Bài giảng Sinh học Lớp 11 - Bài 28: Điện thế nghỉ và điện thế hoạt động

CHÀO THẦY Cễ VÀ TẤT CẢ CÁC EM 
Kiểm tra bài cũ 
Phản xạ là gi? so sỏnh phản xạ cú điều kiện và phản xạ khụng điều kiện 
Trong cơ thể con người cú dũng điện ko? 
Mọi tế bào sống 
đều tớch điện. 
Đú là điện sinh học. Điện sinh học bao gồm 
điện thế nghỉ và điện thế hoạt động 
BÀI 28 
ĐIỆN THẾ NGHỈ VÀ ĐIỆN THẾ HOẠT ĐỘNG 
 I .ĐIỆN THẾ NGHỈ 
II . ĐIỆN THẾ HOẠT ĐỘNG 
KHÁI NIỆM ĐIỆN THẾ NGHỈ 
CƠ CHẾ HèNH THÀNH ĐIỆN THẾ NGHỈ 
KHÁI NIỆM ĐIỆN THẾ HOẠT ĐỘNG 
SỰ LAN TRYUỀN XUNG TK TRấN SỢI TK KHễNG Cể BAO MIấLIN 
SỰ LAN TRUYỀN XUNG TK TRấN SỢI TK Cể BAO MIấLIN 
ĐIỆN THẾ NGHỈ 
1 Khỏi niệm 
Đ iện thế nghỉ có ở tế bào nào ? 
Quan sát hỡnh và m ụ tả cách đo đ iện thế nghỉ v à kết quả đo nh ư thế nào 
- Đ iện thế nghỉ có ở tế bào đ ang nghỉ ngơi , không bị kích thích 
Kết qu ả đo: 
 Có sự chênh lệch đ iện thế giữa hai bên màng tế bào 
 ở hai phía của màng tế bào có phân cực ( phía trong của màng mang đ iện tích âm; phía ngoài của màng mang đ iện tích dương ) 
Vậy điện thế nghỉ là gỡ ? 
	 Điện thế nghỉ là sự chờnh lệch điện thế giữa hai bờn màng tế bào khi tế bào khụng bị kớch thớch , phớa trong màng tớch điện õm so với bờn ngoài màng tớch điện dương 
2 . Cơ chế hỡnh thành điện thế nghỉ 
Sự phõn bố ion 
Trong màng 
Ngoài màng 
L ượng ion 
K + 
Na + 
SỰ PHÂN BỐ ION TRONG VÀ NGOÀI MÀNG TB 
K + 
> 
K + 
> 
Na + 
150mM 
5mM 
15mM 
150mM 
Na + 
K + 
> 
K + 
> 
Na + 
Loại ion dương nào đi từ trong ra ngoài màng và ion dương nào đi từ ngoài vào trong ? Cho biết ion nào di chuyển nhiều hơn . 
+ 
+ 
+ 
+ 
+ 
+ 
+ 
+ 
+ 
H. 8 
+ 
TÍNH THẤM CỦA MÀNG TB 
 Nếu K đi ra ngoài và Na đi vào trong mói thỡ nú xảy ra điều gỡ ? 
Nhờ đõu mà màng tế bào vẫn giữ được trang thỏi cõn bằng? 
H.9- Quan sỏt hỡnh trả lời cõu hỏi : mỗi một lần bơm thỡ cú bao nhiờu K đi vào trong tế bào và bao nhiờu Na đi ra ngoài tế bào ? 
Bơm kali natri 
Vậy bơm kali natri cú vai trũ gi? 
phim 
Sự phõn bố ion trong và ngoài màng tb 
Tớnh thấm của màng tb 
Bơm Na-K 
Vậy những yếu tố nào tham gia vào cơ chế hỡnh thành 
điện thế nghỉ ? 
2 . Cơ chế hỡnh thành điện thế nghỉ 
SỰ PHÂN BỐ ION TRấN SỢI TK 
kờnh kali m ở 
kờnh natri 
tớnh thấm của màng tb 
Hóy trỡnh bày cơ chế hỡnh thành điện thế nghỉ . 
II. ĐIỆN THẾ HOẠT ĐỘNG 
Lỳc nào tb xuất hiện 
điện thế hoạt động? 
1. KHÁI NIỆM. 
Hãy quan sát đ ồ thị đ iện thế hoạt đ ộng , và cho biết đ ồ thị đ iện thế hoạt đ ộng gồm những giai đoạn nào ?. 
Khi tế bào bị kích thích , đ iện thế nghỉ biến thành đ iện thế hoạt đ ộng . Đ iện thế hoạt đ ộng gồm 3 giai đoạn : Mất phân cực ( khử cực ), đảo cực và tái cực . 
II. ĐIỆN THẾ HOẠT ĐỘNG 
1. Đ ồ thị đ iện thế hoạt đ ộng . 
ở giai đoạn tái phân cực loại ion nào đi qua 
màng tế bào và sự di chuyển của ion đ ó có tác dụng gì ?. 
Phim 
1 . Kh ỏi niệm 
II. ĐIỆN THẾ HOẠT ĐỘNG 
a. Đ ồ thị đ iện thế hoạt đ ộng . 
b. Cơ chế hình thành đ iện thế hoạt đ ộng . 
- Khi bị khích thích , cổng Na + mở rộng làm cho ion Na + khuếch tán quan màng vào trong tế bào gây ra mất phân cực và đảo cực . 
- Tiếp đ ó , cổng K + mở rộng hơn , còn cổng Na + đ óng lại . K + qua màng đi ra ngoài dẫn đ ến tái phân cực 
Quan sát đoạn phim sau và hãy cho biết : 
ở giai đoạn mất phân cực và giai đoạn đảo cực, 
 loại ion nào đi qua màng tế bào và sự di chuyển của ion đ ó có tác dụng gì?. 
II . Đ iện thế hoạt đ ộng . 
2. Lan truyền xung thần kinh trên sợi thần kinh kh ụng cú miờlin . 
Quan sát đoạn hình vẽ 29.3 Sgk mô tả qu á trình truyền xung thần kinh trên sợi thần kinh không có bao miêlin . Hãy cho biết : 
Xung đ iện lan truyền liên tục từ vùng này sang vùng khác , do sự mất phân cực , đảo cực và tái cực hết phần này sang phần khác trên sợi thần kinh . 
Phim minh họa 
Xung thần kinh lan truyền nh ư thế nào trên sợi thần kinh không có vỏ miêlin ? 
A b c d e f g 
Tại sao xung thần kinh chỉ truyền theo 1 chiều từ đ iểm A -> B -> C mà không truyền theo chiều ngược lại ? 
II . Đ iện thế hoạt đ ộng . 
2. Lan truyền xung thần kinh trên sợi thần kinh co bao mielin. 
Lan truyền xung thần kinh trên sợi thần kinh có bao miêlin x ảy ra như thế nào ? 
Lan truyền xung thần kinh trên sợi có bao mielin tương tự lan truyền trên sợi không có bao mielin , chỉ khác là xung thần kinh không truyền liên tục mà nhảy cóc từ eo này sang eo khác nên tốc độ lan truyền nhanh hơn rất nhiều . 
Phim MH 
Tại sao trên sợi thần kinh có bao miêlin , xung thần kinh lại lan truyền nhảy cóc từ eo này sang eo khác ?. 
So sỏnh sự dẫn truyền trờn sợi khụng bao và cú bao miờlin 
Trờn sợi thần kinh khụng cú bao miờlin 
Trờn sợi thần kinh cú bao miờlin 
Dẫn tryền liờn tục suốt dọc sợi thần kinh, chậm. 
Tiờu tốn nhiều năng lượng cho hoạt động bơm Na+/K+ 
Dẫn truyền theo lối nhảy cúc qua cỏc eo Ranvie, nhanh. 
Tiờu tốn ớt năng lượng cho hoạt động bơm Na+/K+ (bơm chỉ hoạt động ở eo Ranvie) 
Cõu 1: 
	 Điện thế nghỉ là sự chờnh lệch điện thế hai bờn màng tế bào khi tế bào nghỉ ngơi . 
A. Phớa trong màng tớch điện dương , ngoài màng tớch điện õm . 
B. Phớa trong màng tớch điện õm , ngoài màng tớch điện dương . 
C.Cả trong và ngoài màng tớch điện dương . 
D. Cả trong và ngoài màng tớch điện dương 
Đỏp ỏn : B 
Câu hỏi củng cố : 
Cõu 2: 
Để duy trỡ điện thế nghỉ , bơm Na –K cú vai trũ chuyển 
Đỏp ỏn C 
từ ngoài vào trong và từ trong ra ngoài màng 
Na + 
Và K + 
K + 
Na + 
 từ ngoài vào trong màng 
A. 
B. 
C. 
D. 
từ trong ra ngoài màng 
từ ngoài vào trong và từ trong ra ngoài màng 
Và K + 
Na + 
Na + 
K + 
Điện thế hoạt động được hỡnh thành qua cỏc giai đoạn 
Phõn cực, đảo cực, tỏi phõn cực 
Phõn cực, mất phõn cực ,tỏi phõn cực 
Mất phõn cực, đảo cực,tỏi phõn cực 
Phõn cực, mất phõn cực , đảo cực, tỏi phõn cực 
Đỏp ỏn C 
THANK FOR SUPPORT