Bài giảng Sinh học Lớp 11 - Bài 27: Cảm ứng ở động vật (Tiết 2)

Cảm ứng ở động vật 
Tiết 27: 
2. ở đ ộng vật có tổ chức thần kinh 
c. Cảm ứng ở đ ộng vật có hệ thần kinh dạng ống 
Quan sát một số hình ả nh về hệ thần kinh dạng ống ở đ ộng vật 
* Cấu tạo: 
c. Cảm ứng ở đ ộng vật có hệ thần kinh dạng ống 
Quan sát một số hình ả nh sau và cho biết hệ thần kinh 
dạng ống ở đ ộng vật có những thành phần cấu tạo nào ? 
* Cấu tạo: 
Tập trung ở phía lưng 
Có nguồn gốc từ lá phôi ngoài 
Gồm có 2 phần : 
Thần kinh trung ươ ng 
Thần kinh ngoại biên 
Thần kinh trung ươ ng : 
Não 
Tuỷ sống 
Thần kinh ngoại biên : 
Bao gồm : 
Dây thần kinh não 
Dây thần kinh tuỷ 
Các hạch thần kinh 
Nối giữa trung ươ ng thần kinh với cơ quan thụ cảm và cơ quan phản ứng 
* Chức năng : 
Chức năng của hệ thần kinh vận đ ộng và 
hệ thần kinh sinh dưỡng ? 
Quan sát tranh và nghiên cứu nội dung SGK cho biết : 
Đ iều khiển hoạt đ ộng của các cơ vân trong hệ vận đ ộng(Các hoạt đ ộng có ý thức ) 
Hệ thần kinh vận đ ộng : 
Trung ươ ng phụ trách : Vỏ não , chất xám tuỷ sống 
Hệ thần kinh sinh dưỡng : 
Trung ươ ng phụ trách nằm trong trụ não và đoạn cùng tuỷ 
Đ iều khiển và đ iều hoà hoạt đ ộng của các nội cơ quan(Các hoạt đ ộng không theo ý muốn ) 
Bao gồm : - Thần kinh giao cảm: T ăng hoạt động tim 
	 - Thần kinh đ ối giao cảm : Gi ảm h.đ tim 
Qua các nội dung trên hãy hoàn thiện sơ đ ồ sau đây: 
Các bộ phận 
Trung ươ ng 
Ngoại biên 
Các bộ phận 
Trung ươ ng 
Ngoại biên 
đ ối Giao cảm 
- Trụ não 
-Đoạn cùng 
 tuỷ sống 
Hệ thần kinh 
Sinh dưỡng 
Vận đ ộng 
Giao cảm 
C hất xám tuỷ 
sống 
Vỏ não 
Chất xám 
 tuỷ sống 
Dây thần kinh 
 não 
Dây thần kinh 
 tuỷ 
- Dây thần kinh 
 Hạch thần kinh 
III. Phản xạ-Một thuộc tính cơ bản của mọi cơ thể có tổ chức thần kinh 
Hãy lấy các ví dụ về phản xạ? 
 Mọi hoạt đ ộng từ đơn giản đ ến phức tạp của đ ộng vật có hệ thần kinh đ ều đư ợc thực hiện nhờ cơ chế phản xạ. Phản xạ là thuộc tính cơ bản của mọi cơ thể có hệ thần kinh 
Chạm phải vật nóng 
Rụt tay lại 
Chim , thú thời tiết lạnh 
Xù lông 
Gõ xoong và cho gà ăn nhiều lần 
Gõ xoong 
Gà về 
Trong các ví dụ trên , có mấy thành phần tham gia vào việc thực hiện phản xạ? 
Các thành phần tham gia thực hiện phản xạ: 
 Bộ phận tiếp nhận kích thích 
( thụ thể hoặc cơ quan thụ cảm ) 
- Bộ phận phân tích và tổng hợp kích thích (Hệ thần kinh ) 
- Bộ phận thực hiện phản ứng (cơ, tuyến ). 
Cung phản xạ 
III. Phản xạ-Một thuộc tính cơ bản của mọi cơ thể có tổ chức thần kinh 
Cấu tạo của hệ thần kinh có liên quan nh ư thế nào đ ến việc thực hiện phản xạ ở đ ộng vật ? 
Cấu tạo của hệ thần kinh càng phức tạp th ì phản xạ càng chính xác , số lượng phản xạ càng nhiều . 
Có mấy loại phản xạ, đ ó là những phản xạ nào ? 
Phản xạ không đ iều 
kiện 
Phản xạ có đ iều kiện 
- Bẩm sinh,có tính chất bền vững 
- Di truyền , mang tính chủng loại. 
- Số lượng hạn chế 
- Chỉ tr ả lời những kích thích tương ứng . 
- Trung ươ ng : trụ não , tuỷ sống . 
- Trung ươ ng : có sự tham gia của vỏ não . 
- Tr ả lời các kích thích bất kì đư ợc kết hợp với kích thích không đ iều kiện . 
- Số lượng không hạn chế 
- Không di truyền,mang tính cá thể 
- Hình thành trong qu á trình sống , không bền vững , dễ mất . 
Hãy nêu 3 ví dụ cho mỗi loại phản xạ không đ iều kiện và phản xạ có đ iều kiện ? 
: 
: 
ý nghĩa của phản xạ có đ iều kiện ? 
	 ý nghĩa : Phản xạ có đ iều kiện còn gọi là phản xạ học đư ợc , có tính mềm dẻo , thích nghi với đ iều kiện sống giúp cơ thể tồn tại và phát triển đư ợc 
Củng cố : 
	 Nêu đ ặc đ iểm của các hình thức cảm ứng ở đ ộng vật có liên quan đ ến sự tiến hoá của hệ thần kinh từ lớp đ ộng vật bậc thấp đ ến các lớp đ ộng vật bậc cao ? 
Phản ứng chính xác , mau lẹ , phức tạp. 
Cảm ứng bằng sự co rút của chất nguyên sinh 
Phản ứng toàn thân , thiếu chính xác . 
Phản ứng đ ịnh khu , thiếu chính xác . 
Phản ứng đ ịnh khu , chính xác hơn . 
Hệ thần kinh có sự tập trung dần : 
Chưa có hệ thần kinh ở đ ộng vật nguyên sinh 
Thần kinh dạng lưới ở ruột khoang 
Thần kinh dạng chuỗi hạch ở giun 
Hệ thần kinh tập trung thành 3 khối : hạch não , hạch ngực,hạch bụng(sâu bọ ) 
Thần kinh dạng ống