Bài giảng Ngữ văn Lớp 10 - Tiết 79: Những yêu cầu về sử dụng tiếng Việt - Trường THPT Quang Trung

TRƯỜNG THPT QUANG TRUNG – ĐÀ NẴNG 
NHỮNG YÊU CẦU 
VỀ 
SỬ DỤNG TIẾNG VIỆT 
TUẦN 27 - TIẾT: 79 
I. SỬ DỤNG ĐÚNG THEO CÁC CHUẨN MỰC CỦA TIẾNG VIỆT 
1. VỀ NGỮ ÂM VÀ CHỮ VIẾT 
 Ví dụ a: 
- Giaë c giaë t : noùi vaø vieát sai phuï aâm cuoái . 
- D aùo r aùo : noùi vaø vieát sai phuï aâm ñaàu . 
- le õ , ño ã i le û , ño å i : phaùt aâm sai thanh , vieát sai loãi chính taû . 
 Ví dụ b : 
 - döng maø nhöng maø ; 
 - giôøi trôøi ; 
 - baãu bảo 
 phaùt aâm theo ngoân ngöõ ñòa phöông thöôøng coù söï bieán aâm . 
* Toùm laïi : - Khi noùi , caàn phaùt aâm theo aâm thanh chuaån ; 
 - Khi vieát , caàn vieát ñuùng theo quy taéc hieän haønh veà chính taû vaø chöõ vieát noùi chung . 
 2.VỀ TỪ NGỮ 
 * Ví dụ a: 
 - Duøng töø “ choùt loït ” : khoâng thích hôïp 
 “ phuùt choùt ”, “ phuùt cuoái ”. 
- Duøng töø “ truyeàn tuïng ”: nhaàm laãn töø Haùn Vieät , töø gaàn aâm , gaàn nghóa truyeàn thuï , truyeàn ñaït . 
 - Cuïm töø “ maéc vaø cheát caùc beänh truyeàn nhieãm ” : keát hôïp töø sai  maéc vaø cheát vì caùc beänh 
 truyeàn nhieãm . 
* Ví dụ b : HS tự làm 
* Toùm laïi : khi duøng töø ngöõ phải ñuùng vôùi hình thöùc caáu taïo , ñuùng vôùi yù nghóa , ñuùng vôùi ñaëc ñieåm ngöõ phaùp chung cuûa Tieáng Vieät . 
3. VỀ NGỮ PHÁP 
 VD a: 
 * Caâu 1: - Nguyeân nhaân sai : do ko phaân ñònh roõ raøng thaønh phaàn traïng ngöõ vaø chuû ngöõ . 
 - Cách sửa : coù 3 caùch 
 + Cách 1: Bỏ từ Qua 
 + Cách 2: Bỏ từ Của , thêm dấu phẩy sau từ Tắt đèn 
 + Cách 3: Thêm dấu phẩy và từ Tác giả trước từ đã . 
 * Caâu 2: - Lỗi : C aâu coù keát caáu CV chöa roõ raøng . 
 - Sửa : theâm töø ngöõ laøm CN hoaëc theâm VN. 
VD b: 
 - C aâu 1 vaø 2 sai 
- Do nhaàm laãn giöõa thaønh phaàn phuï vôùi thaønh phaàn chuû ngöõ . 
VD c: 
- Sai chuû yeáu veà lieân keát caùc caâu trong ñoïan thieáu logic . 
 - Sửa : saép xeáp laïi caâu , veá caâu , thay ñoåi moät soá töø ngöõ ñeå noäi dung caâu chaët cheõ và chính xác hôn . 
* Toùm laïi : khi vieát caâu caàn chuù yù veà : 
 - C aáu taïo caâu cho ñuùng vôùi qui taéc ngöõ phaùp tieáng Vieät . 
 - Dieãn ñaït ñuùng caùc quan heä yù nghóa . 
 - Söû duïng daáu caâu thích hôïp . 
 - Caùc caâu phaûi ñöôïc lieân keát chaët cheõ . 
4. VỀ PHONG CÁCH NGÔN NGỮ 
VD a: 
- Lỗi : töø “ Hoøang hoân ” laø töø duøng trong PC ngoân ngöõ vaên chöông , khoâng theå duøng trong PC ngoân ngöõ haønh chính 
 - Sửa : thay baèng töø “ chieàu ”. 
VD b: 
Lỗi : töø “ heát söùc ” laø töø duøng trong PCngoân ngöõ khaåu ngöõ khoâng duøng trong vaên baûn nghò luaän 
Sửa : thay baèng “ raát ” hoaëc “ voâ cuøng ”. 
VD c : . Ñoïan vaên söû duïng ngoân ngöõ sinh hoïat : 
+ Duøng caùc töø xöng hoâ ( baåm cuï , con ). 
+ Duøng caùc thaønh ngöõ ( trôøi chu ñaát dieät , moät thöôùc caém duøi ) 
+ Duøng caùc töø ngöõ mang saéc thaùi khaåu ngöõ ( sinh ra , c ó daùm noùi gian , ) 
* Toùm laïi : khi noùi vaø vieát , caàn söû duïng ngoân ngöõ ( töø ngöõ , caâu vaên , caùch phaùt aâm , caùch thöùc trình baøy ) phuø hôïp vôùi ñaëc tröng vaø chuaån möïc cuûa töøng phong caùch ngoân ngöõ . 
II. SỬ DỤNG HAY, ĐẠT HIỆU QUẢ GIAO TIẾP 
1. Ngữ liệu 1: 
 - Caùc töø “ ñöùng ”, “ quyø ” ñöôïc duøng vôùi nghóa chuyeån ( theå hieän nhaân caùch , phaåm chaát cuûa con ngöôøi ) 
 Caâu tuïc ngöõ mang tính hình töôïng vaø tính bieåu caûm cao . 
 2. Ngữ liệu 2: 
 - Caùc cuïm töø “ chieác noâi xanh ”, “ caùi maùy ñieàu hoøa khí haäu ” ñeàu chỉ caây coái . 
 Tác dụng : diễn tả hình töôïng , bieåu caûm và hay hôn veà vai troø cuûa caây coái vôùi cuoäc soáng con ngöôøi . 
3. Ngữ liệu 3: 
 - Ñoïan vaên duøng pheùp ñieäp , pheùp ñoái , nhòp ñi ệ u döùt khoùat , khoûe khoaén  
 Tác dụng : laøm cho lôøi keâu goïi toøan quoác khaùng chieán cuûa Baùc theâm huøng hoàn vaø coù söùc thuyeát phuïc cao . 
III. LUYỆN TẬP:  
TIẾT HỌC KẾT THÚC! 
 Bài 1,2 : làm tại lớp - Bài 3, 4, 5: HS làm ở nhà