Bài giảng Ngữ văn Lớp 10 - Tiết 26+27, Đọc văn: Ca dao than thân, yêu thương, tình nghĩa - Trường THPT Quang Trung

TRÖÔØNG THPT QUANG TRUNG 
TIẾT: 26, 27: Đọc văn : 
CA DAO THAN THAÂN, 
 YEÂU THÖÔNG, 
 TÌNH NGHÓA 
“ Qua ®× nh ng ¶ nãn tr«ng ®× nh  Đ×nh bao nhiªu ngãi th­¬ng m×nh bÊy nhiªu ” 
I. TIỂU DẪN 
1.Khaùi nieäm : Ca dao laø nhöõng taùc phaåm tröõ tình daân gian . Ca dao laø lôøi thô cuûa baøi haùt daân gian ( daân ca). 
2.Noäi dung: Ca dao phaûn aùnh taâm tö , tình caûm , theá giôùi taâm hoàn cuûa con ngöôøi . 
3. Phaân loaïi : 
- Ca dao than thaân . 
- Ca dao yeâu thöông – tình nghóa . 
- Ca dao haøi höôùc , traøo phuùng . 
1. Baøi 1, 2: 
 - Nhaân vaät tröõ tình : coâ gaùi 
 - Taâm traïng : buoàn - lo 
II. ÑOÏC - HIEÅU VAÊN BAÛN 
1. Baøi 1, 2: 
a. Ñieåm chung : 
 - Hình thöùc : 
 + Moâ típ môû ñaàu :“ Thaân em ” 
 + Ngheä thuaätù : so saùnh 
 + Hình aûnh aån duï laáy töø cuoäc soáng ñôøi thöôøng : “ taám luïa,”cuû aáu ” -> ngöôøi nghe deã caûm nhaän , ñoàng caûm . 
 - Noäi dung: than thôû veà noãi khoå , soá phaän cuûa ngöôøi phuï nöõ , ñoàng thôøi laø lôøi khaúng ñònh saéc ñeïp , phaåm haïnh cuûa chính mình . 
II. ÑOÏC - HIEÅU VAÊN BAÛN 
b. Saéc thaùi rieâng : 
“ Taám luïa ñaøo ”: 
 + Giaù trò , phaåm chaát : ngöôøi thieáu nöõ yù thöùc ñöôïc saéc ñeïp , tuoåi xuaân cuûa mình . 
 + Soá phaän : choâng cheânh , khoâng bieát seõ vaøo tay ai . 
 Noãi ñau xoùt cuûa ngöôøi thieáu nöõ khi vöøa böôùc vaøo löùa tuoåi ñeïp nhaát cuûa cuoäc ñôøi laø noãi lo cho thaân phaän : khoâng theå laøm chuû ñöôïc töông lai vaø soá phaän cuûa mình . 
II. ÑOÏC - HIEÅU VAÊN BAÛN 
- “ Cuû aáu gai ”: 
 + Giaù trò , phaåm chaát : Ngoït , buøi Lôøi boäc baïch , khaúng ñònh giaù trò thöïc – giaù trò baûn chaát beân trong khoâng deã nhaän ra , khoâng ñöôïc ai bieát ñeán . 
 + Soá phaän : khoâng ngöôøi quan taâm , ñeå yù . 
 Trong söï khaúng ñònh laø noãi ngaäm nguøi , xoùt xa cho thaân phaän cuûa ngöôøi con gaùi khao khaùt tình yeâu vaø haïnh phuùc löùa ñoâi 
II. ÑOÏC - HIEÅU VAÊN BAÛN 
Khaên thöông nhôù ai 
Khaên rôi xuoáng ñaát 
Khaên thöông nhôù ai 
Khaên vaét leân vai 
Khaên thöông nhôù ai 
Khaên chuøi nöôùc maét 
Ñeøn thöông nhôù ai 
Maø ñeøn khoâng taét 
Maét thöông nhôù ai 
Maét nguû khoâng yeân 
Ñeâm qua em nhöõng lo phieàn 
Lo vì moät noãi khoâng yeân moät beà 
BÀI 4: 
- Nhaân vaät tröõ tình : 
 Coâ gaùi 
- Taâm traïng : 
 Thöông nhôù – öu phieàn 
2. Baøi 4: 
II. ÑOÏC - HIEÅU VAÊN BAÛN 
- Nhöõng hình aûnh theå hieän taâm traïng : 
- Khaên 
Thöông nhôù – rôi 
Thöông nhôù – vaét leân vai 
Thöông nhôù – chuøi nöôùc maét 
- Ñeøn 
 Khoâng taét 
- Maét 
Nguû khoâng yeân 
Söû duïng ngheä thuaät nhaân hoaù vaø hoaùn duï . 
II. ÑOÏC - HIEÅU VAÊN BAÛN 
- Ñaïi töø phieám chæ : 
Noãi nhôù thöông daèng daëc , khoân nguoâi , khoâng sao baøy toû cuøng ngöôøi thöông . 
 Caâu hoûi tu töø – lieân tieáp : 
- Laëp caáu truùc : 
toâ ñaäm , khaéc saâu noãi nhôù thöông . 
ai 
Hoûi 
Khaên 
Ñeøn 
Maét 
Töï hoûi 
loøng mình 
II. ÑOÏC - HIEÅU VAÊN BAÛN 
Nhöõng lo phieàn cuûa coâ gaùi cuõng laø vì thöông nhôù . 
- Hai caâu luïc baùt cuoái : 
 Ñaïi töø : 
 Taâm traïng : 
em 
lo phieàn 
Giaõi baøy tröïc tieáp 
Nhôù thöông 
Lo phieàn 
II. ÑOÏC - HIEÅU VAÊN BAÛN 
1. Noäi dung: 
 	Ca dao dieãn taû ñôøi soáng taâm hoàn , tö töôûng , tình caûm cuûa nhaân daân trong caùc quan heä gia ñình , xaõ hoäi ,. 
2. Ngheä thuaät : 
 - Hình thöùc : laëp laïi moâ típ môû ñaàu 
 - Thöôøng möôïn nhöõng hình aûnh töôïng tröng ñeå boäc loä tình caûm – tình caûm ñöôïc boäc loä kín ñaùo , teá nhò 
 - Söû duïng nhieàu bieän phaùp tu töø : so saùnh , aån duï , hoaùn duï . 
- Theå thô : chuû yeáu söû duïng theå thô luïc baùt , song thaát luïc baùt,vaõn boán , 
III. T ỔNG KẾT 
TI ẾT HỌC KẾT THÚC!