Bài giảng Vật lý Lớp 9 - Bài 52: Ánh sáng trắng và ánh sáng màu

I. Nguån ph¸t ¸nh s¸ng tr¾ng vµ nguån ph¸t ¸nh s¸ng mµu . 
TIÕT 59 . ¸nh s¸ng tr¾ng vµ ¸nh s¸ng mµu 
Các nguồn phát ra ánh sáng: 
Mặt trời, ngôi sao, đèn giao thông, đèn pin, bóng đèn tròn, đèn LED, đèn ống th ô ng th ường, đèn ống dùng trong quảng cáo, đèn nháy, đèn t ừ bút laze. 
Hãy cho biết nguồn nào phát ra ánh sáng trắng, nguồn nào phát ra ánh sáng màu? 
Các nguồn ánh sáng trắng 
Các nguồn ánh sáng màu 
Bút laze . 
Mặt trời . 
Ngôi sao . 
Đèn giao thông . 
Đèn pin . 
Bóng đèn tròn . 
Đèn LED . 
Đèn nháy . 
Đèn ống dùng trong 
quảng cáo . 
Đèn ống th ô ng th ường . 
TIÕT 59 . ¸nh s¸ng tr¾ng vµ ¸nh s¸ng mµu 
I. Nguån ph¸t ¸nh s¸ng tr¾ng vµ nguån ph¸t ¸nh s¸ng mµu . 
1. C¸c nguån ph¸t ¸nh s¸ng tr¾ng: 
 - MÆt trêi 
 - C¸c ®Ìn cã d©y tãc nãng ch¸y, ph¸t s¸ng nh­: §Ìn pha xe «t«, xe m¸y 
2. C¸c nguån ph¸t ¸nh s¸ng mµu. 
 - §Ìn LED, bót laze, ®Ìn èng dïng trong qu¶ng c¸o.. . 
TIÕT 59 . ¸nh s¸ng tr¾ng vµ ¸nh s¸ng mµu 
I. Nguån ph¸t ¸nh s¸ng tr¾ng vµ nguån ph¸t ¸nh s¸ng mµu . 
1. ThÝ nghiÖm: 
+ Bè trÝ thÝ nghiÖm nh­ h×nh vÏ 
+ Cho dßng ®iÖn ch¹y qua ®Ìn (víi nguån ®iÖn 12V xoay chiÒu) 
+ Quan s¸t ¸nh s¸ng thu ®­îc trªn mµn ch¾n. 
I. Nguån ph¸t ¸nh s¸ng tr¾ng vµ nguån ph¸t ¸nh s¸ng mµu . 
TIÕT 59 . ¸nh s¸ng tr¾ng vµ ¸nh s¸ng mµu 
II. T¹o ra ¸nh s¸ng mµu b»ng tÊm läc mµu . 
ThÝ nghiÖm ¶o 
ThÝ nghiÖm ¶o 
Tấm lọc màu đỏ 
Chùm sáng đỏ 
Chùm sáng đỏ 
Tấm lọc màu xanh 
Chùm sáng trắng 
Tấm lọc màu đỏ 
 Nhóm 1 và 3. 
? 
 Nhóm 2 và 4. 
Chùm sáng trắng 
Tấm lọc màu xanh 
Chùm sáng xanh 
Chùm sáng xanh 
? 
? 
Tấm lọc màu đỏ 
? 
? 
Tấm lọc màu xanh 
? 
 THÍ NGHIỆM 
Tấm lọc màu đỏ 
Chùm sáng đỏ 
Chùm sáng đỏ 
Tấm lọc màu xanh 
Chùm sáng trắng 
Tấm lọc màu đỏ 
 Nhóm 1 và 3. 
 Nhóm 2 và 4. 
Chùm sáng trắng 
Tấm lọc màu xanh 
Chùm sáng xanh 
Chùm sáng xanh 
Tấm lọc màu đỏ 
Tấm lọc màu xanh 
Thấy tối 
Thấy tối 
Chùm sáng đỏ 
Chùm sáng đỏ 
Chùm sáng xanh 
Chùm sáng xanh 
 KQ THÍ NGHIỆM 
Tấm lọc màu đỏ 
Chùm sáng trắng 
Tấm lọc màu xanh 
Chùm sáng xanh 
Bìa 
Thấy tối 
Nếu chiếu chùm sáng trắng qua tấm lọc màu xanh rồi tiếp tục qua tấm lọc màu đỏ ta thu được kết quả ntn? 
Chiếu Chùm sáng 
Qua Tấm lọc màu 
Được Chùm sáng 
Trắng 
Đỏ 
Trắng 
Xanh 
Trắng 
Tím 
Đỏ 
Đỏ 
Đỏ 
Xanh 
Vàng 
Vàng 
Vàng 
Đỏ 
Đỏ 
Đỏ Xanh 
Trắng 
Đỏ Xanh 
Đỏ 
Xanh 
Tím 
Đỏ 
Th ấy t ối 
Vàng 
Thấy t ối 
Th ấy t ối 
Th ấy t ối 
Hoàn thành bảng sau: 
I. Nguån ph¸t ¸nh s¸ng tr¾ng vµ nguån ph¸t ¸nh s¸ng mµu . 
II. T¹o ra ¸nh s¸ng mµu b»ng tÊm läc mµu . 
1. ThÝ nghiÖm: 
2. KÕt luËn: 
- ChiÕu ¸nh s¸ng tr¾ng qua c¸c tÊm läc mµu ta sÏ ®­îc ¸nh s¸ng cã mµu cña tÊm läc. 
- ChiÕu ¸nh s¸ng mµu qua tÊm läc cïng mµu ta sÏ ®­îc ¸nh s¸ng vÉn cã mµu ®ã. 
TIÕT 59 . ¸nh s¸ng tr¾ng vµ ¸nh s¸ng mµu 
VËn dông kÕt luËn v ừa rút ra th¶o luËn nh óm (1,5’) theo néi dung sau: 
 2- T¹i sao ¸nh s¸ng ®á qua tÊm läc mµu ®á ta thu ®­îc mµu ®á, cßn ¸nh s¸ng ®á qua tÊm läc mµu xanh ta l¹i kh«ng thu ®­îc ¸nh s¸ng ®á (thÊy tèi)? 
V× trong chïm ¸nh s¸ng tr¾ng cã ¸nh s¸ng mµu ®á. TÊm läc mµu ®á cho ¸nh s¸ng ®á ®i qua cßn c¸c mµu kh¸c th× bÞ hÊp thô. 
V× tÊm läc mµu ®á kh«ng hÊp thô ¸nh s¸ng ®á, nªn chïm s¸ng ®á ®i qua tÊm läc mµu ®á, cßn tÊm läc mµu xanh hÊp thô m¹nh c¸c ¸nh s¸ng mµu kh«ng ph¶i lµ mµu xanh, nªn ¸nh s¸ng ®á khã cã thÓ qua ®­îc tÊm läc mµu xanh vµ ta thÊy tèi. 
 1- T¹i sao ¸nh s¸ng tr¾ng qua tÊm läc mµu ®á ta thu ®­îc ¸nh s¸ng mµu ®á? 
TIÕT 59 . ¸nh s¸ng tr¾ng vµ ¸nh s¸ng mµu 
2. KÕt luËn: ( SGK/ 138) 
I. Nguån ph¸t ¸nh s¸ng tr¾ng vµ nguån ph¸t ¸nh s¸ng mµu . 
II. T¹o ra ¸nh s¸ng mµu b»ng tÊm läc mµu . 
1. ThÝ nghiÖm: 
III. VËn dông. 
Tr¶ lêi : 
- ¸ nh s¸ng ®á, vµng ë c¸c ®Ìn sau vµ c¸c ®Ìn b¸o rÏ cña xe m¸y t¹o ra b»ng c¸ch chiÕu ¸nh s¸ng tr¾ng qua vá nhùa mµu ®á hay vµng. 
 C¸c vá nhùa ®ãng vai trß nh­ tÊm läc mµu. 
C3: 
 ¸ nh s¸ng ®á, vµng ë c¸c ®Ìn sau vµ c¸c ®Ìn b¸o rÏ cña xe m¸y ®­îc t¹o ra nh­ thÕ nµo? 
1. C¸c nguån ph¸t ¸nh s¸ng tr¾ng: 
2. C¸c nguån ph¸t ¸nh s¸ng m àu : 
TIÕT 59 . ¸nh s¸ng tr¾ng vµ ¸nh s¸ng mµu 
2. KÕt luËn: ( SGK/ 138) 
I. Nguån ph¸t ¸nh s¸ng tr¾ng vµ nguån ph¸t ¸nh s¸ng mµu . 
II. T¹o ra ¸nh s¸ng mµu b»ng tÊm läc mµu . 
1. ThÝ nghiÖm: 
III. VËn dông. 
C3: 
C4: 
1. C¸c nguån ph¸t ¸nh s¸ng tr¾ng: 
2. C¸c nguån ph¸t ¸nh s¸ng mµu. 
Tr¶ lêi : 
 BÓ nhá cã thµnh trong suèt ®ùng n­íc mµu cã thÓ coi lµ 1 tÊm kÝnh läc mµu. 
 Mét bÓ n­íc nhá (nh­ bÓ c¸ c¶nh) cã c¸c thµnh bªn trong suèt ®ùng n­íc pha mùc ®á cã thÓ dïng nh­ dông cô nµo ë trªn? 
TIÕT 59 . ¸nh s¸ng tr¾ng vµ ¸nh s¸ng mµu 
Hình ảnh phòng học dưới ánh sáng trắng 
Hình ảnh phòng học dưới ánh sáng đỏ 
Hình ảnh phòng học dưới ánh sáng xanh 
TÝch hîp gi¸o dôc m«i tr­êng 
TÝch hîp gi¸o dôc m«i tr­êng 
 - Con ng­êi lµm viÖc cã hiÖu qu¶ vµ thÝch hîp nhÊt ®èi víi ¸nh s¸ng tr¾ng ( ¸n s¸ng mÆt trêi). ViÖc sö dông ¸nh s¸ng mÆt trêi trong sinh ho¹t hµng ngµy gãp phÇn tiÕt kiÖm n¨ng l­îng, b¶o vÖ m¾t vµ gióp c¬ thÓ tæng hîp Vitamin D 
 - Kh«ng nªn sö dông ¸nh s¸ng mµu trong häc tËp vµ lao ®éng v× chóng cã h¹i cho m¾t. 
Trß ch¬i « ch÷ 
1 
6 
2 
3 
8 
TỪ KHOÁ 
4 
5 
7 
T H Ấ U K Í N H 
Ấ 
M Ắ T 
M 
K Í N H L Ú P 
L 
Q U A N G H Ọ C 
Ọ 
N H À C Ư Ờ I 
À 
M Ù M À U 
M 
U 
T H Ể T H Ủ Y T I N H 
T 
C Ậ N T H Ị 
C 
T Ấ M L Ọ C M À U 
1. Đây là một vật làm bằng nhựa hoặc thuỷ tinh trong suốt 
1 -8 
2. Đây là bộ máy sinh học có cấu tạo giống máy ảnh nhưng tinh vi hơn rất nhiều 
2 -3 
3. Đây là dụng cụ dùng để quan sát những vật nhỏ 
3 -7 
4. Đây là tên chương III của 
Vật Lí 9 
4 -8 
5. Đây là nơi mà khi ta bước vào, ảnh của ta bị biến dạng qua các loại kính. 
5 -7 
6. Đây là một bệnh về mắt khiến người bệnh không phân biệt được màu sắc 
6 -5 
7. Đây là một trong những bộ phận quan trọng của mắt 
7 -11 
8. Đây là một bệnh về mắt mà người bệnh chỉ nhìn thấy rõ những vật ở gần. 
8 -6 
I. Nguån ph¸t ¸nh s¸ng tr¾ng vµ nguån ph¸t ¸nh s¸ng mµu : 
II. T¹o ra ¸nh s¸ng mµu b»ng tÊm läc mµu : 
III. VËn dông : 
 - ¸ nh s¸ng do mÆt trêi vµ c¸c ®Ìn cã d©y tãc nãng s¸ng ph¸t ra lµ ¸nh s¸ng tr¾ng. 
 - Cã mét sè nguån ph¸t ra trùc tiÕp ¸nh s¸ng mµu. 
 - Cã thÓ t¹o ra ¸nh s¸ng mµu b»ng c¸ch chiÕu ¸nh s¸ng tr¾ng qua tÊm läc mµu. 
Ghi nhí 
TIÕT 59 . ¸nh s¸ng tr¾ng vµ ¸nh s¸ng mµu 
I. Nguån ph¸t ¸nh s¸ng tr¾ng vµ nguån ph¸t ¸nh s¸ng mµu . 
II. T¹o ra ¸nh s¸ng mµu b»ng tÊm läc mµu . 
III. VËn dông 
- Häc thuéc ghi nhí vµ lµm bµi tËp 52.3 52.5 (SBT). 
- §äc phÇn cã thÓ em ch­a biÕt (SGK/138). 
- ChuÈn bÞ bµi 53: Sù ph©n tÝch ¸nh s¸ng tr¾ng (SGK/139), mçi nhãm chuÈn bÞ mét ®Üa CD. 
1. C¸c nguån ph¸t ¸nh s¸ng tr¾ng: 
2. C¸c nguån ph¸t ¸nh s¸ng mµu. 
1. ThÝ nghiÖm: 
2. KÕt luËn: 
H­íng dÉn vÒ nhµ 
TIÕT 59 . ¸nh s¸ng tr¾ng vµ ¸nh s¸ng mµu 
1. Các chất rắn bị nung nóng đến hàng nghìn độ sẽ phát ra ánh sáng trắng. 
2. Các chất khí khi phát sáng, thường phát ra ánh sáng màu. 
3. Có thể tạo ra ánh sáng vàng bằng cách đư a m ột v ài h ạt mu ối v ào ng ọn l ửa đèn c ồn , ng ọn l ửa b ếp ga. 
CÓ THỂ EM CHƯA BIẾT 
 4. Một ngọn lửa bếp lò, một mẻ gang nóng chảy, một miếng sắt nung đỏ... có nhiệt độ không cao nên ánh sáng trắng mà nó phát ra lại hơi "đỏ". Trong ngọn lửa đèn xì có chỗ phát ra ánh sáng vàng, có chỗ phát ra ánh sáng xanh. Chỗ phát ra ánh sáng xanh có nhiệt độ cao hơn chỗ phát ra ánh sáng vàng. Điều đó có nghĩa là, ánh sáng trắng mà các nguồn nóng sáng phát ra không hoàn toàn giống nhau. 
 5. Ngày nay người ta chế tạo được đèn LED phát ánh sáng trắng.