Bài giảng Hóa học Khối 12 - Bài 3: Khái niệm về xà phòng và chất tẩy rửa tổng hợp - Trường THPT Quang Trung

CHÀO MỪNG 
QUÝ THẦY CÔ VÀ CÁC EM HỌC SINH 
KHÁI NIỆM VỀ XÀ PHÒNG 
VÀ CHẤT GIẶT RỬA TỔNG HỢP 
 Lớp 12 – Ban cơ bản 
Hình ảnh về một miếng xà phòng 
Chất giặt rửa tổng hợp 
NỘI DUNG 
 Xà phòng 
 Chất giặt rửa tổng hợp 
 Cơ chế tẩy rửa 
I. XÀ PHÒNG 
1. Khái niệm 
 Xà phòng thường dùng là hỗn hợp muối natri hoặc muối kali của axit béo , có thêm một số chất phụ gia 
Hãy cho biết 
khái niệm về xà phòng ? 
XÀ PHÒNG 
 Axit béo : thường gặp là axit panmitic hoặc axit stearic 
 CH 3 [CH 2 ] 14 COOH : axit panmitic 
 CH 3 [CH 2 ] 16 COOH : axit stearic 
 Chất phụ gia : chất độn , chất tẩy màu , chất diệt khuẩn , và chất tạo hương 
 Nếu dùng dung dịch NaOH thu được xà phòng cứng 
 Nếu dùng KOH thu được xà phòng mềm 
2. Phương pháp sản xuất 
Chất béo xà phòng 
Dd kiềm 
t o 
Phương pháp sản xuất xà phòng ? 
C 17 H 35 COOCH 2 
C 17 H 35 COOCH 
C 17 H 35 COOCH 2 
 ( tristearin ) 
C 15 H 31 COOCH 2 
C 15 H 31 COOCH 
C 15 H 31 COOCH 2 
( tripanmitin ) 
CH 2  OH 
CH  OH + 
CH 2  OH 
( glixerol ) 
+ 3NaOH  
3C 15 H 31 COONa 
+ 3NaOH  
CH 2  OH 
CH  OH + 
CH 2  OH 
( glixerol ) 
3C 17 H 35 COONa 
 Xà phòng 
Qui trình sản xuất xà phòng 
XÀ PHÒNG 
Ngày nay, người ta còn sản xuất xà phòng theo sơ đồ sau 
ankan 
Muối natri của axit cacboxylic 
Axit cacboxylic 
Ví dụ 
CH 3 [CH 2 ] 14 CH 2 CH 2 [CH 2 ] 14 CH 3 2 CH 3 [CH 2 ] 14 COOH 
2 CH 3 [CH 2 ] 14 COOH + Na 2 CO 3 CH 3 [CH 2 ] 14 COONa + H 2 O + CO 2 
O 2 , t 0 , xt 
II. CHẤT GIẶT RỬA TỔNG HỢP 
1/ Khái niệm 
 - Chất giặt rửa tổng hợp là những hợp chất có tính giặt rửa như xà phòng nhưng không phải là muối natri của axit cacboxylic . 
2. Phương pháp sản xuất 
 Dầu mỏ 
Axit đođexylbenzensunfonic 
 natri đođexylbenzensunfonat 
PHƯƠNG PHÁP SẢN XUẤT 
 Ví dụ 
 CH 3 [CH 2 ] 11 -C 6 H 4 SO 3 H CH 3 [CH 2 ] 11 -C 6 H 4 SO 3 Na 
 axit đođexylbenzensunfonic natri đođexylbenzensunfonat 
 Na 2 CO 3 
Viết phương trình phản ứng điều chế chất tẩy rửa tổng hợp ? 
III. TÁC DỤNG TẨY RỬA CỦA XÀ PHÒNG VÀ CHẤT GIẶT RỬA TỔNG HỢP 
Cấu tạo 
 + Xà phòng : gồm hai phần 
 R – COONa 
 kị nước , ưa dầu mỡ ưa nước 
 + Bột giặt : gồm hai phần 
 R – SO 3 Na 
 kị nước , ưa dầu mỡ ưa nước 
III. TÁC DỤNG TẨY RỬA CỦA XÀ PHÒNG VÀ CHẤT GIẶT RỬA TỔNG HỢP 
Một số điểm khác biệt 
Xà phòng 
 Chất giặt rửa tổng hợp 
 Mất tính giặt tẩy trong nước cứng vì kết tủa với ion Ca 2+ và Mg 2+ làm vải cứng , ố vàng , tạo cặn ở đáy chậu , thùng giặt 
 Dùng được ngay trong nước cứng vì không tạo kết tủa như xa phòng 
 sản xuất thành bánh nên khó sử dụng 
 sản xuất thành bột nên dễ sử dụng 
Chúc các em học tốt 
Cảm ơn quý thầy cô đã quan tâm theo dõi