Bài giảng Ngữ văn Lớp 11 - Tiết 83, 84: Vội vàng (Xuân Diệu) - Trường THPT Quang Trung

TUẦN: 22, TIẾT: 83, 84 
VỘI VÀNG 
Xuân Diệu 
TRƯỜNG THPT QUANG TRUNG 
1 
I- Giới thiệu : 
 1- Xu ất xứ : 
 Trích trong tập “ Thơ thơ ” – 1938. 
 2- Cảm hứng chung của bài thơ : 
Từ sự trôi chảy của thời gian , hữu hạn của đời người và vô hạn của thế giới tự nhiên . 
2 
II. Đọc hiểu : 
1. Tiếng reo vui trước vẻ đẹp thiên nhiên : 
- Ñ iệp ngữ “ Tôi muốn ” 
Tắt nắng 
Buộc gió 
Bày tỏ khát vọng muốn đoạt quyền năng cuả tạo hoá . 
- Khu vườn xuân được mở ra rất cụ thể : 
+ Này đây 
Tuần tháng mật cuả ong bướm . 
Hoa đồng nội xanh rì 
Lá cành tơ phơ phất 
Khúc tình si cuả yến anh 
Ánh sáng chớp hàng mi 
(5 lần ) 
 sự phong phú bất tận 
 Mang v ẻ xanh non, tươi đẹp , chan ch ứa xuân tình của một thiên đàng trên mặt đất . 
3 
+ So sánh " Tháng giêng ngon như một cặp môi gần " 
 Thể hiện sự khát khao muốn giao cảm với đời , với tình yêu . 
Sơ kết : 
 - Giọng thơ dồn dập , hình ảnh trùng điệp mới lạ biểu hiện tâm h ồn đắm say, l ãng mạn cuả tác giả . 
 - Th ể hiện ý nghĩa nhân bản mỹ học của Xuân Diệu . 
: lấy con người làm chuẩn mực cho thiên nhiên  mới lạ , táo bạo 
4 
2- Tâm trạng băn khoăn khi cảm nhận được giới hạn của đời người : 
 - Tôi sung sướng . Nhưng vội vàng một nửa 
 Dấu chấm giữa dòng thể hiện sự ngỡ ngàng tiếc nuối . 
Vì : 
Xuân đang tới nghĩa là đang qua 
Xuân còn non nghĩa là sẽ già 
Mà xuân hết nghĩa là tôi mất 
 Lời thơ bộc lộ trạng thái chán nản , bất bình vừa lo lắng , hốt hoảng vì ý thức được thời gian tuyến tính , một đi không trở lại . 
 * Ý thức sự hữu hạn của đời người 
Điệp ngữ 
5 
* Ý thức thiên nhiên đối kháng với con người : 
Chẳng còn tôi 
Còn trời đất 
 Đời người hữu hạn 
Thiên nhiên vĩnh hằng 
> < 
Lòng tôi rộng 
Tuổi trẻ chẳng hai lần 
Lượng trời chật 
Xuân tuần hòan 
6 
Mùi tháng năm rớm vị chia phôi 
Khắp sông núi than thầm tiễn biệt 
Gió xinh hờn vì phải bay đi 
Chim rộn ràng đứt tiếng reo thi . . . 
Nhân hóa ; cảm nhận không gian , thời gian thấm đẫm sự chia phôi , mất mát . 
* Ám ảnh bước đi của thời gian : 
Chẳng bao giờ ôi ! Chẳng bao giờ nữa 
 Giọng kể lể vừa chán nản vừa tiếc nuối . 
Sơ kết : 
	 Giọng thơ chậm rãi trầm lắng , hình ảnh đối lập , gợi cảm diễn tả nỗi chán nản , sự tiếc xuân , tiếc sự sống của t ác giả . 
7 
3- Lòng yêu cuộc sống đến cuồng nhiệt : 
Mau đi thôi ! mùa chưa ngã chiều hôm 
- Ta muốn 
+ nh ịp thơ dồn dập 
 Câu cầu khiến như lời giục giã . 
Mở rộng khả năng sở hữu cuộc sống ở mọi chiều mọi kích . 
Tôi Ta : 
Ôm sự sống mơn mởn 
Riết mây đưa gió lượn 
Say cánh bướm tình yêu 
Thâu một cái hôn nhiều  
Cắn xuân hồng 
.. non nước..cây..cỏ rạng 
Hình ảnh khoẻ khoắn nồng nàn 
Nỗi khát khao cháy bỏng 
(5 lần ) 
8 
- Lọat động từ mạnh : 
- Điệp liên từ “ và " : 
Sơ kết : 
 Giọng thơ thôi thúc giục giã , phép điệp ngữ , hình ảnh táo bạo thể hiện niềm ham sống cuồng nhiệt , mê say của tác giả . 
Ôm , riết , say, thâu , hôn , cắn : 
Mang ý nghĩa chiếm đọat , sở hữu + có sự tăng cấp 
Thể hiện thái độ cuống quýt vồ vập , l òng ham muốn cuồng nhiệt 
Như muốn giãi bày , muốn kể lể không thôi . 
9 
III- T ổng kết : 
 B ài thơ t h ể hiện lòng yêu đời , yêu người , yêu tuổi tr ẻ , m ùa xuân ; lòng khát khao cuộc sống đắm say, cuồng nhiệt cu ả tác giả . Qua đó , thi sĩ muốn gửi đến mọi người một thông điệp : thời gian quý giá nhất của đời người là tuổi trẻ , hạnh phúc lớn nhất của tuổi trẻ là tình yêu . Đó là quan niệm tích cực và đậm tính nhân văn . 
10