Bài giảng Hóa học Lớp 10 - Bài 22: Clo - Trường THPT Quang Trung

 CHO BIẾT VỊ TRÍ CÁC NGUYÊN TỐ HALOGEN TRONG HTTH, SUY RA CẤU TẠO NGUYÊN TỬ CỦA CHÚNG CÓ GÌ GIỐNG NHAU? 
Thuộc PNC VII 
-Có 7e lớp ngoài cùng: ns 2 np 5 
 DỰA VÀO ĐẶC ĐIỂM CẤU TẠO NGUYÊN TỬ, CẤU HÌNH ELECTRON LỚP NGOÀI CÙNG CỦA CHÚNG TỪ ĐÓ CHO BIẾT KHUYNH HƯỚNG HÓA HỌC ĐẶC TRƯNG CỦA CÁC NGUYÊN TỐ HALOGEN LÀ GÌ ? 
-Nhận thêm 1e để tạo lớp ngoài cùng bền vững, thể hiện tính oxi hóa 
 X + 1e X 1- 
nên trong hợp chất với kim loại và hidro, Halogen luôn có số oxi hóa -1. 
 Trong PNC theo chiều tăng điện tích hạt nhân thì độ âm điện các nguyên tố biến đổi thế nào, suy ra tính oxi hóa các nguyên tố Halogen tăng dần hay giảm dần từ trên xuống ? 
 Độ âm điện các nguyên tố giảm dần nên tính oxi hóa các nguyên tố giảm dần 
Clo 
Ký hiệu hóa học : 
Khối lượng nguyên tử : 
Cl 
 35,5 
 Có 2 đồng vị : 
 Số thứ tự : 
 Chu kỳ : 
17 
3 
Cấu hình e : 
1s 2 2s 2 2p 6 3s 2 3p 5 
CTPT : 
Cl 2 
I.TRẠNG THÁI TỰ NHIÊN 
Dạng đơn chất : 
Dạng hợp chất : 
- NaCl có trong nước biển, mỏ. 
- KCl có trong quặng: 
 cacnalit KCl.MgCl 2 .6H 2 O 
 xinvinit KCl.NaCl 
-Clo chiếm 0,05% khối lượng vỏ trái đất. 
-Ngoài ra Clo còn có trong huyết thanh động vật, trong dạ dày (dạng HCl) 
không (vì Clo hoạt động hóa học mạnh) 
muối clorua 
II.Tính chất vật lý 
Trạng thái : 
Màu : 
Mùi : 
Độc : kích thích mạnh đường hô hấp và làm viêm các niêm mạc 
d Cl 2 /kk = 71/29 nặng gấp 2,5 lần không khí 
Ít tan trong nước, ở 20 0 C 1 thể tích H 2 O hòa tan 2,3 thể tích Cl 2 , Clo tan nhiều trong dung môi hữu cơ : benzen (C 6 H 6 ), cacbontetraclorua (CCl 4 ) 
khí 
vàng lục 
xốc 
III.Tính chất hóa học 
Do lớp ngoài cùng có 7e nên Clo dễ nhận 1e thể hiện tính oxi hóa trong phản ứng với kim loại và hidro. 
1-Tác dụng với kim loại : 
 Al + Cl 2 AlCl 3 
Ví dụ 
-1 
+3 
t 0 
Chất khử 
Chất oxy hóa 
2 
3 
2 
0 
0 
 Cu + Cl 2 CuCl 2 
-1 
+2 
t 0 
Ví dụ 
Chất khử 
Chất oxy hóa 
0 
0 
-1 
+3 
t 0 
 Fe + Cl 2 FeCl 3 
Ví dụ 
Chất khử 
Chất oxy hóa 
2 
3 
2 
0 
0 
 Vậy trong phản ứng với kim loại Clo có tính oxi hóa và kim loại đạt mức oxi hóa cao nhất. 
 phản ứng xảy ra nhanh, tỏa nhiều nhiệt tạo muối clorua 
n Cl 2 + 2M 2MCl n 
2-TÁC DỤNG VỚI HYDRO : 
tạo khí hydroclorua: 
H + Cl 2H Cl 
 - khi tan trong nước 1 phần clo tác dụng với nước: 
Cl + H 2 O HCl + HCl O (axít hypoclorơ) 
 -Và HClO (axít hypoclorơ) không bền ,tự phân hủy: 
 HCl O HCl + O 
 Do đó axít hypoclorơ có tính oxy hóa mạnh, tính chất này dùng để tẩy trắng vải sợi 
3-Tác dụng với nước : 
Chất khử 
Chất oxy hóa 
Chất khử 
Chất oxy hóa 
 P + Cl 2 PCl 3 
Ngoài ra clo còn tác dụng được với phi kim(S, P), dung dịch kiềm(NaOH,KOH, Ca(OH) 2 ), với các hợp chất mà nguyên tố còn có mức oxy hóa cao hơn 
2 
3 
2 
2 
 Cl 2 + NaOH NaCl + Na ClO + H 2 O 
 nước gia ven 
2 
Fe Cl 2 + Cl 2 Fe Cl 3 
2 
IV.Điều chế 
1-Trong phòng thí nghiệm: từ axít clohydric đậm đặc và chất oxy hóa (MnO 2 , KMnO 4 , . . .) 
 HCl + MnO 2 MnCl 2 + Cl 2  + H 2 O 
 HCl + KMnO 4 KCl + MnCl 2 + Cl 2  + H 2 O 
2 
4 
16 
5 
8 
2 
2 
2 
Cl 2 
Sơ đồ điều chế Clo trong phòng thí nghiệm 
2-Trong công nghiệp : từ sự điện phân dung dịch đậm đặc muối ăn trong nước, có vách ngăn: 
NaCl + H 2 O Cl 2  + H 2  + NaOH 
2 
2 
2 
V.Ứng dụng 
Nuớc Clo dùng tiệt trùng trong nhà máy nước, dùng tẩy trắng vải , giấy, điều chế clorua vôi, axít clohydric, dược phẩm, chất màu, chất dẻo, tơ, cao su nhân tạo . . . 
VI.Củng cố 
1-Nêu tính chất hóa học đặc trưng của Clo, giải thích bằng cấu tạo nguyên tử. 
Clo thể hiện tính oxy hóa mạnh do có 7e lớp ngoài cùng nên dễ nhận thêm 1e hoặc góp chung 1e để đạt cơ cấu bền. 
2-Vì sao khí clo ẩm có tính tẩy màu, khí clo khô không có tính tẩy màu ? 
Vì khí clo ẩm có sự tạo thành axít hypoclorơ có tính oxy hóa mạnh tự phân hủy thành oxy nguyên tử 
Cl 2 + H 2 O HCl + HClO 
HClO HCl + O 
3- Thực hiện chuỗi phản ứng: 
 MnO 2 Cl 2 HCl Cl 2 FeCl 3 
 NaCl Cl 2 HClO 	 
 Nước gia ven 
5 
8 
4- Viết phương trình phản ứng xảy ra khi cho Clo tác dụng với Mg, KOH, Ca(OH) 2 , NaBr, KI 
Cl 2 + Mg MgCl 2 
Cl 2 + 2KOH KCl + KClO + H 2 O 
2Cl 2 + 2Ca(OH) 2 CaCl 2 + Ca(ClO) 2 + 2H 2 O 
 hay Cl 2 + Ca(OH) 2 CaOCl 2 + H 2 O 
 Clorua vôi 
 Cl 2 + 2NaBr 2NaCl + Br 2 
Cl 2 + 2KI 2KCl + I 2 
 *Halogen có tính oxy hóa mạnh đẩy được halogen yếu hơn ra khỏi dung dịch muối 
5- Cho 0,2mol KMnO 4 tác dụng hoàn toàn với HCl đậm đặc, khí Clo thu được có đủ tác dụng với 0,4mol sắt không? 
*Không đủ vì theo phản ứng: 
2KMnO 4 + 16HCl 2KCl + 2MnCl 2 + 5Cl 2 +8 H 2 O 
 0,2 0,5 
mà 2Fe + 3Cl 2 2FeCl 3 
 0,4 cần 0,6