Bài giảng Ngữ văn Lớp 10 - Hưng Đạo vương Trần Quốc Tuấn - Trường THPT Quang Trung

TRƯ ỜNG PTTH QUANG TRUNG 
NG Ữ VĂN L ỚP 10 
NĂM HỌC 2008- 2009 
Hưng Đạo Vương 
Trần Quốc Tuấn 
( Trích ” Đại Việt sử kí toàn thư ”– Ngô Sĩ Liên ) 
Tu ần 24, tiết 71,72 
I/ Tìm hiểu chung : 
1/ Tác giả : Ngô Sĩ Liên (?...?) 
Ông là nhà sử học lớn của dân tộc , có nhiều công lao trong việc biên soạn bộ Đại Viêt sử kí toàn thư theo lệnh của vua Lê Thánh Tông . 
* Dưạ vào tiểu dẫn SGK, em hãy giới thiệu vài 
nét về tác phẩm : “ Đại Việt sử kí toàn thư ”? 
2/ Tác phẩm “ Đại Việt sử ký toàn thư ” 
Tác phẩm là bộ chính sử lớn của Việt Nam trong thời trung đại , được hoàn tất 1479, gồm 15 quyển . 
Nội dung : Ghi chép lịch sử nước ta từ thời Hồng Bàng cho đến khi Lê Thái Tổ lên ngôi . 
Giá trị tác phẩm : tác phẩm thể hiện tinh thần dân tộc mạnh mẽ , vừa có giá trị sử học vừa có giá trị văn học cao . 
* Em hãy xác định vị trí và nội dung đọan trích “ Hưng Đạo Đại Vương Trần Quốc Tuấn ”? 
3/ Vị trí – nội dung – bố cục của đọan trích : 
- Về vị trí : Đọan trích được trích ở quyển VI- phần “ Bản kỷ ” của “ Đại Việt sử ký tòan thư ”. 
- Nội dung: viết về nhân vật lịch sử Trần Quốc Tuấn – người anh hùng kiệt xuất trong lịch sử chống ngoại xâm của dân tộc . 
- Bố cục : Đọan trích chia 3 phần . 
 Đoạn 1 : “ Tháng sáu  giữ nước vậy ” : Trần Quốc Tuấn dâng kế sách lên vua Trần Thái Tông . 
 Đoạn 2 : “ Quốc Tuấn  Quốc Tảng vào viếng ” : Suy nghĩ của TQT trước lời trối của cha , trong các câu chuyện với gia nô và hai con trai . 
 Đoạn 3 : P hần còn lại : sự đức độ của Trần Quốc Tuấn . 
* Dựa vào những kiến thức lịch sử , em hãy giới thiệu vài nét về Trần Quốc Tuấn ? 
Ông sinh năm ( 1231? – 1300), tước Hưng Đạo Vương , là một danh tướng kiệât xuất của dân tộc với hai lần đánh thắng giặc Nguyên – Mông . 
TQT được nhân dân tôn thờ là “ Đức Thánh Trần ” và lập đền thờ ở nhiều nơi trên đất nước , và ở TK XX được công nhận là moat trong mười vị tướng giỏi nhất thế giới . 
Hịch tướng sĩ được xem là moat trong những tác phẩm xuất sắc của văn học trung đại . 
4. Vài nét về con người Hưng Đạo Vương Trần Quốc Tuấn 
II/ Đọc hiểu văn bản : 
 1/Phẩm chất của Hưng Đạo Vương Trần Quốc Tuấn  a/ Câu chuyện về k ế sách giữ nước của Trần Quốc Tuấn  
* Những chi tiết nào trong lời trình bày của TQT với vua đã thể hiện kế sách giữ nước ? Những chi tiết ấy đã thể hiện như thế nào về quan điểm giữ nước của ông ? 
- Sách lược uyển chuyển , binh pháp linh họat , không cứng nhắc , máy móc . 
 Đòan kết tòan dân . 
“ Khoan thư sức dân ”. 
Trần Quốc Tuấn là một vị tướng có tài năng , mưu lược , có tầm nhìn sáng suốt xa rộng . Không những thế mà ông còn biết thương dân , trọng dân và lo cho dân . 
b/ Câu chuyện về t ấm lòng trung nghĩa  của Trần Quốc Tuấn .  
* Thái độ và cách ứng xử của Trần Quốc Tuấn trước lời dặn của cha : 
 Ghi nhận lời cha trong lòng nhưng không cho là phải . 
 Hỏi ý kiến các con và hai gia nô : 
+ Trước lời nói của Hưng Vũ Vương : “ ngầm cho là phải ” 
+ Trước lời nói của Hưng Nhượng Vương : “ rút gươm kể tội ” 
+ Đối với gia thần : cảm phục khóc , ngợi khen 
 * Tóm lại , 
Trần Quốc Tuấn là người thận trọng , chín chắn trong mọi việc ( dù là việc riêng ), có chủ kiến , quyết đoán trong hành động , luôn đặt lợi ích quốc gia trên quyền lợi gia đình . 
c.Khẳng định tài năng , đức độ của Trần Quốc Tuấn . 
Đối với đất nước : sẵn sàng quên thân , tận trung báo quốc . 
Đối với tướng sĩ dưới quyền : Soạn sách khích lệ , tiến cử 
 Tận tình dạy bảo , trọng người hiền tài . 
Đối với bản thân : ông kính cẩn , giữ tiết làm tôi 
 Khiêm tốn , giữ đạo trung nghĩa . 
Trong tín ngưỡng nhân dân : nhiều người cầu đảo 
 Kính phục thần thánh hóa,linh thiêng phù hộ . 
Quân giặc gọi An nam Hưng Đạo Vương không dám gọi tên kính trọng nể phục . 
* Theo em nghệ thuật nổi bật của tác phẩm được thể hiện như thế nào?à 
2/Nghệ thuật đặc sắc của sử kí  
Cách kể chuyện ngắn gọn , cô đọng mà tự nhiên , sinh động hấp dẫn . 
Nghệ thuật kể chuyện điêu luyện , không theo trình tự thời gian nhưng vẫn mạch lạc , khúc chiết . 
Nhân vật được khắc họa sống động -> Đặc trưng “ văn sử bất phân ”. 
Mang màu sắc huyền thoại nhằm ca ngợi tôn vinh tài năng của Hưng Đạo Vương . 
V/ HƯỚNG DẪN HỌC VÀ SỌAN BÀI MỚI 
* Học bài cũ : Nắm vững mục tiêu và các kiến thức cơ bản của bài học . Làm các bài tập vận dụng trong sgk . 
* Sọan bài “ Phương pháp thuyết minh ” theo hệ thống câu hỏi và hệ thống ngữ liệu trong SGK. 
- Mỗi nhóm mang theo bút viết bảng và giấy lịch để làm bài tập thực hành . 
CH ÚC CÁC EM H ỌC T ỐT