Bài giảng Hóa học Lớp 10 - Tiết 22, Bài 12: Liên kết ion, tinh thể ion - Trường THPT Quang Trung

KÍNH CHÀO QUÝ THẦY CÔ GIÁO 
CÙNG TOÀN THỂ CÁC EM HỌC SINH! 
LIÊN KẾT HOÁ HỌC 
- Vì sao nguyên tử các nguyên tố (trừ khí hiếm) có xu hướng liên kết với nhau tạo thành phân tử hay tinh thể ? 
- Có mấy loại liên kết hóa học ? 
Các nguyên tử liên kết với nhau như thế nào ? 
Chương 3 
LIÊN KẾT ION – TINH THỂ ION 
Tiết 22 
* Ion là gì ? Khi nào nguyên tử trở thành ion ? Có mấy loại ion ? 
* Liên kết ion được hình thành như thế nào? Liên kết ion ảnh hưởng như thế nào đến tính chất của các hợp chất ion ? 
SỰ HÌNH THÀNH ION 
Ion là gì ? Khi nào nguyên tử trở thành ion ? 
? 
Nguyên tử Na có z = 11, vì sao nguyên tử Na trung hoà điện ? (điện tích bằng 0) 
SỰ HÌNH THÀNH ION 
11+ 
11 proton: 11+ 
11 electron: 11- 
Nguyên tử Na trung hoà điện. 
Nguyên tử Na 
Nếu nguyên tử Na nhường 1 electron, hãy tính điện tích của phần còn lại của nguyên tử ? 
SỰ HÌNH THÀNH ION 
11 proton: 11+ 
10 electron: 10- 
Phần còn lại của nguyên tử mang điện tích 1+ 
11+ 
Nguyên tử Na 
Ion Na + 
SỰ HÌNH THÀNH ION 
- Nguyên tử trung hoà về điện. 
- Khi nguyên tử nhường hay nhận electron nó trở thành phần tử mang điện gọi là ion. 
KẾT LUẬN 
Có mấy loại ion ? 
CATION 
Nguyên tử kim loại có bao nhiêu e lớp ngoài cùng ? Để đạt cấu hình e bền vững của khí hiếm thì nguyên tử kim loại có khuynh hướng gì ? 
CATION 
Thí dụ: Sự tạo thành ion Li + từ nguyên tử Li (z = 3) 
3+ 
1s 2 2s 1 
1s 2 
3+ 
+ 
Li 
Li + 
Li 
Li + + 1e 
12 + 
Thí dụ: Sự tạo thành ion Mg 2+ từ nguyên tử Mg (z = 12) 
CATION 
Nguyên tử Mg 
Ion Mg 2+ 
Mg 
Mg 2+ + 2e 
CATION 
Hãy biểu diễn sự hình thành ion dương (cation) từ các nguyên tử : 
Na (z = 11), Al (z =13),K (z = 19), Ca (z = 20). 
CATION 
Al 
Al 3+ + 3e 
Na 
Na + + 1e 
K 
K + + 1e 
Ca 
Ca 2+ + 2e 
Tên cation = cation + tên kim loại 
Những nguyên tử kim loại lớp ngoài cùng có 1, 2, 3 electron đều dễ nhường electron để trở thành ion dương (cation). 
CATION 
KẾT LUẬN 
ANION 
Nguyên tử phi kim có bao nhiêu e lớp ngoài cùng ? Để đạt cấu hình e bền vững của khí hiếm thì nguyên tử phi kim có khuynh hướng gì ? 
ANION 
Thí dụ: Sự tạo thành ion Cl - từ nguyên tử Cl (z = 17) 
1s 2 2s 2 2p 6 3s 2 3p 5 
+ 
Cl 
 Cl - 
Cl + 1e 
Cl - 
17+ 
17+ 
1s 2 2s 2 2p 6 3s 2 3p 6 
ANION 
Hãy biểu diễn sự hình thành ion âm (anion) từ các nguyên tử : 
F(z = 9), O (z = 8), N (z =7),S (z = 16), Br (z = 35). 
ANION 
F + 1e 
F - 
N + 3e 
N 3- 
O + 2e 
O 2- 
Br + 1e 
Br - 
S + 2e 
S 2- 
Tên anion = Anion +tên gốc axit 
(trừ O 2- gọi là anion oxit) 
Anion florua 
Anion sunfua 
Anion nitrua 
Anion bromua 
Anion oxit 
Những nguyên tử phi kim lớp ngoài cùng có 5, 6, 7 electron có khả năng nhận thêm 3, 2 hay 1 electron để trở thành ion âm (anion). 
ANION 
KẾT LUẬN 
ION ĐƠN NGUYÊN TỬ VÀ ION ĐA NGUYÊN TỬ 
Những ion nào sau đây là ion đơn nguyên tử, ion đa nguyên tử ? 
Na + , NH 4 + , Mg 2+ , Al 3+ , OH - , Li + , S 2- , SO 4 2- , Cl - , PO 4 3- . 
-Ion đơn nguyên tử: Na + , Mg 2+ , Al 3+ , Li + , S 2- , Cl - . 
-Ion đa nguyên tử: NH 4 + , OH - , SO 4 2- , PO 4 3- . 
SỰ TẠO THÀNH LIÊN KẾT ION 
17+ 
11+ 
17+ 
11+ 
+ 
- 
Na 
(2, 8, 1) 
Cl 
(2, 8, 7) 
Na + 
(2, 8) 
Cl - 
(2, 8, 8) 
Cl + 1e 
Cl - 
Na 
Na + + 1e 
Na + + Cl - 
NaCl 
hay 
2Na + Cl 2 
2NaCl 
2 x 1e 
Thí dụ: đốt Na trong khí clo. 
11+ 
17+ 
+ 
- 
Na + 
Cl - 
Sự hình thành liên kết ion 
Ion Magiê (Mg 2+ ) 
Magiê Nguyên tử (Mg) 
 oxit ion (O 2- ) 
 Oxy nguyên tử (O) 
Cho nên công thức của Magiê oxít là MgO 
SỰ TẠO THÀNH LIÊN KẾT ION 
Thí dụ: đốt Mg trong khí oxi. 
2 ion Natri (Na + ) 
2 nguyên tử Na 
ion oxit ( O 2- ) 
 Oxy nguyên tử (O) 
Nên công thức của natri oxit là Na 2 O 
SỰ TẠO THÀNH LIÊN KẾT ION 
Thí dụ: đốt Na trong khí oxi. 
Cl 
Na + 
5 
3 
6 
4 
2 
1 
Một ion Na + được bao quanh bởi 6 ion Cl - 
Một ion Cl - được bao quanh bởi 6 ion Na + 
Có phân tử NaCl riêng biệt ? 
TINH THỂ NaCl 
TÍNH CHẤT CHUNG CỦA HỢP CHẤT ION 
-Vì lực hút tĩnh điện giữa các ion ngược dấu trong tinh thể ion rất lớn nên tinh thể ion rất bền vững: Các hợp chất ion đều khá rắn, khó bay hơi, khó nóng chảy. 
-Các hợp chất ion thường tan nhiều trong nước. Khi nóng chảy và khi hoà tan trong nước, chúng dẫn điện. 
Cho các nguyên tố X (z = 3 ), M (z = 11), R (z = 19). Từ nguyên tử các nguyên tố trên tạo được các ion 
A. M + , R + , X 2+ . 
B. M + , R + , X + . 
C. M 2+ , R + , X 2+ . 
D. M + , R 2+ , X 2+ . 
BÀI TẬP 
 ĐÁP ÁN B. 
Ion X 2- do nguyên tử X tạo ra có cấu hình electron là 1s 2 2s 2 2p 6 3s 2 3p 6 . Nguyên tử X có cấu hình electron là 
A. 1s 2 2s 2 2p 6 3s 2 3p 6 4s 1 . 
B. 1s 2 2s 2 2p 6 3s 2 3p 4 . 
C. 1s 2 2s 2 2p 6 3s 2 3p 5 . 
D . 1s 2 2s 2 2p 6 3s 2 3p 6 . 
BÀI TẬP 
 ĐÁP ÁN B. 
Trong tinh thể NaCl 
A. các ion Na + và ion Cl - góp chung cặp electron hình thành liên kết. 
B. các nguyên tử Na và Cl góp chung cặp electron hình thành liên kết. 
C. nguyên tử natri và nguyên tử clo hút nhau bằng lực hút tĩnh điện. 
D. các ion Na + và ion Cl - hút nhau bằng lực hút tĩnh điện. 
BÀI TẬP 
 ĐÁP ÁN D. 
KÍNH CHÚC QUÝ THẦY CÔ GIÁO SỨC KHỎE, CHÚC CÁC EM HỌC TỐT !