Bài giảng Ngữ văn Lớp 10 - Ôn tập về Phong cách NN sinh hoạt và PCNN nghệ thuật - Trường THPT Quang Trung

 ÔN TẬP TIẾNG VIỆT LỚP 10 
Keát quaû caàn ñaït 
 Naém vöõng caùc kieán thöùc veà PCNN sinh hoaït vaø PCNN ngheä thuaät , veà hoaït ñoäng giao tieáp baèng ngoân ngöõ , veà nhöõng yeâu caàu trong vieäc söû duïng tieáng Vieät , veà lòch söû tieáng Vieät , veà vaên baûn töï söï vaø söï phaân bieät VB noùi vaø VB vieát . 
 Bieát vaän duïng nhöõng kieán thöùc noùi treân vaøo vieäc reøn luyeän caùc kó naêng söû duïng tieáng Vieät . 
Neâu nhöõng ñaëc ñieåm chung vaø caùch söû duïng phöông tieän ngoân ngöõ trong PCNN sinh hoaït vaø PCNN ngheä thuaät ? 
PCNN sinh hoaït 
PCNN ngheäthuaät 
Ñaëc ñieåm cuûa PCNN sinh hoaït vaø 
PCNN ngheä thuaät 
 Tính caù theå . 
 Tính sinh ñoäng cuï theå . 
 Tính caûm xuùc 
Tính thaåm mó . 
 Tính ña nghóa . 
 Daáu aán rieâng cuûa taùc giaû 
Caùch söû duïng caùc phöông tieän ngoân ngöõ trong PCNN sinh hoaït vaø PCNN ngheä thuaät 
PCNN sinh hoaït 
PCNN ngheä thuaät 
Veà ngöõ aâm vaø chöõ vieát 
Veà 
 töø ngöõ 
 Ph¸t ©m theo thãi quen ph¸t ©m ® Þa ph­¬ng . 
 Duøng ngöõ ñieäu vaø caùc phöông tieän keøm ngoân ngöõ . 
 Caùc yeáu toá ngöõ aâm ñöôïc khai thaùc toái ña ñeå xaây döïng hình töôïng . 
 ngöõ aâm phaùt huy taùc duïng gôïi taû , taïo caùc neùt nghóa boå sung tinh teá 
 Thöôøng duøng nhöõng töø ngöõ bieåu caûm , mang tính chaát thaân maät suoàng saõ . 
 Duøng nhieàu töø tình thaùi . 
 Duøng nhieâuø töø ñòa phöông , bieät ngöõ xaõ hoäi 
 Söû duïng coù choïn loïc nhöõng yeáu toá cuûa taát caû caùc lôùp töø ngöõ khaùc nhau . 
 Söû duïng lôùp töø ngöõ rieâng thöôøng duøng trong thô ( lôùp töø thi ca). 
PCNN sinh hoaït 
PCNN ngheä thuaät 
Veà 
kieåu 
caâu 
Veà bieän phaùp tu töø 
Veà boá cuïc , trình baøy 
Duøng taát caû caùc kieåu caâu vôùi tính cuï theå , sinh ñoäng . 
 Duøng moät soá kieåu caâu rieâng : duøng “ noù ” laøm CN giaû , “ thì , laø ” ñaët ôû ñaàu caâu , duøng caù keát caáu coù yù nghóa phuû ñònh , duøng caáu truùc vôùi nhieàu töø ngöõ cheâm xen : thì , laø , raát laø , coi nhö laø  
- Söû duïng roäng raõi caùc kieåu caâu . 
- Vaän duïng caùc kieåu caâu ñaëc thuø , taoï neân kieåu cuù phaùp thi ca. 
- Öa duøng loái noùi ví von, so saùnh ñeå mieâu taû söï vaät moätcaùch sinh ñoäng . 
- Öa duøng caùch noùi “ ieâc ” hoaù nhö laø caùch boäcloä caûm xuùc cuûa ngöôøi noùi 
- Taän duïng moïi BPTT ñeå xaây döïng hình töôïng , toå chöùc taùc phaåm vaên chöông . 
- BPTT ngöõ aâm , ngöõ phaùp 
 Dieãn bieán töï nhieân . 
 duøngtöø ngöõ , caâu laëp hoaëc coá yù hoaëc voâ yù . 
Coi troïng veû ñeïp caân ñoái haøi hoaø trong chieàu saâu boá cuïc , trình baøy cuûa taùc phaåm . 
Neâu caùc chöùc naêng cuûa ngoân ngöõ , 
caùc nhaân toá cuûa hoaït ñoäng giaùo tieáp 
baèng ngoân ngöõ ? 
- Chöùc naêng thoâng baùo . 
Chöùc naêng boäc loä . 
 Chöùc naêng taùc ñoäng . 
 Chöùc naêng thaåm mó . 
Chöùc naêng cuûa ngoân ngöõ 
Caùc nhaân toá cuûa hoaït ñoäng giao tieáp 
Nhaân vaät giao tieáp . 
 Coâng cuï giao tieáp vaø keânh giao tieáp . 
 Noäi dung giao tieáp . 
 Hoaøn caûnh giao tieáp . 
Neâu caùc yeâu caàu trong vieäc söû duïng tieáng Vieät ? 
Veà ngöõ aâm vaø chöõ vieát . 
Khi nãi : ph¶i ph¸t ©m theo ng öõ ©m tiÕng ViÖt . Ng­êi nãi cÇn cã ý thøc ® iÒu chØnh thãi quen ph¸t ©m thuÇn tuý ® Þa ph­¬ng , h­íng tíi c¸ch ph¸t ©m ®­ îc nhiÒu ng­êi Vieät Nam chÊp nhËn . 
Khi viÕt : Ph¶i viÕt ® óng quy t¾c chÝnh t¶ tiÕng ViÖt , tr¸nh viÕt c¸c ©m theo c¸ch ph¸t ©m cña ® Þa ph­¬ng . 
Veà töø ngöõ 
Duøng töø ñuùng nghóa 
 caàn coi troïng tính ngheäthuaät trong vieäc söû duïng töø ngöõ . 
Veà ngöõ phaùp 
Phaûi tuaân thuû caùc quy taéc caáu taïo caâu , cuïm töø . 
 ñeå ñaûm baûo tính ngheä thuaät caàn vaän duïng linh hoaït vaø sanùg taïo caùc quy taéc ñoù . 
Neâu ñaëc ñieåm cuûa vaên baûn noùi vaø vaên baûn vieát ? 
Vaên baûn noùi 
Vaên baûn vieát 
Hoµn c¶nh 
vµ 
® iÒu kiÖn 
sö dông 
§­ îc thÓ hiÖn b»ng viÕt trong vaên b¶n , ®­ îc tiÕp nhËn b»ng thÞ gi¸c . 
 Ng­êi viÕt , ng­êi ® äc ph¶i biÕt c¸c ký hiÖu ch öõ viÕt , c¸c quy t¾c chÝnh t¶, c¸ch tæ chøc vaên b¶n . 
 Ng­êi ® äc cã ® iÒu kiÖn ® äc l¹i, ph©n tÝch kü , nghiÒn ngÉm . 
 Ghi chÐp b»ng chöõ viÕt trong vaên b¶n nªn ® Õn ®­ îc víi ®« ng ®¶o b¹n ® äc trong ph¹m vi réng lín vµ thêi gian dµi . 
Ñ ­îc thÓ hiÖn b»ng chöõ viÕt trong vaên b¶n , ®­ îc tiÕp nhËn b»ng thÞ gi¸c . 
 Ng­êi viÕt , ng­êi ® äc ph¶i biÕt c¸c ký hiÖu chöõ viÕt , c¸c quy t¾c chÝnh t¶, c¸ch tæ chøc vaên b¶n . 
 Ng­êi ® äc cã ® iÒu kiÖn ® äc l¹i, ph©n tÝch kü , nghiÒn ngÉm . 
 Ghi chÐp b»ng chöõ viÕt trong vaên b¶n nªn ® Õn ®­ îc víi ®« ng ®¶o b¹n ® äc trong ph¹m vi réng lín vµ thêi gian dµi . 
Vaên baûn noùi 
Vaên baûn vieát 
Ñaëc ñieåm chuû 
yếu 
cuûa töø vaø caâu 
Tõ ng öõ : ñ ­îc lùa chän , thay thÕ nªn cã ® iÒu kiÖn ®¹t ®­ îc tÝnh chÝnh x¸c Sö dông tõ hîp phong c¸ch . Tr¸nh dïng c¸c tõ ngöõ mang tÝnh khÈu ngöõ tõ ® Þa ph­¬ng , tiÕng lãng , tiÕng tôc . 
 C©u : Th­êng dïng c©u dµi , nhiÒu thµnh phÇn ®­ îc tæ chøc m¹ch l¹c, chÆt chÏ nhê c¸c quan hÖ tõ vµ sù s¾p xÕp c¸c thµnh phÇn phï hîp . 
+ VÒ tõ : 
 - Tõ ng öõ ®­ îc sö dông kh ¸ ®a d¹ng 
 - Cã nhöõng líp tõ khÈu ngöõ , tõ ngöõ ® Þa ph­îng , tiÕng lãng , biÖt ngöõ c¸c trî tõ , th¸n tõ , c¸c tõ ngö ®­a ® Èy , chªm xen 
+ VÒ c©u : 
Dïng hì nh thøc tØnh l­îc , cã yÕu tè d­, trïng lÆp . 
Caùc yeáu toá phuï trôï 
Vaên baûn noùi 
Vaên baûn vieát 
KÕt hîp giöõa lêi nãi víi ngöõ ® iÖu , nÐt mÆt , ¸ nh m¾t, cö chØ , ® iÖu bé cña ng­êi nãi . 
HÖ thèng dÊu c©u , c¸c ký hiÖu vaên tù , c¸c hình ¶ nh minh ho¹, c¸c b¶ng biÓu , s¬ ® å .