Bài giảng Sinh học Lớp 11 - Tiết 24, Bài 24: Ứng động

KÍNH CHÀO QUÍ THẦY Cễ GIÁO VÀ CÁC EM 
1. Bài cũ 
? Em hãy nêu khái niệm về 
 hướng đ ộng và cho một vài ví dụ 
về hướng đ ộng ? 
Tiết 24:  ứng đ ộng 
i. Khái niệm ứng đ ộng 
? Qua hình ả nh dưới đây hãy so sánh tìm ra sự khác biệt trong vận đ ộng hướng sáng của cây và vận đ ộng nở hoa ? 
Vận đ ộng hướng sáng của cây đ ậu 
Vận đ ộng nở hoa của dây nhãn lồng 
Dấu hiệu so sánh 
Vận đ ộng hướng sáng 
Vận đ ộng nở hoa 
Hình thức phản ứng 
Hướng đ ộng 
ứ ng đ ộng 
Hướng kích thích 
Tác nhân kích thích từ một hướng xác đ ịnh 
Tác nhân kích thích khuyếch tán từ mọi hướng 
Cấu tạo của cơ quan thực hiện 
Có cấu tạo hình tròn nh ư thân,cành , rễ , bao lá mầm 
Có cấu tạo hình dẹp hoặc cấu tạo khớp phình nhiều cấp nh ư lá, cánh hoa , đài hoa , cụm hoa 
Đ iểm khác nhau giữa vận đ ộng hướng sáng của cây và vận đ ộng nở hoa của cây 
Tiết 24:  ứng đ ộng 
i. Khái niệm ứng đ ộng 
- ứ ng đ ộng là hình thức phản ứng của cây trước tác nhân kích thích không đ ịnh hướng 
- Tuỳ thuộc vào tác nhân kích thích , ứng đ ộng đư ợc chia thành các loại: 
+ Quang ứng đ ộng 
+ Nhiệt ứng đ ộng 
+ Thuỷ ứng đ ộng 
+ Hoá ứng đ ộng 
+ ứ ng đ ộng tiếp xúc . 
Qua so sánh hãy rút ra khái niệm về ứng đ ộng của thực vật là gì ? 
Tiết 24:  ứng đ ộng  
i. Khái niệm ứng đ ộng 
ii. Các kiểu ứng đ ộng 
1. ứng đ ộng sinh trưởng 
2. ứng đ ộng không sinh trưởng 
Hãy quan sát một số hình ả nh sau và cho biết chúng thuộc kiểu ứng đ ộng nào ? 
Vận đ ộng nở hoa 
ứng đ ộng sinh trưởng 
Vận đ ộng tự vệ ở hoa trinh nữ 
ứng đ ộng không sinh trưởng 
C uối 
Vận đ ộng “ thức , ngủ ” của lá cây đ ậu 
ứng đ ộng sinh trưởng 
ứng đ ộng không sinh trưởng 
Vận đ ộng bắt mồi ở cây bắt ruồi 
?. Với những hình ả nh mới quan sát kết hợp với nghiên cứu thông tin SGK hãy thảo luận nhóm hoàn thành phiếu học tập sau ( 5 ’ ) Phân biệt ứng đ ộng sinh trưởng và ứng đ ộng không sinh trưởng 
Dấu hiệu phân biệt 
ứ ng đ ộng sinh trưởng 
ứ ng đ ộng không sinh trưởng 
Đ ịnh nghĩa 
Đ ặc đ iểm của tác nhân kích thích 
ví dụ 
Cơ chế chung 
Các nhóm sau khi làm xong hãy trao đ ổi kết qu ả theo sơ đ ồ : 
 nhóm1 nhóm 2 
 nhóm4 nhóm3 
Rồi dựa vào bảng chuẩn kiến thức sau hãy nhận xét chấm chữa cho nhau 
Dấu hiệu phân biệt 
ứ ng đ ộng sinh trưởng 
ứ ng đ ộng không sinh trưởng 
Đ ịnh nghĩa 
- Là kiểu ứng đ ộng có sự phân chia và lớn lên của các tế bào của cây 
- Là kiểu ứng đ ộng không có sự phân chia và lớn lên của các tế bào của cây 
Đ ặc đ iểm của tác nhân kích thích 
- Sự thay đ ổi của á nh sáng,nhiệt độ theo thời gian 
- Sự va chạm cơ học , hoá học hoặc do chấn thương 
Ví dụ 
Vận đ ộng nở , khép hoa 
Vận đ ộng quấn vòng của đ ỉnh chóp thân leo,tua cuốn 
- Vận đ ộng ngủ , thức của lá, chồi , hạt 
Vận đ ộng tự vệ ở hoa trinh nữ 
- Vận đ ộng bắt mồi ở thực vật 
Cơ chế chung 
 Do sự thay đ ổi sức trương 
 nguyên sinh , biến đ ổi qu á 
theo nhịp đ iệu thời gian 
 nước , co rút chất 
 trình sinh lý , sinh hoá 
Tiết 24:  ứng đ ộng 
i. Khái niệm ứng đ ộng 
ii. Các kiểu ứng đ ộng 
1. ứng đ ộng sinh trưởng 
2. ứng đ ộng không sinh trưởng 
III. Vai trò của ứng đ ộng 
- Giúp cây thích nghi đa dạng đ ối với sự biến đ ổi của môi trường bảo đảm cho cây tồn tại và phát triển 
3. CủNG Cố 
Chướng ngại vật  là một từ gồm 7 ch ữ cái 
1 
2 
3 
4 
5 
6 
7 
Hàng ngang 1: Gồm 6 ch ữ cái Đây là hình thức phản ứng của sinh vật đ ối với kích thích 
1 
2 
3 
4 
5 
6 
7 
 C ả m ứ n g 
Hàng ngang 2: Gồm 9 ch ữ cái Đây là hình thức phản ứng của các cơ quan thực vật đ ối với tác nhân kích thích từ một hướng xác đ ịnh 
1 
c 
ả 
m 
ứ 
n 
g 
2 
3 
4 
5 
6 
7 
 H ư ớ n g đ ộ n g 
Hàng ngang 3: Gồm 9 ch ữ cái  Sự đ óng mở của khí khổng phụ thuộc vào yếu tố này 
1 
c 
ả 
m 
ứ 
n 
g 
2 
h 
ư 
ớ 
N 
g 
đ 
ộ 
n 
g 
3 
4 
5 
6 
7 
 L ư ợ n g n ư ớ c 
Hàng ngang 4: Gồm 3 ch ữ cái  Rễ cây luôn sinh trưởng hướng về phía môi trường này 
1 
c 
ả 
m 
ứ 
n 
g 
2 
h 
ư 
ớ 
N 
g 
đ 
ộ 
n 
g 
3 
l 
ư 
ợ 
n 
G 
n 
ư 
ớ 
c 
4 
5 
6 
7 
 đ ấ t 
Hàng ngang 5: Gồm 7 ch ữ cái  Đ iền từ còn thiếu : “ nguyên nhân gây ra sự . cụp lá của cây trinh nữ khi va chạm là sức trương của nửa dưới của các chỗ phình bị giảm do nước di chuyển vào những mô lân cận 
1 
c 
ả 
m 
ứ 
n 
g 
2 
h 
ư 
ớ 
N 
g 
đ 
ộ 
n 
g 
3 
l 
ư 
ợ 
n 
G 
n 
ư 
ớ 
c 
4 
đ 
ấ 
t 
5 
6 
7 
 V ậ n đ ộ n g 
Hàng ngang 6: Gồm 7 ch ữ cái  Là ngành khoa học nghiên cứu về thế giới sinh vật trong tự nhiên 
1 
c 
ả 
m 
ứ 
n 
g 
2 
h 
ư 
ớ 
N 
g 
đ 
ộ 
n 
g 
3 
l 
ư 
ợ 
n 
G 
n 
ư 
ớ 
c 
4 
đ 
ấ 
t 
5 
v 
ậ 
n 
đ 
ộ 
n 
g 
6 
7 
 S i n h h ọ c 
Hàng ngang 7: Gồm 3 ch ữ cái  ở một số cây khi gặp đ iều kiện bất lợi , chồi cây có phản ứng bảo vệ cơ thể bằng cách này 
1 
c 
ả 
m 
ứ 
n 
g 
2 
h 
ư 
ớ 
N 
g 
đ 
ộ 
n 
g 
3 
l 
ư 
ợ 
n 
G 
n 
ư 
ớ 
c 
4 
đ 
ấ 
t 
5 
v 
ậ 
n 
đ 
ộ 
n 
g 
6 
s 
i 
N 
h 
h 
ọ 
c 
7 
 n g ủ 
Chướng ngại vật Đây là hình thức phản ứng của cây trước tác nhân kích thích không đ ịnh hướng 
1 
c 
ả 
m 
n 
g 
2 
h 
ư 
ớ 
g 
đ 
ộ 
n 
g 
3 
l 
ư 
ợ 
n 
n 
ư 
ớ 
c 
4 
ấ 
t 
5 
v 
ậ 
n 
đ 
n 
g 
6 
s 
i 
h 
h 
ọ 
c 
7 
n 
ủ 
ứ 
n 
g 
đ 
ộ 
N 
g 
4. Bài tập về nh à 
Đ ọc thêm phần “ Em có biết ” 
Tr ả lời các câu hỏi trong SGK vào vở bài tập 
Nghiên cứu trước cách tiến hành bài thực hành tiết sau 
Mỗi học sinh chuẩn bị 2 hạt đ ậu đã nảy mầm có rễ mầm mọc thẳng 
CHÚC CÁC EM HỌC TỐT