Bài tập ôn tập Vật lí Lớp 7 - Vật nhiễm điện và hai loại điện tích (Có đáp án)

UBND QUẬN SƠN TRÀ ÔN TẬP CỦA NHÓM VẬT LÝ 7- 9 CỦA THCS LÊ ĐỘ TRƯỜNG THCS LÊ ĐỘ 
BÀI TẬP ÔN TẬP VẬT LÝ 7
 VẬT NHIỄM ĐIỆN VÀ HAI LOẠI ĐIỆN TÍCH
A. VẬT NHIỄM ĐIỆN
 Kết luận 1: Nhiều vật sau khi bị cọ xát có khả năng hút các vật khác.
Kết luận 2: Nhiều vật sau khi bị cọ xát có khả năng làm sáng bóng đèn bút thử điện.
II – VẬN DỤNG
Câu C1 trang 52 VBT Vật Lí 7:
Khi chải đầu bằng lược nhựa, lược nhựa và tóc cọ xát vào nhau. Cả lược nhựa và tóc đều bị nhiễm điện. Do đó tóc bị lược nhựa hút kéo thẳng ra.
Câu C2 trang 52 VBT Vật Lí 7:
Khi thổi bụi trên mặt bàn, luồng gió thổi làm bụi bay đi. Cánh quạt điện khi quay cọ xát mạnh với không khí và bị nhiễm điện, vì thế cánh quạt hút các hạt bụi có trong không khí ở gần nó. Mép cánh quạt chém vào không khí được cọ xát mạnh nhất nên nhiễm điện nhiều nhất. Do đó chỗ mép cánh quạt hút bụi mạnh nhất và bụi bám ở mép cánh quạt nhiều nhất.
Câu C3 trang 53 VBT Vật Lí 7:
Khi lau chùi gương soi, kính cửa sổ hay màn hình tivi bằng khăn bông khô, chúng bị cọ xát và bị nhiễm điện. Vì thế chúng hút các bụi xả.
Ghi nhớ:
– Có thể làm nhiễm điện nhiều vật bằng cách cọ sát.
– Vật bị nhiễm điện (vật mang điện tích) có khả năng hút các vật khác.
1. Bài tập trong SBT
Câu 17.1 trang 53 VBT Vật Lí 7: Có các vật sau: bút chì vỏ gỗ, bút bi vỏ nhựa, lưỡi kéo cắt giấy, chiếc thìa kim loại, lược nhựa, mảnh giấy. Dùng mảnh vải khô cọ xát lần lượt các vật này rồi đưa từng vật đó lại gần các vụn giấy. Từ đó cho biết những vật nào bị nhiễm điện, vật nào không.
a) Những vật bị nhiễm điện là: bút bi vỏ nhựa, lược nhựa.
b) Những vật không bị nhiễm điện là: bút chì vỏ gỗ, lưỡi kéo cắt giấy, thìa kim loại, mảnh giấy.
Câu 17.2 trang 53 VBT Vật Lí 7: Dùng mảnh vải khô để cọ xát, thì có thể làm cho vật nào dưới đây mang điện tích?
A. một ống bằng gỗ
B. một ống bằng giấy
C. một ống bằng thép
D. một ống bằng nhựa
Lời giải:
Chọn D
Vì khi dùng mảnh vải khô để cọ xát vào một ống bằng nhựa thì có thể làm cho vật đó mang điện tích.
Câu 17.3 trang 53 VBT Vật Lí 7: Làm thí nghiệm như hình 17.1, trong đó dùng kim khâu (hoặc dùi) đục một lỗ nhỏ sát mép của đấy một vỏ chai nhựa (thí dụ vỏ chai nước khoáng) để tạo một tia nước nhỏ. Đưa một đầu thước nhựa dẹt lại gần tia nước (đoạn tia nước gần đầy chai) trong hai trường hợp: khi chưa cọ xát và đã cọ xát thước nhựa.
Lời giải:
a) Mô tả hiện tượng xảy ra đối với tia nước:
– Khi chưa cọ xát thước nhựa: giọt nước chảy thẳng.
– Khi đã cọ xát thước nhựa: tia nước bị hút uốn cong về phía thước nhựa.
b) Có hiện tượng xảy ra đối với thước nhựa sau khi bị cọ xát ?
Thước nhựa sau khi cọ xát đã bị nhiễm điện (mang điện tích).
Câu 17.4 trang 54 VBT Vật Lí 7: Giải thích hiện tượng đã nêu ở phần đầu của bài 17 trong sách giáo khoa: “ vào những ngày thời tiết khô ráo, nhất là những ngày thời tiết hanh khô, khi cởi áo người bằng len, dạ hay sợi tổng hợp, ta thường nghe tiếng lách tách nhỏ. Nếu khi đó ở trong buồng tối, ta còn thấy các chớp sáng li ti”
Lời giải:
Khi ta cử động cũng như khi cởi áo, do áo len (dạ hay sợi tổng hợp) bị cọ xát nên đã nhiễm điện. Khi đó giữa các phần bị nhiễm điện trên áo len hay giữa áo len và áo trong xuất hiện các tia lửa điện là các chớp sáng li ti. Không khí khi đó bị giãn nở phát ra tiếng lách tách nhỏ.
2. Bài tập bổ sung
Câu 17a trang 54 VBT Vật Lí 7: Lúc đầu đưa một thước nhựa dẹt lại gần một quả cầu nhựa xốp được treo bằng sợi chỉ, thì quả cầu nhựa xốp đứng yên. Sau đó dùng mảnh vải khô cọ xát nhiều lần thước, rồi đưa thước nhựa lại gần quả cầu nhựa xốp nói trên thì xảy ra hiện tượng nào dưới đây ?
A. Quả cầu nhựa xốp bị thước nhựa đẩy ra xa.
B. Quả cầu nhựa xốp bị thước nhựa hút lại gần.
C. Lúc đầu quả cầu nhựa xốp bị thước nhựa hút lại gần, sau đó bị đẩy ra xa.
D. Quả cầu nhựa xốp bị thước nhựa đẩy ra xa, sau đó hút lại gần.
Lời giải:
Chọn B.
Vì sau khi bị cọ xát thì thước nhựa bị nhiễm điện nên hút quả quả cầu nhựa xốp.
2. Bài tập bổ sung
Câu 17b trang 55 VBT Vật Lí 7: Khi bóc vỏ nilông bọc quanh nắp chai nước khoáng hoặc chai nước ngọt thì thường thấy vỏ nilông này dính bám vào tay, có khi vẩy mạnh tay cũng không rời ra. Đó là vì
A. Vỏ nilông này có một lớp keo nên dính bám vào tay.
B. Vỏ nilông này bị mềm đi nên dính bám vào tay.
C. Vỏ nilông này bị nhiễm điện nên bị hút dính bám vào tay.
D. Vỏ nilông này trở nên có tính chất từ giống như nam châm, nên bị hút dính bám vào tay.
Lời giải:
Chọn C.
Vì khi bóc vỏ nilông thì vỏ nilông cọ xát với vỏ nhựa của chai nên bị nhiễm điện.
2. Bài tập bổ sung
Câu 17c trang 55 VBT Vật Lí 7: Có bốn khay đựng từng loại vụn nhỏ là vụn giấy, vụn sắt, vụn gỗ và vụn đồng. Đưa mảnh nilông đã được cọ xát bằng len lần lượt lại gần các vụn giấy này thì mảnh nilông sẽ hút:
A. các vụn gỗ.
B. các vụn sắt.
C. các vụn đồng.
D. các vụn giấy.
Lời giải:
Chọn D.
Mảnh nilông đã được cọ xát bằng len nên bị nhiễm điện, do đó sẽ hút các vụn giấy.
B/ HAI LOẠI ĐIỆN TÍCH
Nhận xét
– Hai vật giống nhau, được cọ xát như nhau thì mang điện tích cùng loại và khi được đặt gần nhau thì chúng đẩy nhau.
Nhận xét:
– Thanh nhựa sẫm màu và thanh thủy tinh khi được cọ xát thì chúng hút nhau do chúng mang điện tích khác loại.
Kết luận:
Có hai loại điện tích. Các vật mang điện tích cùng loại thì đẩy nhau, mang điện tích khác loại thì hút nhau.
Câu C1 trang 56 VBT Vật Lí 7:
Mảnh vải mang điện tích dương. Vì hai vật bị nhiễm điện hút nhau thì mang điện tích khác loại. Thanh nhựa sẫm màu khi được cọ xát bằng mảnh vải thì mang điện tích âm còn mảnh vải thì mang điện tích dương.
III – VẬN DỤNG
Câu C2 trang 56 VBT Vật Lí 7:
Trước khi cọ xát, trong mỗi vật đều có điện tích dương và điện tích âm. Các điện tích dương tồn tại ở hạt nhân nguyên tử, còn các điện tích âm tồn tại ở lớp vỏ nguyên tử gồm các electron chuyển động xung quanh hạt nhân.
Câu C3 trang 56 VBT Vật Lí 7:
Trước khi cọ xát, các vật không hút các vụn giấy nhỏ vì các vật đó chưa bị nhiễm điện, các điện tích dương và âm trung hòa lẫn nhau.
Câu C4 trang 57 VBT Vật Lí 7:
– Trước cọ xát, thước và vải đều trung hòa về điện.
– Sau khi cọ xát, như hình 18.5b, mảnh vải nhiễm điện dương (6 dấu (+) và 3 dấu (-), thước nhựa nhiễm điện âm (7 dấu (-) và 4 dấu (+))
Do đó thước nhựa nhiễm điện âm do nhận thêm electron. Mảnh vải nhiễm điện dương do mất bớt electron.
Ghi nhớ:
– Có hai loại điện tích là điện tích dương và điện tích âm.Các vật nhiễm điện cùng loại thì đẩy nhau, khác loại thì hút nhau.
– Nguyên tử gồm hạt nhân mang điện tích dương và các eletron mang điện tích âm chuyển động quanh hạt nhân.
– Một vật nhiễm điện âm nếu nhận thêm electron, nhiễm điện dương nếu mất bớt electron.
1. Bài tập trong SBT
Câu 18.1 trang 57 VBT Vật Lí 7: Trong một thí nghiệm, khi đưa một đầu thước nhựa dẹt lại gần quả cầu bằng nhựa xốp được treo bằng sợi chỉ, quả cầu nhựa xốp bị đẩy ra xa (hình 18.1). Câu kết luận nào sau đây là đúng?
A. quả cầu và thước nhựa bị nhiễm điện khác loại.
B. quả cầu không bị nhiễm điện, còn thước nhựa bị nhiễm điện
C. quả cầu và thước nhựa đều không bị nhiễm điện
D. quả cầu và thước nhựa bị nhiễm điện cùng loại
Lời giải:
Chọn D
Vì khi quả cầu nhựa xốp bị đầu thước đẩy ra xa thì quả cầu và thước nhựa bị nhiễm điện cùng loại.
Câu 18.2 trang 57 VBT Vật Lí 7: Trong hình 18.2 a, b, c, d, các mũi tên đã cho chỉ lực tác dụng (hút hoặc đẩy) giữa hai vật mang điện điện tích. Hãy ghi dấu điện tích chưa cho biết của vật thứ hai.
Lời giải:
– Hình a: ghi dấu “+” cho vật B vì vật A và vật B hút nhau nên điện tích của A và B trái dấu nhau.
– Hình b ghi dấu “-” cho vật C vì vật D và vật C đẩy nhau nên điện tích của D và C cùng dấu nhau.
– Hình c ghi dấu “-” cho vật F vì vật E và vật F hút nhau nên điện tích của E và F trái dấu nhau.
– Hình d ghi dấu “+” cho vật H vì vật G và vật H đẩy nhau nên điện tích của G và H cùng dấu nhau.
Câu 18.3 trang 58 VBT Vật Lí 7:
a. Sau khi chải thì tóc bị nhiễm điện dương. Khi đó electron chuyển từ tóc sang lược nhựa (lược nhựa nhận thêm electron, tóc mất electron).
b. Vì những sợi tóc đó nhiễm điện cùng loại nên chúng đẩy nhau.
Câu 18.4 trang 58 VBT Vật Lí 7:
* Cả Hải và Sơn đều có thể đúng, đều có thể sai.
* Thí nghiệm kiểm tra:
+ Đưa lần lượt lược nhựa và mảnh nilong của Hải lại gần các vụn giấy trang kim.
+ Nếu cả lược nhựa và mảnh nilong đều hút các vụn giấy thì lựa nhựa và mảnh nilong bị nhiễm điện, do đó Hải đúng.
Còn nếu chỉ một trong hai vật này hút các vụn giấy thì chỉ có một vật bị nhiễm điện, khi đó Sơn đúng.
2. Bài tập bổ sung
Câu 18a trang 58 VBT Vật Lí 7: Hai quả cầu nhỏ bằng nhựa mang điện tích cùng loại (cùng dấu) khi đặt gần nhau thì chúng
A. hút nhau.
B. đẩy nhau.
C. không đẩy và không hút nhau.
D. có khi đẩy nhau, có khi hút nhau.
Lời giải:
Chọn B
Vì hai điện tích cùng loại thì đẩy nhau.
2. Bài tập bổ sung
Câu 18b trang 58 VBT Vật Lí 7: Hai thước nhựa hút nhau sau khi được cọ xát và được đặt gần nhau. Có thể xảy ra trường hợp nào dưới đây ?
A. Hai thước nhựa mang điện tích dương;
B. Hai thước không mang điện (không nhiễm điện);
C. Hai thước mang điện tích âm.
D. Một thước mang điện, còn thước kia không mang điện.
Lời giải:
Chọn D.
Vì hai thước nhựa hút nhau nên nếu chúng mang điện thì điện tích của chúng trái dấu nhau, do đó A, C, B sai. Trường hợp 1 thước mang điện vẫn có khả năng hút vật không mang điện. Vì vậy trường hợp D có thể xảy ra.
2. Bài tập bổ sung
Câu 18c trang 59 VBT Vật Lí 7: Ghép mỗi phần 1, 2, 3, 4 với một phần a, b, c dưới đây để thành một câu đúng nghĩa:
1. Hai thanh nhựa bị nhiễm điện cùng loại khi đặt gần nhau thì
2. Hai thanh nhựa bị nhiễm điện khác loại khi đặt gần nhau thì
3. Hai thanh nhựa không bị nhiễm điện khi đặt gần nhau thì
4. Một thanh nhựa bị nhiễm điện và một thanh nhựa khác không bị nhiễm điện khi đặt gần nhau thì
a) không hút và không đẩy nhau.
b) đẩy nhau.
c) hút nhau
Lời giải:
Ghép: 1 – b; 2 – c; 3 – a; 4 – c.