuéc r×a ®«ng cña b¸n ®¶o §«ng D­¬ng, gÇn trung t©m §NA.
- To¹ ®é ®Þa lÝ(...)
VN n»m trong vßng ®ai nhiÖt ®íi nöa cÇu B¾c, thuéc mói giê sè 7
2/ Ph¹m vi l·nh thæ:
- Gåm vïng ®Êt, vïng biÓn vµ vïng trêi.
a. Vïng ®Êt:
- DiÖn tÝch 331 212 km2
- Giới hạn các phía gi¸p TQ, Lµo, Cam-pu-chia(4600km)( (đọc At lat)
- Cã h¬n 4000 hßn ®¶o lín, nhá( 2 Q§ lín Hoµng Sa & Tr­êng Sa)
b. Vïng biÓn:
- DiÖn tÝch kho¶ng 1triÖu km2
- Bao gåm (vïng néi thuû, l·nh h¶i, tiÕp gi¸p l·nh h¶i, ®Æc quyÒn kinh tÕ & thÒm lôc ®Þa) 
- N­íc ta cã chung biÓn víi 8 quèc gia (đọc At lat)
c. Vïng trêi:
- Lµ kho¶ng kh«ng gian bao trïm trªn ®Êt, biÓn vµ h¶i ®¶o thuéc chñ quyÒn VN
3/ ý nghÜa cña vÞ trÝ ®Þa lÝ
ý nghÜa tù nhiªn: 
- VÞ trÝ quy ®Þnh ®Æc ®iÓm c¬ b¶n cña TNVN mang tÝnh chÊt N§¢GM
- Do vị trí nằm giữa 2 vành đai sinh khoáng Địa Trung Hải và Thái Bình Dương nên có nhiều khoáng sản; nằm trên đường di lưu, di cư của nhiều luồng động, thực vật nên đa dạng về tài nguyên sinh vật
- Lµ mét trong nh÷ng nh©n tè t¹o ra tÝnh ph©n ho¸ ®a d¹ng cña tù nhiªn n­íc ta(TN phân hoá từ bắc chí nam; từ đông sang tây và từ thấp lên cao tạo ra nhiều vùng tự nhiên khác nhau)
- Lµ mét trong nh÷ng nh©n tè lµm cho n­íc ta cã nhiÒu thiªn tai(Do nằm trong khu vực thuộc khí hậu NĐÂGM nên chịu ảnh hưởng rất lớn của nhiều loại thiên tai như bão, lũ lụt, hạn hán...)
 b. ý nghÜa kinh tÕ, v¨n ho¸- x· héi & quèc phßng.
- N»m trªn ng· t­ ®­êng giao th«ng quèc tÕ quan träng-> më réng giao l­u, cöa ngâ th«ng ra biÓn cña mét sè n­íc
- VÞ trÝ liÒn kÒ, t­¬ng ®ång vÒ lÞch sö, v¨n ho¸- x· héitạo đk để nước ta chung sống hîp t¸c hoµ b×nh, h÷u nghÞ với các nước trong khu vực
- BiÓn §«ng lµ mét h­íng chiÕn l­îc trong b¶o vÖ ANQP
Lưu ý: Phần cả trong ngoặc đơn chỉ dành cho kiểu đề trình bày hoặc đề phân tích.., nếu dạng đề “nêu” thì chỉ cần trình bày phần ngoài ngoặc đơn ( )
Bài 6 - 7: §Êt n­íc nhiÒu ®åi nói
I. §Æc ®iÓm chung cña ®Þa h×nh
1. Địa hình đồi núi chiếm phần lớn diện tích nhưng chủ yếu là đồi núi thấp.
- Đồi núi chiếm ¾ diện tích 
- Nói thấp d­íi 1000m(85%), trên 2000m ( 1%)
2. Cấu trúc địa hình khá đa dạng. 
- Địa hình nước ta được vận động Tân kiến tạo làm trẻ lại và có tính phân bậc rõ rệt.
- Địa hình thấp dần từ Tây Bắc xuống §ông Nam.
- Cấu trúc địa hình: 2 hướng chính:
 + Hướng TBắc – §«ng Nam(TB¾c, Tr­êng S¬n B¾c)
 + Hướng vòng cung(§«ng B¾c, TSN)
3. Địa hình vùng nhiệt đới ẩm gió mùa
4. Địa hình chịu tác động mạnh mẽ của con người 
II. C¸c khu vùc ®Þa h×nh
1. Khu vực đồi núi.
Vïng
§«ng B¾c
T©y B¾c
TS B¾c
TS Nam
Ph¹m 
vi
T¶ ng¹n S.Hång
H÷u ng¹n s«ng Hång
-> phÝa nam s. C¶
Nam S. C¶ 
->d·y B¹ch M·
D·yB.M· -> hÕt khèi nói cùc NTB
§Æc 
®iÓm
- §Þa h×nh nói thÊp chiÕm phÇn lín DT 
- §H nói cao nhÊt VN
- §H nhá, hÑp ngang; cao 2 ®Çu vµ thÊp ë gi÷a()
- §H nói trung b×nh 
- H­íng: vßng cung
- H­íng: T©y B¾c- §«ng Nam
H­íng: T©y B¾c- §«ng Nam
- H­íng vßng cung
- Gåm 4 CC nói lín:CCSgGam,NgSơn,Bắc sơn,Đông Triềumë ra ë phÝa B¾c& phÝa §«ng, chôm l¹i ë Tam §¶o.
- Gåm 3 d¶i ch¹y // theo h­íng TB - §N
+ PhÝa ®«ng lµ d·y HLS cao ®å sé
+ PhÝa t©y lµ c¸c d·y nói Tb×nh 
+ ë gi÷a lµ c¸c cao nguyªn, SN ®¸ v«i
- Gåm c¸c d·y nói ch¹y song song vµ so le nhau ¨n lan ra s¸t biÓn
- Gåm 2 khèi nói cao ®å sé dùng chªnh vªnh bªn bê BiÓn §«ng; phÝa t©y lµ c¸c cao nguyªn ®Êt ®á ba zan -> t¹o nªn sù bÊt ®èi xøng gi÷a 2 s­ên Đ-T
- Cïng h­íng víi c¸c c¸nh cung lµ c¸c thung lòng s«ng CÇu, s«ng Th­¬ng, s«ng Lôc Nam
- §H cao ë T©y B¾c, thÊp dÇn vÒ §«ng Nam.
- C¸c thung lòng s«ng cïng h­íng( S. §µ, s. Chu, s.M·..) 
- M¹ch nói cuèi cïng lµ d·y B¹ch M· ®©m ngang ra biÓn lµm ranh giíi víi T. S¬n Nam
- C¸c thung lòng s«ng(§ång Nai, Xª xan...)
2. Khu vùc ®ång b»ng: - §ång b»ng chiÕm 1/4 diÖn tÝch
 §Æc ®iÓm
 §ång b»ng s«ng Hång
§ång b»ng SCL
 Gièng nhau
 §­îc thµnh t¹o vµ ph¸t triÓn do phï sa s«ng båi tô dÇn trªn vÞnh biÓn n«ng, thÒm lôc ®Þa më réng 
 Kh¸c
 nhau
DiÖn tÝch
40.000 km2
15000km2
§kiÖn
h×nh thµnh
Do phï sa hÖ thèng s«ng Hång vµ hÖ thèng s«ng Th¸i B×nh båi ®¾p
- Do phï sa s«ng TiÒn vµ s«ng HËu båi ®¾p
§Þa h×nh 
- BÒ mÆt ®ång b»ng bÞ chia c¾t thµnh nhiÒu « bëi hÖ thèng ®ª
- H×nh thµnh c¸c khu ruéng cao b¹c mµu...
- Cao ë phÝa T©y, T©y B¾c vµ thÊp dÇn vÒ phÝa §«ng Nam
- Cã hÖ thèng kªnh r¹ch ch»ng chÞt chia c¾t ®ång b»ng thµnh c¸c « vu«ng
- Cã nh÷ng vïng tròng lín lµ nh÷ng n¬i ch­a ®­îc båi lÊp xong 
- ThÊp, b»ng ph¼ng h¬n
 §Êt
- §Êt phï sa b¹c mµu ë c¸c khu ruéng cao.
- Ngoµi ®ª ®­îc båi ®¾p th­êng xuyªn-> ®Êt phï sa mµu mì
- D¶i phï sa ngät ven s«ng TiÒn, s«ng HËu-> trång lóa
- §Êt nhiÔm phÌn, nhiÔm mÆn chiÕm diÖn tÝch lín(2/3 dt)
III. Thế mạnh và hạn chế:
MiÒn nói
§ång b»ng
ThÕ m¹nh
- Giµu kho¸ng s¶n néi sinh(Cu, Pb, Sn, Ni,..), ngo¹i sinh(than, ®¸ v«i, apatÝt, ®Êt hiÕm) -> thuËn lîi ®Ó ph¸t triÓn c«ng nghiÖp
- Lµ c¬ së ®Ó ph¸t triÓn nÒn n«ng nghiÖp nhiÖt ®íi: §a d¹ng n«ng s¶n, ®Æc biÖt lµ lóa g¹o. 
Rõng - ®Êt trång: Rõng nhiÖt ®íi ®a d¹ng thµnh phÇn loµi-> c¬ së ph¸t triÓn nÒn n«ng - l©m nghiÖp nhiÖt ®íi 
- Cao nguyªn xÕp tÇng, thung lòng réng, ®Êt ®á ba zan, ®Êt x¸m, DT ®ång cá lín -> h×nh thµnh vïng chuyªn canh c©y CN l©u n¨m, c©y ¨n qu¶, ch¨n nu«i ®¹i gia sóc..
- Cung cÊp c¸c nguån lîi thiªn nhiªn kh¸c nh­ thuû s¶n, kho¸ng s¶n, l©m s¶n.. 
Nguån thuû n¨ng: C¸c con s«ng miÒn nói cã tiÒm n¨ng thuû ®iÖn lín(S. §µ, s. §ång Nai..)
- Cã ®iÒu kiÖn tËp trung c¸c thµnh phè, khu CN, trung t©m th­¬ng m¹i. 
TiÒm n¨ng du lÞch: Cã nhiÒu ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn c¸c lo¹i h×nh du lÞch tham quan, nghØ d­ìng, nhÊt lµ du lÞch sinh th¸i
- Ph¸t triÓn giao th«ng ®­êng bé, ®­êng s«ng...
H¹n chÕ
- §Þa h×nh c¾t xÎ, s­ên dèc -> Khã kh¨n giao th«ng, khai th¸c tµi nguyªn 
- Thiªn tai, thêi tiÕt kh¾c nghiÖt: s¹t lë ®Êt, lò nguån, lò quÐt..
- Lò lôt, h¹n h¸n, bão mạnh...
- HiÖn t­îng c¸t lÊn, triÒu d©ng,...
 Bài 8: Thiªn nhiªn chÞu ¶nh h­ëng s©u s¾c cña biÓn
1- Khái quát về Biển Đông:
- DiÖn tÝch: 3.477 triÖu km2
- BiÓn kÝn: §­îc bao bäc bëi c¸c vßng cung ®¶o
- BiÓn nhiÖt ®íi, réng, t­¬ng ®èi kÝn, chÞu ảnh hưởng của gió mùa.
 + BiÓn nhiÖt ®íi( to, ®é mÆn, sãng..)
 + N»m trong vïng giã mïa
2- ¶nh h­ëng cña biÓn §«ng ®Õn thiªn nhiªn ViÖt Nam
 KhÝ hËu
§Þa h×nh vµ c¸c hÖ sinh th¸i ven biÓn
 Tµi nguyªn thiªn nhiªn vïng biÓn
 Thiªn tai
- Lµm biÕn tÝnh c¸c khèi khÝ qua biÓn
+ T¨ng Èm cho giã mïa §«ng B¾c.
+ Lµm dÞu m¸t cho giã mïa T©y Nam 
-> khÝ hËu mang tÝnh chÊt nhiÖt ®íi h¶i d­¬ng điều hoà hơn
- Địa hình đa d¹ng: VÞnh cöa s«ng, bê biÓn mµi mßn, tam gi¸c ch©u, ®Çm ph¸, cån c¸t, ®¶o ven bê, r¹n san h«...
- Hệ sinh thái:
+ Rõng ngËp mÆn 
+ Hệ sinh thái rõng trªn ®Êt phÌn
+ Hệ sinh thái rõng trªn c¸c ®¶o
- Kho¸ng s¶n: 
 + DÇu khÝ (Nam C«n s¬n, Cöu Long,..)
 + Muèi, c¸t, ti tan..
- H¶i s¶n: Giµu thµnh phÇn loµi(2000 loài cá, 100 loài tôm, hàng nghìn loài nhuyễn thể..
- Đặc sản: hải sâm, bào ngư, yến sào..
- B·o: 9 – 10 c¬n b·o ( VN 3 - 4 c¬n)
- Lò lôt, sãng lõng, m­a lín..
- S¹t lë bê biÓn( Nam Trung Bé)
- N¹n c¸t bay lµm hoang m¹c ho¸ ®Êt...
----------------------------------------------------------------------------------------------
Bµi 9 Thiªn nhiªn nhiÖt ®íi Èm giã mïa
1. KhÝ hËu nhiÖt ®íi Èm giã mïa:
KhÝ hËu
BiÓu hiÖn
Nguyªn nh©n
TÝnh chÊt nhiÖt ®íi
- NhiÖt ®é TB > 200C
- Sè giê n¾ng 1400 – 3000 h/n¨m
- C¸n c©n bøc x¹ > 0
- Tæng nhiÖt ho¹t ®éng >100000C
- Do n»m trong vµnh ®ai néi chÝ tuyÕn (8034’ -> 23023’B)
TÝnh chÊt Èm
- L­îng m­a TB 1500 -> 2000mm (s­ên nói ®ãn giã 3500 -> 4000mm) 
- §é Èm kh«ng khÝ cao > 80 %.
- C©n b»ng Èm > 0
- Do n»m bªn bê biÓn §«ng.
TÝnh chÊt giã mïa
- TÝn phong BBC ho¹t ®éng quanh n¨m.
- Giã mïa mïa §«ng, Giã mïa2 h¹
- N»m trong khu vùc ho¹t ®éng cña giã mïa Ch©u ¸
* Ho¹t ®éng cña giã mïa ë n­íc ta
Giã mïa
H­íng giã
Nguån gèc
Ph¹m vi ho¹t ®éng
Thêi gian ho¹t ®éng
TÝnh chÊt
HÖ qu¶
Giã mïa mïa ®«ng
§«ng B¾c
 ¸p cao Xibia
MiÒn
B¾c ( tõ 16oB trë ra)
Tõ th¸ng XI ®Õn th¸ng IV
- §Çu mïa:
l¹nh kh«
- Cuèi mïa:
l¹nh Èm
Mïa ®«ng l¹nh 2-3 th¸ng cho toµn miÒn B¾c 
(to < 18oC )
Giã mïa mïa h¹
T©y Nam
(riªng §BBBé h­íng §«ng Nam)
Nöa ®Çu mïa: ¸p cao B¾c Ên §é D­¬ng
C¶ n­íc
Tõ th¸ng V ®Õn th¸ng VII
 Nãng Èm
M­a cho Nam Bé vµ T©y Nguyªn
Gi÷a, cuèi mïa: (+) cËn chÝ tuyÕn BCN
Tõ th¸ng VIII ®Õn th¸ng X
 Nãng Èm
KÕt hîp d¶i héi tô nhiÖt ®íi g©y m­a cho c¶ n­íc
2. C¸c th ành phần tù nhiªn khác:	
C¸c TP 
 BiÓu hiÖn
Nguyªn nh©n
§Þa h×nh
- X©m thùc m¹nh ë miÒn ®åi nói ( khe rãnh, thung khô, suối cạn.. điển hình ở địa hình đá vôi)
- Båi tô nhanh ë ®ång b»ng h¹ l­u s«ng(ĐBBB, ĐBNB)
- §H 3/4 dt ®åi nói 
- KhÝ hËu NĐÂGM n¾ng l¾m, m­a nhiÒu
s«ng ngßi
- M¹ng l­íi s«ng ngßi dµy ®Æc (2360 con s«ng >10 km)
- S«ng ngßi nhiÒu n­íc, giµu phï sa
- ChÕ ®é n­íc ph©n theo mïa:(Mïa lò t­¬ng øng víi mïa m­a; mïa c¹n t­¬ng øng víi mïa kh«)
Do §H 3/4 dt ®åi nói, x©m thùc ë miÒn ®åi nói, §H c¾t xÎ m¹nh, m­a nhiÒu, nhận l ượng nước lớn từ ngoài lãnh thổ(60%)
§Êt
- Qóa tr×nh Feralit lµ qu¸ tr×nh h×nh thµnh ®Êt chñ yÕu
- §Êt feralit lµ lo¹i ®Êt chÝnh ë miÒn ®åi nói n­íc ta
- Do §H 3/4 dt ®åi nói 
- Do khÝ hËu NĐÂGM n¾ng l¾m, m­a nhiÒu
Sinh vËt
- Rõng rËm nhiÖt ®íi Èm l¸ réng th­êng xanh
- TP loµi nhiÖt ®íi chiÕm ­u thÕ
Do khÝ hËu nhiÖt ®íi Èm, ®Êt feralit..
3. ¶nh h­ëng cña thiªn nhiªn nhiÖt ®íi Èm giã mïa ®Õn s¶n xuÊt vµ ®êi sèng. 
a. ¶nh h­ëng s¶n xuÊt n«ng nghiÖp.
 * Thuận lợi: - Ph¸t triÓn m« h×nh n«ng l©m kÕt hîp.
 - Ph¸t triÓn n«ng nghiÖp nhiệt đới(đặc biệt là lóa n­íc), t¨ng vô, ®a d¹ng ho¸ c©y trång
 * Khã kh¨n: Thêi tiÕt bÊt th­êng g©y khã kh¨n cho ho¹t ®éng canh t¸c, c¬ cÊu c©y trång, kÕ hoạch thêi vô...
b. C¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kh¸c vµ ®êi sèng
* ThuËn lîi: - Ph¸t triÓn l©m nghiÖp, thuû s¶n, du lÞch...
 - §Èy m¹nh ho¹t ®éng khai th¸c, x©y dùng vµo mïa kh«.
* Khã kh¨n: + §é Èm cao g©y khã kh¨n cho viÖc b¶o vÖ m¸y mãc, thiÕt bÞ...
+ C¸c ho¹t ®éng GTVT, du lÞch, c«ng nghiÖp khai th¸c... chÞu ¶nh h­ëng cña sù ph©n mïa khÝ hËu.
+ Thiªn tai: B·o, lò, h¹n h¸n...
+ Thêi tiÕt bÊt th­êng ¶nh h­ëng ®Õn s¶n xuÊt vµ ®êi sèng. 
+ M«i tr­êng thiªn nhiªn dÔ bÞ suy tho¸
Bµi 11- 12 Thiªn nhiªn ph©n ho¸ ®a d¹ng( T1) 
1. Thiên nhiên phân hoá Bắc – Nam.
a. Nguyên nhân: 
- Sự giảm sút gió mùa Đông Bắc và tăng bức xạ Mặt Trời khi về phía Nam -> sự khác nhau về khí hậu giữa hai miền.
b. Biểu hiện: 
So sánh
Phần lãnh thổ phía Bắc
Phần lãnh thổ phía Nam
Phạm vi
Từ dãy Bạch Mã trở ra
Từ dãy Bạch Mã trở vào
Khí hậu
 NĐÂGM có mùa đông lạnh
+ Nhiệt độ tb > 20oC, mùa đông 2-3 tháng < 18oC
+ Biên độ nhiệt lớn
 Cận xích đạo gió mùa
 + Nhiệt độ tb > 25oC, 
 + Biên độ nhiệt nhỏ
 + Có 1 mùa khô và 1 mùa mưa rõ rệt
Cảnh quan
- Đới rừng nhiệt đới ẩm lá rộng thường xanh
- Mùa đông xuất hiện loài cây rụng lá
+ Loài nhiệt đới chiếm ưu thế, ngoài ra còn có loài cận nhiệt và ôn đới
- Rừng cận xích đạo gió mùa
- Mùa khô xuất hiện loài cây chịu hạn, kiểu rừng thưa( tiêu biểu ở Tây Nguyên)
+ Thành phần thực, động vật chủ yếu thuộc vùng xích đạo và nhiệt đới từ phương Nam.
2. Thiên nhiên phân hoá Đông – Tây.
* Nguyên nhân: - Do lãnh thổ hẹp ngang, giáp biển, núi chạy theo hướng kinh tuyến. 
* Biểu hiện: Chia làm 3 dải
 Đặc điểm 
 Thiên nhiên
Vùng biển và thềm lục địa
- Quan hệ mật thiết với vùng đồng bằng và vùng núi.
- Thay đổi theo từng đoạn bờ biển
- Giàu có, tiêu biểu cho thiên nhiên vùng biển nhiệt đới ẩm gió mùa. 
Vùng đồng bằng ven biển
Quan hệ mật thiết với vùng núi phía tây và vùng biển, thềm lục địa ở phía đông.
 + Đồng bằng Bắc Bộ; đồng bằng Nam Bộ: Mở rộng với các bãi triều thấp, thềm lục địa rộng và nông
 + Đồng bằng duyên hải ven biển: Hẹp ngang, chia cắt thành những đồng bằng nhỏ; thềm lục địa hẹp và sâu
- Thiên nhiên trù phú, thay đổi theo mùa.
- Thiên nhiên khắc nghiệt, đất đai kém màu mỡ nhưng giàu tiềm năng du lịch & kinh tế biển.
Vùng đồi núi
- Quan hệ mật thiết với vùng đồng bằng và vùng biển, thềm lục địa. 
- Đông Bắc: Mang sắc thái cận nhiệt đới gió mùa 
- Tây Bắc: Phía nam có cảnh quan thiên nhiên NĐÂGM; phía Bắc lại có cảnh quan thiên nhiên giống như vùng ôn đới.
- Do tác động của gió mùa với hướng các dãy núi nên TN phân hoá rất phức tạp
♣ Giữa Đông Bắc & Tây Bắc:
+ Đông Bắc: Địa hình hướng vòng cung của 4 cánh cung mở ra ở phía bắc và phía đông () nên đón nhận trực tiếp GMĐB làm cho GMĐB xâm nhập sâu, tạo nên một mùa đông lạnh nhất nước ta.
 + Tây Bắc: Địa hình hướng Tây Bắc - ĐN (dãy HLS nằm ở phía đông) làm cho GMĐB suy yếu và bớt lạnh, đồng thời làm cho khí hậu vùng này có sự phân hoá theo độ cao.
♣ Giữa Đông Trường Sơn và Tây Nguyên: Có sự đối lập nhau giữa mùa mưa và mùa khô:
 + Đông TS: Mùa mưa vào thu đông (Tháng VIII -> T I) do đón nhận trực tiếp các luồng gió thổi hướng Đông Bắc từ biển vào, bão, áp thấp.. Ở Tây Nguyên thời kỳ này là mùa khô do ít chịu ảnh hưởng của khối không khí ẩm -> khắc nghiệt, xuất hiện kiểu rừng thưa.
+ Tây Nguyên: Mưa lớn vào thời kỳ cuối hạ đầu thu do gió mùa Tây Nam mang lại. Vào nửa đầu mùa hạ, gió mùa Tây Nam (từ vịnh Ben Gan) mang mưa lớn cho Nam Bộ và Tây Nguyên đồng thời do hiệu ứng phơn tạo nên gió tây khô nóng cho Đông Trường Sơn.
3. Thiªn nhiªn ph©n ho¸ theo ®é cao:
* Nguyªn nh©n: Do gi¶m nhiÖt ®é theo chiÒu cao -> lượng mưa vµ ®é Èm thay ®æi 
* BiÓu hiÖn: 3 ®ai
§ai, ®é cao
KhÝ hËu
§Êt
Sinh vËt
N§ giã mïa trên núi( < 600- 700m ë MB; < 900 – 1000m ë MN )
- NhiÖt ®íi giã mïa, mïa h¹ nãng, ®é Èm thay ®æi tuú n¬i.
- To: > 250C
§Êt phï sa(ngọt, phèn, mặn..) vµ ®Êt Feralit đỏ vàng, nâu đỏ, feralit trên đá vôi (chiếm 60%)
- HÖ sinh th¸i rõng nhiÖt ®íi Èm thưêng xanh (Nhiều tầng, nhiều cây cao to, xanh quanh năm)
- HÖ sinh th¸i rõng nhiÖt ®íi giã mïa( rừng thường xanh, nửa rụng lá, rừng trên đất phèn, mặn,)
CN giã mïa trên núi ( 600, 700m – 2600m ë MN từ 900-1000m)
- CËn nhiÖt m¸t mÎ, to < 25oC, mưa nhiÒu, Èm t¨ng
Từ 600 - 700m
 đến 1600 - 1700m 
- Feralit cã mïn
- Hệ sinh thái rừng cận nhiệt đới lá rộng và lá kim
 - Từ 1600 - 1700m trở lên
- §Êt mïn
- Rừng phát triển kém,
đơn giản thành phần loài, rêu và địa y phủ kín thân cành
- Xuất hiện loài cây ôn đới
¤n §ới giã mïa trên núi ( > 2600m)
- ¤n ®íi giã mïa
- T0: < 150C : Mïa ®«ng < 50C
- §Êt mïn th«
- Sinh vËt «n ®íi: §ç quyªn, l·nh sam, thiÕt sam..
4. Các miền địa lí tự nhiên
Tên miền
Miền Bắc và Đông Bắc Bắc Bộ
Miền Tây Bắc và Bắc Trung Bộ
Miền Nam Trung Bộ & Nam Bộ
Phạm vi 
Ranh giíi phÝa t©y – t©y nam cña miÒn däc theo t¶ ng¹n S«ng Hång (gåm vïng nói §«ng B¾c vµ đồng bằng B¾c Bé)
Tõ h÷u ng¹n S«ng Hång ®Õn d·y B¹ch M·.
Tõ d·y B¹ch M· trë vµo Nam
Địa hình
- Hưíng vßng cung cña ®Þa h×nh (4 c¸nh cung).
- §åi nói thÊp (đé cao trung b×nh kho¶ng 600m)
- NhiÒu ®Þa h×nh ®¸ v«i
- §ång b»ng B¾c Bé më réng, bê biÓn ph¼ng, nhiÒu vÞnh, ®¶o, quÇn ®¶o.
- Hưíng TB-§N, nhiÒu bÒ mÆt s¬n nguyªn, cao nguyªn, ®b»ng gi÷a nói.
- §Þa h×nh nói trung b×nh vµ cao, dèc m¹nh.
- §ång b»ng thu nhỏ, nhiÒu cån c¸t, b·i t¾m ®Ñp.
- Hưíng vßng cung
Gồm khèi nói cæ kon tum & khối núi cùc Nam Trung Bé, các s¬n nguyªn, cao nguyªn.
- Sưên ®«ng dèc m¹nh, sườn t©y tho¶i.
- §ång b»ng ven biÓn thu hÑp, ®ång b»ng Nam Bé thÊp ph¼ng, më réng. 
- §ường bê biÓn nhiÒu vòng, vÞnh.. -> XD h¶i c¶ng, du lÞch, nghÒ c¸.
Khoang sản
Giµu có : Than, s¾t, thiÕc, Apatit, đá vôi,..
ThiÕc, s¾t, cr«m, đất hiếm..
DÇu khÝ cã tr÷ lưîng lín. T©y Nguyªn cã nhiÒu b« xÝt.
Khí hậu
- NĐÂGM có mùa đông lạnh (mïa h¹ nãng, mưa nhiÒu, mïa ®«ng l¹nh, Ýt mưa) - KhÝ hËu, thêi tiÕt cã nhiÒu biÕn ®éng.
- GM§B suy yÕu vµ biÕn tÝnh
- BTB cã giã ph¬n T©y Nam, b·o m¹nh, mïa mưa chËm h¬n.
- KhÝ hËu cËn xÝch ®¹o ( > 20oC).
- Hai mïa mưa, kh« râ rÖt 
S«ng ngßi
- M¹ng lưới s«ng ngßi dµy ®Æc hưíng Tây Bắc - Đông Nam vµ vßng cung.
- HƯíng Tây Bắc - Đông Nam & t©y - ®«ng, s«ng cã ®é dèc lín, có tiÒm n¨ng thuû ®iÖn.
- S«ng ë Nam Trung Bé ng¾n, dèc. Cã 2 hÖ thèng s«ng lín (s. §ång Nai vµ Cöu Long)
Thổ nhưỡng - sinh vật. 
- §ai cËn nhiÖt h¹ thÊp.
- Trong thµnh phÇn rõng cã c¸c loµi c©y cËn nhiÖt (dÎ, re) vµ ®éng vËt Hoa Nam.
- Cã ®ñ hÖ thèng 3 ®ai cao()
- NhiÒu thµnh phÇn loµi c©y cña c¶ 3 luång di cư .
- §ai nhiÖt ®íi ch©n nói lªn ®Õn 1000m. 
- Thùc vËt nhiÖt ®íi, xÝch ®¹o  ưu thÕ - NhiÒu thó lín. Rõng ngËp mÆn ven biÓn, rÊt ®Æc trng.
Bµi 14 Sö DôNG Vµ B¶O VÖ TµI NGUY£N THI£N NHI£N
 Hiện trạng 
 Nguyên nhân 
 Giải pháp 
Tài nguyên rừng
- Gđ 1943-1983: DT rừng giảm mạnh ( phân tích bảng 14.1)
- Gđ 1983-2005: DT rừng tăng ( phân tích bảng 14.1) nhưng tài nguyên rừng vẫn bị suy thoái do chất lượng rừng chưa thể phục hồi (70% là rừng nghèo)
- Khai thác quá mức cho phép, bất hợp lí (chÆt ph¸ rõng bõa b·i)
- Nhµ n­íc ch­a cã biÖn ph¸p hîp lý
- Do chiÕn tranh, ch¸y rõng
- N¹n du canh, du c­...
- Nâng độ che phủ lên 45-50%(vùng núi 70-80%)
- Quy định nguyên tắc quản lí, sử dụng đối với 3 loại rừng(..)
- Triển khai luật bảo vệ rừng, giao đất giao rừng...
- Trồng rừng, phủ xanh..
 Đa dạng sinh học
Sinh vật VN có tính đa dạng cao về số lượng, thành phần loài; kiểu hệ sinh thái và nguồn gen quý hiếm nhưng đang bị suy giảm mạnh ( khái niệm về DDSH)
- Do DT rừng bị thu hẹp
- Ô nhiễm môi trường nước
- Săn bắt động vật trái phép(súng, bom mìn.....)
- Nhµ n­íc ch­a cã biÖn ph¸p bảo vệ kịp thời...
- Xây dựng, mở rộng vườn quốc gia, khu bảo tồn..
- Ban hành Sách đỏ VN
- Quy định về khai thác( cấm dùng thuốc nổ....)
Tài nguyên đất
- Sử dụng chưa hợp lí: 
 + Năm 2005 ta có 12.7 tr ha đất có rừng (38%) trong khi ¾ DT là đồi núi -> chưa đủ
+ Khoảng 9.4 tr ha đất nông nghiệp (28.4%) 
+ BQ đất NN/người chỉ 0.1 ha -> thấp hơn thế giới; trong khi VN là một nước nông nghiệp!
+ Đất chưa sử dụng còn 5.35 tr ha nhưng chủ yếu ở miền núi bị thoái hoá nặng -> không còn khả năng mở rộng.
- Hiện trạng suy thoái:
 + Diện tích đất đai bị suy thoái còn rất lớn(mặc dù DT đất trống đồi trọc giảm mạnh)
 + Hiện có 9.3 tr ha đất bị đe doạ hoang mạc hoá ( 28%) 
- Canh tác không hợp lí
- Ô nhiễm môi trường nước, môi trường đất
- Canh tác chưa đi đôi với bảo vệ và bổ sung chất màu cho đất
 ( tự chế! ☺)
♥ Đối với vùng núi:
 + Áp dụng canh tác kết hợp thuỷ lợi (đào hố vẩy cá, trồng cây theo băng..)
 + Cải tạo đất hoang, đồi núi trọc bằng biện pháp nông-lâm kết hợp + B¶o vÖ rõng vµ ®Êt rõng
♥ Đối với ®ång b»ng:
 + Quản lí chặt và có kế hoạch mở rộng DT
 + Canh t¸c hîp lý, chèng b¹c mµu, gl©y, nhiÔm phÌn, mÆn
 + Bãn ph©n cải tạo đất thÝch hîp 
 + Chống ô nhiễm đất do chất độc, chất bẩn
 Tài nguyên khác
- N­íc, kho¸ng s¶n: Khai thác còn chưa hợp lí, lãng phí
- Du lÞch: còn nhiều tiềm năng, nhiều nơi xuống cấp..
- BiÓn, khÝ hËu: chưa khai thác được mấy..
- Quản lí chặt chẽ, tránh lãng phí tài nguyên & làm ô nhiễm MT
- Cần bảo tồn, tôn tạo các giá trị, phát triển DL sinh thái
- Sử dụng hợp lí và bền vững
B ài 15 - B¶o vÖ m«i tr­êng vµ phßng chèng thiªn tai
1. B¶o vÖ m«i tr­êng
Cã 2 vÊn ®Ò quan träng nhÊt trong b¶o vÖ m«i tr­êng ở n­íc ta hiÖn nay:
- T×nh tr¹ng mÊt c©n b»ng sinh th¸i m«i tr­êng
- T×nh tr¹ng « nhiÔm m«i tr­êng
 (Nguyªn nh©n do mất rừng -> đất xói mòn-> hạ mực nước ngầm -> khí hậu nóng lên -> đv mất nơi cư trú; ô nhiễm là do chất thải không được xử lí đổ trực tiếp ra môi trường. & biÓu hiÖn)
Lo¹i thiªn tai
N¬i x¶y ra
Thêi gian x¶y ra
 HËu qu¶
BiÖn ph¸p 
 B·o
Vïng ven biÓn Trung Bé, B¾c Bé
Th¸ng VI – XI(khi sím tõ V- XII)
- B·o m¹nh lµ th¸ng IX -> X -> VIII(70%)
- Mïa b·o chËm dÇn tõ B ->Nam
NÆng nÒ ®èi víi s¶n xuÊt, ®êi sèng
CÇn cã biÖn ph¸p phßng chèng hiÖu qu¶
NgËp lôt
- §B ch©u thæ sông Hồng, §BSCL
-Vïng tròng miÒn trung
- H¹ l­u c¸c s«ng lín ë Nam Bé
Th¸ng VI, 
Th¸ng IX-X
- G©y ¶nh h­ëng ®Õn s¶n xuÊt, ®êi sèng
( nhÊt lµ ®èi víi vô hÌ thu)
- NhiÔm phÌn, mÆn, « nhiÔm
- X©y dùng hÖ thèng thuû lîi tho¸t lò
- Cñng cè ®ª ®iÒu
Lò quÐt
ë l­u vùc s«ng suèi miÒn nói bÞ chia c¾t m¹nh, mÊt líp phñ thùc vËt
Th¸ng VI - X (MB¾c)
Th¸ng X - XII (MiÒn Trung)
Nghiªm träng ®èi víi s¶n xuÊt, ®êi sèng
- Qu¶n lÝ, sö dông ®Êt hîp lÝ
- Trång rõng, kü thuËt n«ng nghiÖp trªn ®Êt dèc
- Quy ho¹ch ®iÓm d©n c­...
H¹n h¸n
X¶y ra ë nhiÒu n¬i 
 - MB t¹i c¸c thung lòng khuÊt giã 
- Nam Bé & vïng thÊp T©y Nguyªn
- Ven biÓn cùc Nam Trung Bé
Vµo mïa kh«
3-4 th¸ng
4-5 th¸ng
6-7 th¸ng
- Ch¸y rõng
- ThiÕu n­íc sinh ho¹t vµ s¶n xuÊt
- X©y dùng hÖ thèng thuû lîi cung cÊp n­íc t­íi
Ngoài các thiên tai trên còn có động đất, sương muối, lốc xảy ra mang tính cục bộ!
Phần “ Chiến l ược quốc gia về bảo vệ TN và môi trường” học ở sgk
Lưu ý: Bài này các em học kỹ 2 vấn đề MT và loại thiên tai là BÃO, còn các thiên tai khác không quan trọng lắm!
 §Þa lý d©n c­
 Bµi 16 ®Æc ®iÓm d©n sè vµ ph©n bè d©n c­ ë n­íc ta
1. §Æc ®iÓm d©n sè:
§«ng d©n, nhiÒu thµnh phÇn d©n téc
D©n sè t¨ng nhanh, c¬ cÊu trÎ
a. D©n sè ®«ng: 84.156.000 ng­êi (2006)
- §øng thø 3 §NA, thø 13 trªn thÕ giíi.
+ ThuËn lîi: - Nguån nh©n lùc dåi dµo, thÞ tr­êng tiªu thô réng lín
+ Khã kh¨n: D©n sè t¨ng nhanh trong ®iÒu kiÖn kinh tÕ kÐm ph¸t triÓn -> trë ng¹i vÒ kinh tÕ, chÊt l­îng cuéc sèng.
b. Thµnh phÇn d©n téc:
- Gåm 54 d©n téc (ng­êi Kinh chiÕm 86,2%)
- KiÒu bµo n­íc ngoµi ( >3,2 tr ng­êi)
- ThuËn lîi - khã kh¨n ?
a. D©n sè n­íc ta t¨ng nhanh ®Æc biÖt vµo nöa cuèi thÕ kû XX
- T¨ng mçi n¨m trung b×nh 1 tr ng­êi.
- Tû lÖ gia t¨ng d©n sè kh¸c nhau gi÷a c¸c thêi kú, hiÖn nay gi¶m cßn 1,32% (2001-2005) nh­ng cßn cao h¬n thÕ giíi.
b. D©n sè trÎ: - N¨m 2005
+ D­íi tuæi lao ®éng: (27%) xu h­íng gi¶m nhanh.
+ Trong tuæi lao ®éng: (64%), t¨ng nhanh.
+ Ngoµi tuæi lao ®éng: (9%) t¨ng chËm.
=> D©n sè n­íc ta ®ang giµ ho¸
2. Ph©n bè d©n c­ ch­a hîp lý:
- MËt ®é d©n sè trung b×nh c¶ n­íc: 254 ng­êi/km2 (2006)
- Ph©n bè ch­a hîp lý gi÷a c¸c vïng.
 §ång b»ng
 MiÒn nói
N«ng th«n
Thµnh thÞ
Ph©n
bè d©n c­ kh«ng ®Òu
- TËp trung d©n sè chñ yÕu cña c¶ n­íc(chiÕm 75% ds), trong khi vïng nµy TNTN bÞ khai th¸c triÖt ®Ó, DT chØ chiÕm 1/4; -> mËt ®é d©n sè cao(§BSH 1225 ng­êi/km2
( 2006)
- Lµ n¬i cã DT réng, nhiÒu tµi nguyªn nh­ng d©n c­ tËp trung th­a thít-> mËt ®é ds rÊt thÊp
(T©y B¾c 69 ng­êi/km2
- 2006)
- ChiÕm 73.1% 
d©n sè c¶ n­íc
 (2005)
- ChiÕm 26.9%% d©n sè c¶ n­íc (2005)
HËu qu¶
- G©y bÊt hîp lÝ trong vÊn ®Ò sö dông lao ®éng vµ khai th¸c tµi nguyªn, 
- Th¬× gian n«ng nhµn ë n«ng th«n ch­a khai th¸c hÕt ->n¨ng suÊt lao ®éng cßn thÊp
4. ChiÕn l­îc d©n sè vµ sö dông hîp lÝ lao ®éng(sgk)
 -------------------------------------------------------------------------------------------------
 Bµi17: LAO ĐỘNG VÀ VIỆC LÀM	
1) Nguồn lao động
- Kho¶ng 42.53 triÖu lao ®éng(2005) chiÕm 51.2 % d©n sè.
- Mçi n¨m cã thªm 1 triÖu lao ®éng 
- ThuËn lîi: Nguån lao ®éng dåi dµo, thÞ tr­êng tiªu thô réng lín.
- Khã kh¨n: Trong ®iÒu kiÖn kinh tÕ ch­a ph¸t triÓn -> trë ng¹i
a) Mặt mạnh:
- Cần cù, chÞu khã, cã kinh nghiÖm sx
- ChÊt l­îng lao ®éng ngµy cµng ®­îc n©ng lªn
b) Mặt hạn chế:
- C¸n bé qu¶n lÝ, c«ng nh©n kü thuËt lµnh nghÒ cßn thiÕu nhiÒu.
- Lđ có trình độ cao còn ít so với nhu cầu
- Tỷ lệ lao ®éng chưa qua đào tạo lín 
- Ph©n bè lao ®éng ch­a ®Òu
2) Cơ cấu lao động
a) Cơ cấu lao đéng theo ngành kinh tế n¨m 2005:
- Khu vực nông-lâm-ngư thu hót tíi 57.3%, cã xu h­íng gi¶m nhưng chậm.
- Khu vực CN-XD chiếm tỷ lệ lao đéng còn thÊp ( 18.2%), t¨ng còn chậm
- DV thu hót 24.5 % tăng nhưng còn chậm
b) Cơ cấu lđ theo thành phần KT n¨m 2005:
- Tỷ lệ lao đéng thành phần kt Nhà nước chiếm 9.5%, có xu hướng gi¶m; tỷ lệ lao đéng thành phần kt ngoài Nhà nước ngoµi nhµ n­íc ( 88,9%); thµnh phÇn kinh tÕ có vốn đầu tư nước ngoài chiếm tỷ lệ lao đéng thÊp( 1.6%), t¨ng m¹nh. 
c) Cơ cấu lđ theo thành thị và nông thôn:
- Tỷ trọng lao đéng thành thị thÊp (25%) có xu hướng tăng (dẫn chứng), tỷ trọng lao đéng nông thôn (75%) xu h­íng gi¶m (dẫn chứng)
3) Vấn đề việc làm và hướng giải quyết:
- Việc làm đang là vấn đề KT-XH gay gắt ở nước ta hiện nay.
 + Mçi n¨m t¹o ra 1 triÖu chç lµm míi nh­ng t×nh tr¹ng thÊt nghiÖp, thiÕu viÖc lµm vÉn cßn gay g¾t
 + Tû lÖ thÊt nghiÖp 2.1%( thµnh thÞ 5.3%, n«ng th«n 1.1%); tû lÖ thiÕu viÖc lµm 
8.1 % ( thµnh thÞ 4.5%, n«ng th«n 9.3%)
- Hướng giải quyết việc làm:
+ Ph©n bè l¹i d©n c­ lao ®éng trong ph¹m vi c¶ n­íc
+ Thùc hiÖn tèt chÝnh s¸ch d©n sè, KHHG§
+ §a d¹ng ho¸ c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt
+ Chó träng ph¸t triÓn CN, DV ®Ó t¹o viÖc lµm
+ T¨ng c­êng hîp t¸c ®Ó thu hót ®Çu t­..
+ §a d¹ng ho¸ c¸c lo¹i h×nh ®µo t¹o, d¹y nghÒ, TTXTGTVL
+ XuÊt khÈu lao ®éng
 Bµi 18: ®« thÞ ho¸
1. Đặc điểm đô thị hoá nước ta:
a. Quá trình đô thị hóa nước ta diễn ra chậm, trình độ ĐTH thấp:
- Tõ thÕ kØ III TCN cã ®« thÞ ®Çu tiªn(thµnh Cæ Loa)
- Thêi phong kiÕn: §T víi chøc n¨ng ®¬n gi¶n
- ThÕ kØ XI: thµnh Th¨ng Long, Phú Xu©n, Héi An, §µ N½ng, Phè HiÕn xuÊt hiÖn.
 - Thêi ph¸p thuéc: §T Ýt ph¸t triÓn( HN, HP, N§)
 - Sau CM T 8(1945-54) diÔn ra chËm. Ýt thay ®æi
 - 1954- 75: §T ph¸t triÓn theo 2 xu h­íng
 - 1965-72: Ch÷ng l¹i do chiÕn tranh ph¸ ho¹i
 - Tõ 1975-> nay: ChuyÓn biÕn tÝch cùc
Tuy nhiªn c¬ së h¹ tÇng vÉn ë møc thÊp
b. Tỉ lệ dân thành thị tăng:
- Tû lÖ d©n thµnh thÞ t¨ng nh­ng cßn thÊp so víi khu vùc vµ thÕ giíi (26.9% - năm 2005) 
 * Nguyªn nh©n : Do n­íc ta ®ang ë trong giai ®o¹n ®Çu cña qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp hãa nªn míi chØ ë trong giai ®o¹n ®Çu cña ®« thÞ hãa.
c. Phân bố đô thị không đồng đều giữa các vùng
- Ph©n bè ®« thÞ vµ sè d©n ®« thÞ ë n­íc ta ch­a ®ång ®Òu.
- Vïng cã nhiÒu ®« thÞ nhÊt: TDMNBB(GÊp 3.3 lÇn vïng cã Ýt ®« thÞ nhÊt( §NB)
- Vïng cã quy m« ®« thÞ lín nhÊt lµ §NB (sè d©n b×nh qu©n / 1 ®« thÞ 138.5 ngh×n/ 1 ®« thÞ)
2. Mạng lưới đô thị nước ta:
- Mạng lưới đô thị nước ta phân thành 6 loại( §Æc biÖt, lo¹i 1, 2, 3, 4, 5).
- Có 4 tiêu chí để phân loại: dân số; chức năng; mật độ dân số; tỉ lệ dân phi n«ng nghiÖp.
- Cã 5 TP trùc thuéc TW(....); 5 TP ®« thÞ lo¹i 1(.....);
* Dùa vµo Atlat §Þa lÝ trang d©n c­ h·y kÓ 5 TP cã sè d©n ®«ng nhÊt c¶ n­íc(?)
3. Ảnh hưởng đô thị hoá đến phát triển kinh tế - xã hội:
- TÝch cùc: NÕu §TH g¾n liÒn víi CNH: 
+ ¶nh h­ëng rÊt lín ®Õn ph¸t triÓn KT-XH cña c¸c ®Þa ph­¬ng, c¸c vïng trong n­íc.
+ C¸c thµnh phè, thÞ x· lµ n¬i tiªu thô s¶n phÈm, sö dông ®«ng ®¶o lao ®éng kü thuËt, thu hót ®Çu t­.. 
+ T¹o viÖc lµm vµ thu nhËp cho ng­êi lao ®éng
- Tiªu cùc: Khi §TH tù ph¸t dÉn tíi « nhiÔm m«i tr­êng, mÊt trËt tù an ninh x· héi
 Bài 20: CHUYỂN DỊCH CƠ CẤU KINH TẾ
1- Chuyển dịch cơ cấu ngành kinh tế 
*Cơ cấu gi ữa các ngành kinh tế trong GDP ở nước ta đang có sự chuyển đổi theo hướng: 
- Giảm tỉ trọng của khu vực I (dc)
- Tăng tỉ trọng của khu vực II(dc) 
 - Tỉ trọng của khu vực III tuy chưa ổn định nhưng ®· chuyển biến tích cực
=> ChuyÓn dÞch theo h­íng c«ng nghiÖp ho¸ nh­ng cßn chËm
*Trong nội bộ từng khu vùc, tõng ngành, tõng ph©n ngµnh còng cã sự chuyển dịch
 + Ở khu vực I xu hướng là giảm tỉ trọng ngành nông nghiệp, tăng tỉ trọng ngành thủy sản
 * Trong nông nghiệp tỉ trọng của ngành trồng trọt giảm, còn tỉ trọng của ngành chăn nuôi tăng. 
Trong ngµnh trång trät t¨ng tû träng ngµnh trång c©y c«ng nghiÖp, gi¶m tû träng c©y l­¬ng thùc
Trong ngµnh ch¨n nu«i: t¨ng ngµnh ch¨n nu«i gia sóc lÊy thÞt, s÷a
+ Ở khu vực II đang có xu hướng: 
 * Chuyển đổi cơ cấu ngành sản xuất và đa dạng hóa sản phẩm
 * Ngành công nghiệp chế biến tăng, giảm tỉ trọng công nghiệp khai thác. 
 * Tăng tỉ trọng của các sản phẩm cao cấp, có chất lượng và cạnh tranh được về giá cả; giảm các loại sản phẩm chất lượng thấp, TB không phù hợp với yêu cầu của thị trường.
 + Khu vực III đã có những bước tăng trưởng ở một số mặt, nhất là trong lĩnh vực liên quan đến kết cấu hạ tầng và phát triển đô thị. 
 * Nhiều loại h×nh dịch vụ mới ra đời 
2- Về cơ cấu thành phần kinh tế.
- Thµnh phÇn kinh tế nhà nước cã xu h­íng gi¶m tû träng nh­ng vÉn gi÷ vai trß chñ ®¹o
- Tỉ trọng của kinh tế tư nhân vµ thµnh phÇn kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài tăng(SL) 
3-Chuyển dịch cơ cấu lãnh thổ kinh tế	
- Ở nước ta hình thành các vùng động lực phát triển kinh tế, vùng chuyên canh và các khu công nghiệp tập trung, khu chế xuất có quy mô lớn.
- Trên phạm vi cả nước đã hình thành ba vùng kinh tế trọng điểm : 
 * Vùng kinh tế trọng điểm phía Bắc,
 * Vùng kinh tế trọng điểm miền Trung 
 * Vùng kinh tế trọng điểm phía Nam. 
 §Þa lÝ c¸c ngµnh kinh tÕ
 Bµi 21 - Đặc điểm nền nông nghiệp nước ta	 
1- NÒn n«ng nghiÖp nhiÖt ®íi:
a.. Điều kiện tự nhiên và tài nguyên thiên nhiên cho phép nước ta phát triển một nền nông nghiệp nhiệt đới.
* ThuËn lîi: 
- Nền nhiệt ẩm cao nên cây trồng, vật nuôi phát triển quanh năm.
- Khả năng luân canh, xen canh, tăng vụ rất lớn..
- Khí hậu phân hóa bắc- nam, theo mùa, theo địa hình -> cơ cấu cây trồng đa dạng(N§, CN, ¤§)
* Trở ngại:
- Tính bấp bênh trong SX nông nghiệp -> khã lªn lÞch thêi vô
- Sâu bệnh, dịch bệnh ¶nh h­ëng ®Õn n¨ng suÊt..
- Tính mùa vụ khắt khe
b. Nước ta đang khai thác ngày càng có hiệu quả đặc điểm của nông nghiệp NĐ 
 Các tập đoàn cây, con phân bố phù hợp với các vùng sinh th¸i n«ng nghiÖp.
- Cơ cấu mùa vụ thay đổi, ®­a vµo c¸c gièng ng¾n ngµy, chÞu ®­îc s©u bÖnh..
- §Èy m¹nh c«ng nghiÖp chÕ biÕn vµ b¶o qu¶n n«ng s¸n, trao ®æi hµng ho¸ gi÷a c¸c vïng.
- §Èy m¹nh s¶n xuÊt n«ng s¶n xuÊt khÈu
2 . Phát triển nền nông nghiệp hiện đại sản xuất hàng hóa góp phần nâng cao hiệu quả của nền nông nghiệp nhiệt đới
- §Æc ®iÓm cña nÒn n«ng nghiÖp hiÖn nay cã sù tån t¹i song song gi÷a nÒn n«ng nghiÖp cæ truyÒn vµ nÒn n«ng nghiÖp s¶n xuÊt hµng ho¸
- §ang cã sù chuyÓn dÞch tõ nÒn n«ng nghiÖp tù cÊp, tù tóc sang nÒn n«ng nghiÖp hµng ho¸.
* Sù kh¸c nhau gi÷a n«ng nghiÖp cæ truyÒn vµ nÒn n«ng nghiÖp s¶n xuÊt hµng ho¸
Nền nông nghiệp cổ truyền
Nền nông nghiệp hàng hóa
- Sản xuất nhỏ, công cụ thủ công
- Năng suất lao động thấp
- Sản xuất tự cấp tự túc, đa canh là chính
- Người sản xuất quan tâm nhiều đến sản lượng
- Ýt chó ý ®Õn thÞ tr­êng, dÞch vô n«ng nghiÖp
- Ph©n bè ë nh÷ng n¬i cßn khã kh¨n vÒ giao th«ng, xa thÞ tr­êng tiªu thô
- Sản xuất qui mô lớn, sử dụng nhiều máy móc
- Năng suất lao động cao
- Sản xuất hàng hóa, chuyên môn hóa, liên kết công - nông nghiệp
- Người sản xuất quan tâm nhiều hơn đến lợi nhuận
- Quan t©m ®Õn thÞ tr­êng vµ c¸c dÞch vô n«ng nghiÖp
- Ph©n bè ë nh÷ng n¬i thuËn lîi cho s¶n xuÊt NN, gÇn trôc ®­êng giao th«ng, TP, thÞ tr­êng tiªu thô...
Bài 22. VẤN ĐỀ PHÁT TRIỂN NÔNG NGHIỆP
1. Ngành trồng trọt: Chiếm gần 75% giá trị sản xuÊt nông nghiệp 
a. Sản xuất lương thực:
- Vai trß: Quan trọng đặc biệt
- Nước ta có nhiều điều kiện thuận lợi: 
 + Tự nhiên: Đồng bằng rộng lớn, đất phù sa màu mỡ, khí hậu NĐÂGM, nguồn nước dồi dào
 + Nguồn lao động dồi dào; thÞ tr­êng tiêu thụ rộng lớn; CS chế biến có nhiều tiến bộ.. 
- Khó khăn (thiên tai, sâu bệnh...)	
- T×nh h×nh ph¸t triÓn: 
 + DT t¨ng m¹nh tuy cã gi¶m tõ 2002-2005 ®¹t 7.3 tr ha(2005), 
 + S¶n l­îng hiÖn nay ®¹t 36 tr tÊn
 + N¨ng suÊt hiÖn nay ®¹t 49 t¹/ha nhê sö dông gièng míi vµ th©m canh
 + BQLT/ng­êi hiÖn nay lµ 470 kg/n¨m
 + XuÊt khÈu ®¹t 3- 4 tr tÊn(tõ chç thiÕu l­¬ng thùc-> trë thµnh n­íc XK g¹o thø 2 TG)
 + Vïng trång nhiÒu: §BSH, §BSCL
b. Sản xuất cây công nghiệp và cây ăn quả:
* Cây công nghiệp:
- Vai trß: Mặt hàng xuất khẩu; nguyên liệu cho CN chế biến; phá thế độc canh..
- §iÒu kiÖn ph¸t triÓn (®Êt feralit- đỏ bazan; khí hậu thuận lợi đặc biệt, lao ®éng có kinh nghiệm và kỹ thuật trồng, c¬ së chÕ biÕn có nhiều tiến bộ, thÞ tr­êng ngày càng mở rộng..) tuy nhiên thÞ tr­êng hay biÕn ®éng, c¬ së chÕ biÕn chưa đáp ứng đủ nhu cầu..)
- Cây công nghiệp lâu năm (Đọc Atlat)
- Cây CN hàng năm (Đọc Atlat)
+ Cà phê (T©y Nguyªn, §NB)
 + Cao su (§NB, T©y Nguyªn)
 + Hồ tiêu (T©y Nguyªn, §NB, DHMT)
 + §iÒu (§NB)
 + Dừa (§BSCL)
 + Chè(TDMNPB, T©y Nguyªn)
 + Mía ( §BSCL, DHMT, §NB)
 + Lạc ( Thanh-NghÖ-TÜnh)
 + §ậu tương ( TDMNBB)
 + Bông ( DHMT)
 + §ay (®bsh)
 + Cói (Ninh B×nh, Thanh Ho¸)
 + D©u tằm (T©y Nguyªn)
 + Thuốc lá (TDMNBB)
- Cây ăn quả (SGK) 
2. Ngành chăn nuôi:
- Tỉ trọng ngành chăn nuôi còn thÊp (so với trồng trọt) nhưng đang có xu hướng tăng.
- Xu hướng phát triển:
+ Ngành chăn nuôi tiến mạnh lên sản xuất hàng hoá 
+ Chăn nuôi trang trại theo hình thức CN
+ Các sản phẩm không qua giết mổ (trứng, sữa) chiếm tỉ trọng ngày càng cao.
- Điều kiện phát triển: 
 + Thuận lợi:
Có nhiều đồng cỏ xanh tốt trên các cao nguyên; khí hậu nóng ẩm đồng cỏ phát triển
Cơ sở thức ăn ngày càng đa dạng ( tự nhiên -> hoa màu lương thực -> phụ phẩm từ CN chế biến ->thức ăn chế biến công nghiệp)
 Dịch vụ giống, thú y, hệ thống chuồng trại, xí nghiệp chế biến có nhiều tiến bộ, chất lượng tốt
Thị trường tiêu thụ sản phẩm ngày càng được mở rộng
Nhà nước có nhiều chính sách đầu tư, phát triển ngành chăn nuôi(khuyến nông..)
 + Khó khăn :
Đồng cỏ phân tán, năng suất cỏ thấp
Môi trường nhiệt đới ẩm dễ phát sinh dịch bệnh
Giống gia súc, gia cầm năng suất thấp
Cơ sở thức ăn chăn nuôi chưa thật ổn định & vững chắc
 Dịch vụ giống, thú y, hệ thống chuồng trại, xí nghiệp chế biến vẫn còn nhiều hạn chế -> hiệu quả còn thấp, chất lượng sản phẩm chưa cao nên khó cạnh tranh..
- Chăn nuôi lợn và gia cầm: Là 2 nguồn cung cấp thịt chủ yếu
 + Chăn nuôi lợn:
Số lượng: 27 triệu con (2005) cung cấp ¾ sản lượng thịt
Phân bố: §BSH, §BSCL
 + Chăn nuôi gia cầm: 220 tr con(2005), phân bố ở §BSH, §BSCL; gà CN nuôi nhiều ở ven TP lớn
- Chăn nuôi gia súc ăn cỏ:
Trâu: ổn định ở mức 2.9 tr con( nuôi nhiều ở TDMNBB, (1/2 đàn trâu cả nước), BTB(1/4 đàn trâu cả nước)
Bò: Tăng nhanh đạt 5.5 tr con((2005)( ( nuôi nhiều ở DHNTB, Tây Nguyên, BTB); bò sữa phát triển mạnh ở ven TP lớn nhờ thị trường tiêu thụ rộng lớn ở đây.
------------------------------------------------------------------------------------------------ Bài 
 1. Ngành thủy sản
Những điều kiện thuận lợi và khó khăn để phát triển thủy sản.
Điều kiện tự nhiên
Điều kiện xã hội
Thuận lợi
Khó khăn
Thuận lợi
Khó khăn
- Có bờ biển dài, vùng đặc quyền kinh tế rộng
- Nguồn lợi hải sản khá phong phú
- Cã nhiÒu s«ng, hå, ®Çm, ruéng n­íc-> nu«i TS n­íc ngät
- Cã nhiÒu ng­ tr­êng( 4 ng­ tr­êng lín....)
- Thiên tai, bão lụt thường xuyên
- Một số vùng ven biển môi trường bị suy thoái
- Nhân dân có nhiều kinh nghiệm và truyền thống đánh bắt, nuôi trồng thủy sản
- Phương tiện tàu thuyền, c¸c ngư cụ trang bị ngày càng tốt
- Dich vụ và chế biến thủy sản được mở rộng
- Thị trường tiêu thụ rộng lớn
- Chính sách khuyến ngư của Nhà nước 
- Phương tiện chậm đổi mới.
- Hệ thống các cảng cá còn ch­a đáp ứng yêu cầu
- Công nghÖ chế biến còn hạn chế 
Sự phát triển và phân bố ngành thủy sản:
* Tình hình chung
 - Ngành thủy sản có bước phát triển đột phá ( sản lượng đạt 3.4 tr tấn năm 2005)
 - Sản lượng thủy sản bình quân/ người 42kg/năm 
 - Nuôi trồng thủy sản chiếm tỉ trọng ngày càng cao(42.6% - 2005)
* Khai thác thủy sản:
 - Sản lượng khai thác liên tục tăng( tăng gấp 2.7 lần năm 1990)
 - Tất cả các tỉnh giáp biển đều đẩy mạnh đánh bắt hải sản, nhất là các tỉnh DHNTB, Nam Bộ
 - Các tỉnh dẫn đầu: Kiên Giang, Bà rịa – VT, Bình Thuận, Cà Mau
* Nuôi trồng thủy sản: 
 - Nhiều loại thuỷ sản đã trở thành đối tượng nuôi nhưng quan trọng nhất là tôm
 - ĐBSCL là vùng nuôi tôm lớn nhất (Cà Mau, Sóc Trăng, Bạc Liêu, Bến Tre)
 - Kỹ thuật nuôi từ quảng canh-> quảng canh cải tiến -> bán thâm canh
 - Nghề nuôi cá nước ngọt phát triển đặc biệt là §BSCL, §BSH
 - Tỉnh An Giang nổi tiếng nghề nuôi ca tra, cá ba sa trong lồng bè
 - Hoạt động nuôi trồng thủy sản phát triển mạnh do:
 + Tiềm năng nuôi trồng thủy sản còn nhiều
 + Các sản phẩm nuôi trồng có giá trị khá cao và nhu cầu lớn trên thị trường
Ngành lâm nghiệp
a) Ngành lâm nghiệp ở nước ta có vai trò quan trọng về mặt kinh tế và sinh thái.
+ Chống xói mòn đất
+ Bảo vệ các loài động vật, thực vật 
+ Điều hòa dòng chảy sông ngòi, chống lũ lụt và khô hạn
+ Đảm bảo cân bằng sinh thái và cân bằng nước.
b. Sự phát triển, phân bố lâm nghiệp:
- Lâm sinh: + Cả nước có 2.5 tr ha rừng trồng, mỗi năm trồng khoảng 200 nghìn ha
- Khai thác và chế biến: Khai thác 2.5 tr m3 gỗ/năm; 120 triệu cây tre luồng, 100 triêụ cây nứa
 + Khoảng 400 nhà máy cưa xẻ; hàng nghìn xưởng gỗ thủ công ( cơ sở lớn nhất là nhà máy giấy Bãi Bằng ( Phú Thọ) & liên hiệp giấy Tân Mai(Đồng Nai)
3. Những thay đổi trong tổ chức lãnh thổ nông nghiệp ở nước ta:
a. Tổ chức lãnh thổ nông nghiệp của nước ta trong những năm qua thay đổi theo hai xu hướng chính:
- Tăng cường chuyên môn hoá sản xuất, phát triển các vùng chuyên canh quy mô lớn
- Đẩy mạnh đa dạng hoá nông nghiệp,®a dạng hoá kinh tế nông thôn 
 + Giảm thiểu rủi ro trong thị trường nông sản.
 + Sử dụng hợp lí nguồn lao động
 + Khai th ác hợp lí sự phong phú, đa dạng của ĐKTN
b. Kinh tế trang trại có bước phát triển mới, thúc đẩy sản xuất nông lâm nghiệp và thuỷ sản theo hướng sản xuất hàng hoá.
 - Số lượng trang trại ngày càng tăng lên; trang trại ngày càng đa dạng à đưa nền nông nghiệp tiến mạnh lên sản xuất nông nghiệp hàng hoá. 
 Bµi 26 : c¬ cÊu ngµnh c«ng nghiÖp 
1. C¬ cÊu c«ng nghiÖp theo ngµnh 
a. Khái niệm : Là tỷ trọng đóng góp của từng ngành, nhóm ngành trong toàn bộ hệ thống các ngành công nghiệp
b. Ph©n lo¹i: 3 nhóm với 29 ngành: Nhóm CN khai thác(4), nhómCN chế biến (23 ngành), nhóm CN sản xuất, phân phối điện, khí đốt, nước (2 ngành).
- Ngành CN trọng điểm :	* Khái niệm : 
 Cã thÕ m¹nh l©u dµi, mang l¹i hiÖu qu¶ cao về kinh tế- x ã hội và môi trường, cã t¸c ®éng ®Õn c¸c ngµnh kh¸c.
* Bao gåm: CN năng lượng; chế biến lương thực - thực phẩm; dệt – may; hoá chất - phân bón- cao su; vật liệu - xây dựng; cơ khí- điện tử..
- Cơ cấu ngành CN đang có sự chuyển dịch: Giảm tỷ trọng nhóm ngành CN khai thác và CN sản xuất, phân phối điện - khí đốt - nước; tăng tỷ trọng nhóm ngành CN chế biến
c. Hướng hoàn thiện cơ cấu ngành ( 3 hướng SGK)
2. C¬ cÊu c«ng nghiÖp theo l·nh thæ: (Đọc At lat trang công nghiệp)
- Ở BB, ĐBSH và vùng phụ cận có mức độ tập trung CN cao nhất nước. Từ Hà Nội tỏa đi 6 hướng :
HN- HPhòng – Hlong - Cẩm Phả: Cơ khí, khai thác than, VLXD
HN - Đáp Cầu - B ắc Giang: VLXD, phân hoá học
HN - Đông Anh- Thái Nguyên: Cơ khí, luyện kim
HN - Việt Trì- L âm Thao: Hoá chất, giấy
HN - Hoà Bình- Sơn La: Thuỷ điện
HN – Nam Định – Ninh Bình - Thanh Hoá : Dệt, nhiệt điện, VLXD
- Ở Nam bộ: §NB + phô cËn: TP.HCM là trung tâm CN lớn nhất; Biªn Hoµ, Vòng Tµu, Thñ DÇu Mét.
- Dọc DHMT : H×nh thµnh 1 d¶i CN tõ Vinh, Đà Nẵng, Quy Nhơn, Nha Trang
- Ở những khu vực còn lại, nhất là vùng núi, CN phân bố phân tán
2) Nguyên nhân : * Những khu vực tập trung CN cao nhờ:
 - TNTN dồi dào
Nguồn lao động có tay nghề
Thị trường rộng lớn 
Kết cấu hạ tầng: khả năng cung cấp điện, nước tương đối đầy đủ hoàn thiện
Vị trí địa lý thuận lợi
* Những khu vực tập trungcông nghiệp ít do thiếu đồng bộ các nhân tố trên
3) C¬ cÊu CN theo thµnh phÇn: - Khu vùc nhµ n­íc gi¶m tû träng, kv ngoµi nhµ n­íc vµ khu vùc cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi t¨ng tû träng
Bài 27 : VÊn ®Ò ph¸t triÓn mét sè ngµnh
c«ng nghiÖp träng ®iÓm
Công nghiệp năng lượng: 
Khai thác nguyên, nhiên liệu:
Than: Trữ lượng, các loại + phân bố; sản lượng khai thác đạt 34 tr tấn
Dầu: Trữ lượng + phân bố; sản lượng khai thác đạt 18.5 tr tấn; Nhà máy lọc dầu Dung Quất- Qngãi (CS 6.5 tr tấn/ năm) đã đi vào hoạt động
Khí: Trữ lượng + phân bố; dự án Nam Côn Sơn đưa khí từ mỏ Lan Đỏ, Lan Tây về cho các tuốc bin khí của nhà máy điện Phú Mỹ, Cà Mau; sản xuất phân đạm(Phú Mỹ, Cà Mau)
Công nghiệp điện lực:
Cơ cấu sử dụng nguồn điện:
 + G Đ 1991-1996: Thuỷ điện chiếm hơn 70%
 + Đến năm 2005: Ưu thế lại nghiêng về nhiệt điện : 70% từ than, khí trong đó tỷ trọng cao nhất thuộc về điêzen và tua bin khí (45.6%)
- Mạng lưới tải điện: Đường dây siêu cao áp 500kv từ Hoà Bình đến Phú Lâm
- Tình hình phát triển:
Thuû ®iÖn
TiÒm n¨ng
C¸c nhµ m¸y
§Þa ®iÓm (trªn sông)
Công suÊt (MW)
- RÊt lín, công suÊt kho¶ng 30 triệu kw.
- TËp trung chñ yÕu ë hÖ thèng sông Hång (37%) vµ hÖ thèng sông §ång Nai (19%)
- Hoµ B×nh
- Th¸c Bµ
- Yaly
- Hµm ThuËn – §a Mi
- TrÞ An, §a Nhim.
- S¬n La (®ang x©y dùng)
- Tuyªn Quang 
(®ang x©y dùng)
- Sông §µ
- Sông Ch¶y
- Sông Xªxan
- Sông La Ngµ
- Sông §ång Nai
- Sông §µ
- Sông G©m
1 920 ( hoặc >1000)
 110 ( hoặc <1000)
720 ( hoặc <1000
 300–175 ( hoặc <1000)
 400 – 160( hoặc <1000)
 2400( hoặc >1000)
342( hoặc <1000)
NhiÖt ®iÖn
TiÒm n¨ng
C¸c nhµ m¸y
Nguyªn liÖu
 sö dông
§Þa ®iÓm
( tØnh/ thµnh phè)
Công suÊt (MW)
- Than vµ dÇu khÝ cã nhiÒu:
+ Than (®èi víi c¸c nhµ m¸y ë miÒn B¾c).
+ DÇu khÝ ( ®èi víi c¸c nhµ m¸y ë miÒn Nam)
- C¸c nguån n¨ng l­îng kh¸c dåi dµo nh­ng ch­a ®­îc khai th¸c: n¨ng l­îng MÆt Trêi, søc giã,
- Ph¶ L¹i 1 vµ 2
-Uông BÝ vµ Uông BÝ më réng
- Ninh B×nh
- Phó Mü 1, 2, 3
- Bµ RÞa
- Thñ §øc
- HiÖp Ph­íc
- Cµ Mau 1, 2
- Than
- Than
- Than
- KhÝ
- KhÝ
- DÇu
- DÇu
- KhÝ
- H¶i D­¬ng
- Qu¶ng Ninh
- Ninh B×nh
- Bµ RÞa -Vòng Tµu
- Bµ RÞa –Vòng Tµu
- Tp. Hå ChÝ Minh
- Tp. Hå ChÝ Minh
- Cµ Mau
440; 600
150; 300
100
4164
411
165
375
1500
(Hoặc đọc theo atlat)
Lo¹i h×nh vËn t¶i
T×nh h×nh ph¸t triÓn
TuyÕn ®­êng chÝnh
 Đường bộ
- Më réng & hiÖn ®¹i ho¸
 - Phñ kÝn c¸c vïng
 - §ang héi nhËp vµo hÖ thèng ®­êng bé khu vùc
- QL 1A(Hõu NghÞ(L¹ng S¬n)
-> N¨m C¨n ( Cµ Mau)
(2300km) ->tuyÕn ®­êng ” x­¬ng sèng”
- §­êng HCM
 Đường sắt
- ChiÒu dµi 3143km
- §­êng s¸t Thèng NhÊt( HN- HCM 1726km) song song QL1
- HN-HP; HN-L Cai; HN- Th¸i Nguyªn; HN - §ång §¨ng
Đường sông
11000 km
- S«ng Hång – Th¸i B×nh
- S«ng Cöu Long
- S«ng §ång Nai
§ường biển
3260 km
- Bê biÓn cã nhiÒu thuËn lîi(...)
- H¶i Phßng – TP HCM (1500km)
- Côm c¶ng: HP, C¸i L©n, §µ N½ng- Liªn ChiÓu- Ch©n M©y; Nha Trang, Sµi Gßn- Vòng Tµu- ThÞ V¶i..
 Đường hàng không
- Ngµnh non trÎ
- Nhanh chãng hiÖn ®¹i ho¸ c¬ së vËt chÊt
- N¨m 2007 cã 19 s©n bay( 5 s©n bay quèc tÕ)
-Víi 3 ®Çu mèi: HN, HCM, §N
 Đường èng
G¾n liÒn víi ngµnh dÇu khÝ
- §­êng èng dÉn dÇu B12
- §­êng èng dÉn khÝ ( Nam C«n S¬n)
b. Ngo¹i th­¬ng:
- Ph¸t triÓn sau ®æi míi, thÞ tr­êng ®­îc më réng
- Tæng kim ng¹ch xuÊt nhËp khÈu t¨ng 13,3 lÇn.
XuÊt khÈu
NhËp khÈu
C¬ cÊu
Gi¸ trÞ
MÆt hµng
ThÞ tr­êng
2. Du lÞch:
a. Kh¸i niÖm (SGK)
b. C¸c lo¹i tµi nguyªn du lÞch:
 - Tµi nguyªn du lÞch tù nhiªn.
 - Tµi nguyªn du lÞch nh©n v¨n.
c. T×nh h×nh ph¸t triÓn du lÞch:
- Ph¸t triÓn tõ thËp kû 90 (XX) ®Õn nay.
- Kh¸ch néi ®Þa, doanh thu t¨ng liªn tôc trong khi kh¸ch quèc tÕ cã sù biÕn ®éng (1997-1998) gi¶m.
- C¸c vïng du lÞch.
- C¸c trung t©m du lÞch.
+ Quèc gia:
+ Vïng:
Bài 32: VẤN ĐỀ KHAI THÁC THẾ MẠNH Ở TRUNG DU - MIỀN NÚI BẮC BỘ
I. Kh¸i qu¸t chung:
- Gồm 15 tỉnh(),giáp với ĐBSH - địa bàn kinh tế trọng điểm phía bắc; đường biên giới dài giáp với TQ & L ào => có ý nghĩa kinh tế lớn và ý nghĩa chính trị- xã hội sâu sắc.
II. VẤN ĐỀ KHAI THÁC THẾ MẠNH:
 1. Khai thác, chế biến khoáng sản và thủy điện:
 a. Khả năng:
 + Khoáng sản: phong phú, lớn bậc nhất cả nước
Than đá ở Quảng Ninh- trữ lượng lớn nhất ĐNA
Kim loại: sắt (Thái Nguyên, Yên Bái), thiếc(Cao Bằng), đồng (LCai), chì-kẽm...
Phi kim: Apatit (Lào Cai), đất hiếm (Lai Châu)..
=> Phát triển ngành CN khai thác & chế biến khoáng sản
 + Thủy năng: phong phú từ hệ thống sông Hồng 11 tr kw( chiếm 1/3 trữ năng thủy điện cả nước( riêng s.Đà 6 tr kw)), sông Chảy, s.Gâm.. => phát triển thủy điện.
 b. Thực trạng:
 * Khai thác, chế biến khoáng sản:
 - Than khai thác vượt mức 30 tr tấn/ năm -> phục vụ cho nhà máy nhiệt điện (kể kèm công suất nhà máy) (Uông Bí & Uông Bí mở rộng (Quảng Ninh), Na Dương (Lạng Sơn), Cao Ngạn (Thái Nguyên), Cẩm Phả ( Q.Ninh)) và xuất khẩu.
 - Các loại ks kim loại -> Luyện kim, cơ khí, chế tạo máy
 - Khai thác mỏ Apatit -> sản xuất phân lân
 - Khoáng sản làm VL - XD -> công nghiệp VL – XD
 * Thủy điện:
 - Đã xây dựng các nhà máy thủy điện: Hòa Bình(s. Đà), CS 1920 MW(hoặc >1000 MW), Thác Bà / s.Chảy(110MW), Tuyên Quang/ s.Gâm, Sơn La/s.Đà
 c. Vấn đề đặt ra: Việc xây dựng các nhà máy thủy điện lớn cần chú ý đến những thay đổi của môi trường
 2. Trồng, chế biến cây công nghiệp, dược liệu, cây ăn quả cận nhiệt và ôn đới
 a. Khả năng: 
 + Đất: ferelit trên đá phiến, đá vôi và các loại đá mẹ khác: ở các cánh đồng giữa núi có đất phù sa cổ
 + Khí hậu: Mang tính chất NĐÂGM có mùa đông lạnh; phân hóa theo độ cao
 + Nước: Có nguồn nước phong phú để tưới tiêu...
=> thuận lợi để phát triển nông nghiệp(trồng cây CN, dược liệu, cây ăn quả cận nhiệt và ôn đới)
 b. Thực trạng: Có thế mạnh đặc biệt để trồng các loại cây có nguồn gốc cận nhiệt và ôn đới
 + Đây là vùng trồng chè lớn nhất cả nước(Thái Nguyên, Phú Thọ, Hà Giang,..)
 + Vùng núi giáp biên giới của Cao Bằng, Lạng Sơn & vùng núi cao Hoàng Liên Sơn thuận lợi trồng các loại cây dược liệu(quế, hồi, tam thất, đương quy)& cây ăn quả(mận, lê, đào..)
 + Ở Sa Pa trồng được rau ôn đới, sản xuất hạt giống rau quanh năm
 c. Vấn đề đặt ra: Thời tiết bất thường, cơ sở công nghiệp chế biến còn hạn chế..
3. Chăn nuôi gia súc:
 a. Khả năng: 
 + Khí hậu: Thích hợp để chăn nuôi gia súc lớn như trâu, ngựa, dê
 + Đồng cỏ: Trên các cao nguyên 600-700m đồng cỏ tuy không lớn nhưng thuận lợi để phát triển ngành chăn nuôi gia súc(trâu, bò, dê, ngựa..)
 b. Thực trạng:
- Trâu: Nuôi rộng rãi ở nhiều tỉnh đặc biệt là ở Đông Bắc : Đàn trâu 1.7 triệu con (chiếm ½ đàn trâu cả nước)
- Bò: 900 nghìn con(16% cả nước)
- Ngoài ra ở các vùng núi cao thuận lợi nuôi dê, ngựa..
- Lợn chiếm 21% đàn lợn cả nước 
 c. Vấn đề đặt ra:
- Khó khăn trong vận chuyển sản phẩm đến thị trường tiêu thụ
- Cải tạo lại các đồng cỏ
4. Kinh tế biển:
 a. Khả năng: 
 + Biển: Tiếp giáp vùng biển Đông Bắc có nhiều tiềm năng để phát triển kinh tế biển
 b. Thực trạng:
 - Phát triển mạnh ngành đánh bắt hải sản( nhất là đánh bắt xa bờ), nuôi trồng thủy sản
 - Đang xây dựng và nâng cấp cảng Cái Lân, tạo đà cho sự hình thành khu CN Cái Lân.
 - Phát triển du lịch biển- đảo 
c. Vấn đề đặt ra: Nâng cấp, mở rộng các cảng
?
1. Trình bày các thế mạnh, hạn chế về tự nhiên để phát triển nghành nông nghiệp của TDMNBB?
 2.Chứng minh rằng TDMNBB có thế mạnh để xây dựng cơ cấu kinh tế đa ngành?
 3. Trình bày các vấn đề khai thác thế mạnh ở TDMNBB?
 -----------------------------------------------------------------------
BÀI 33 - VẤN ĐỀ CHUYỂN DỊCH CƠ CẤU KINH TẾ
Ở ĐỒNG BÀNG SÔNG HỒNG
I. KHÁI QUÁT: Gồm 10 tỉnh, TP trong đó có 2tp trực thuộc TW; Giới hạn ( At lat)
II. THẾ MẠNH- HẠN CHẾ: 1. Thế mạnh
- VTĐL: + Là cầu nối giữa Trung du - miền núi BB & Bắc Trung Bộ 
 + Nằm trong vùng kinh tế trọng điểm phía Bắc 
- Tài nguyên thiên nhiên:
 + §ất nông nghiệp chiÕm 51.2%, trong đó 70% ®Êt phï sa mµu mì -> PT nông nghiệp.
 + Khí hậu: Nhiệt đới ẩm gió mùa, có mùa đông lạnh 
 + Nước: Phong phú(sông Hồng, S.Thái Bình), nước ngầm(nước nóng, nước khoáng)
=> thuận lợi phát triển nông nghiệp.
 + Biển: bờ biển dài 400 km, vùng biển có tiềm năng lớn 
 + Khoáng sản: không nhiều(đá vôi, sét cao lanh, than nâu, khí. ) -> phát triển CN 
- Dân cư đông -> lao động dồi dào, cã kinh nghiệm, kü thuËt, thị trường réng lín.
- Cơ sở vật chất và CSHT: Phát triển, t­¬ng ®èi hoµn thiÖn..
- Thu hút nhiều vốn đầu tư nước ngoài
- Lịch sử khai thác lãnh thổ: lâu đời
2. Hạn chế:
 - Dân số đông, mật độ dân số cao gây sức ép đến vấn đề việc làm, nhà ở..
 - Nằm trong vùng nhiệt đới ẩm -> lắm thiên tai( b·o, lôt, h¹n h¸n..)
 - Thiếu nguyên liệu cho CN, một số loại TN bị xuống cấp(đất, nước mặt..)
 - Chuyển dịch cơ cấu kinh tế còn chậm
3. Chuyển dịch cơ cấu kinh tế:
a. Thực trạng:
 - Chuyển dịch giữa các ngành: Giảm tỷ trọng khu vực I, tăng tỷ trọng khu vực II, III , chuyển dịch theo hướng tích cực nhưng còn chậm. 
 - Trong nội bộ từng ngành:
 + Trong KV I: Giảm tỷ trọng ngành trồng trọt, tăng tỷ trọng ngành chăn nuôivà thủy sản
 + KV II: Chuyển dịch gắn liền với việc phát triển các ngành CN trọng điểm
 + KV III: Phát triển ngành du lịch
b. Định hướng:
- Tiếp tục giảm tỷ trọng KV I, tăng nhanh tỷ trọng khu vực II và III trên cơ sở đảm bảo tăng trưởng KT nhanh gắn với việc giải quyết các vấn đề XH và môi trường
- Trong nội bộ từng ngành( như trên)
?
 1. Trình bày các thế mạnh, hạn chế của ĐBSH?
 2. Sự chuyển dịch cơ cấu kinh tế ở ĐBSH đã diễn ra như thế nào? Định hướng chính trong thời gian tới?
 3. Phân tích mối quan hệ giữa dân số và sản xuất lương thực? Đề xuất các giải pháp để giải quyết vấn đề LT-TP ở ĐBSH?
 4. Tại sao phải có sự chuyển dịch cơ cấu kinh tế ở ĐBSH?(vì vai trò- vị trí; số dân đông; nhằm khai thác thế mạnh; chuyển dịch cơ cấu KT còn chậm)
Bµi 35: VẤN ĐỀ PHÁT TRIỂN KINH TẾ XÃ HỘI ë BẮC TRUNG BỘ
I. KHÁI QUÁT: Bao gồm các tỉnh từ Thanh Hóa-> Thừa Thiên Huế
II. VẤN ĐỀ HÌNH THÀNH CƠ CẤU NÔNG- LÂM –NGƯ:
 Lãnh thổ kéo dài nhưng hẹp ngang nên tỉnh nào cũng có núi, đồi trung du; đồng bằng; biển-> thuận lợi để hình thành cơ cấu nông- lâm- ngư
Các ngành
 Khả năng & thực trạng
Nông nghiệp
a. Khả năng
+ Địa hình - đất:Lãnh thổ kéo dài, hẹp ngang nên tất cả các tỉnh đều có núi, trung du, đồng bằng, biển => Thuận lợi hình thành cơ cấu kinh tế nông- lâm- ngư
Phía Tây giáp với Lào là vùng núi cao Trường Sơn Bắc
Ở giữa là vùng đồi trước núi có đất đỏ ba zan -> thuận lợi trồng cây CN lâu năm(càfê, cao su, hồ tiêu...), đồng cỏ thuận lợi chăn nuôi gia súc..
Tiếp đến là vùng đồng bằng duyên hải ven biển nhỏ hẹp, có đất cát pha không thật thuận lợi cho trồng lúa nhưng thuận lợi trồng cây CN hàng năm (lạc, mía..)
 + Khí hậu: Chịu ảnh hưởng của gió mùa ĐBắc suy yếu dần 
 + Nước: Phong phú(s.Mã, s. Cả, s. Chu..)
=> thuận lợi phát triển nông nghiệp
b. Thực trạng: Vùng đồi trước núi có đất ba zan thuận lợi để trång c©y CN l©u n¨m( cµ fª, cao su, tiªu..), hình thành vùng chuyên canh cây CN lâu năm; cã nhiÒu ®ång cá-> ch¨n nu«i gia sóc(trâu 1.1 tr con chiếm ¼ đàn trâu cả nước, được nuôi nhiều ở các tỉnh phía bắc); bò 900.000 con chiếm 1/5 đàn bò cả nước)
- §ång b»ng cã ®Êt c¸t pha -> trồng c©y CN hµng n¨m(lạc, mía, thuốc lá..) nhưng kh«ng thuËn lîi cho trồ