Bài giảng GDCD Lớp 11 - Bài 2: Hàng hóa, tiền tệ, thị trường (Tiết 2) - Trường THPT Quang Trung

TRÖÔØNG THPT QUANG TRUNG GIAÙO DUÏC COÂNG DAÂN LÔÙP 11  
BAØI 2 
 HAØNG HOÙA – TIEÀN TEÄ 
THÒ RÖÔØNG 
(3 TIEÁT ) 
NOÄI DUNG BAØI HOÏC 
Tieát 1: Haøng hoùa 
 a/ Khaùi nieäm haøng hoùa 
 b/ Hai thuoäc tính cuûa haøng hoùa 
Tieát : 2 Tieàn teä 
 a/ Nguoàn goác cuûa tieàn teä 
 b/ Caùc chöùc naêng cuûa tieàn teä 
 c/ Quy luaät löu thoâng tieàn teä 
Tieát 3 Thò tröøông 
 a/ Khaùi nieäm thò tröôøng 
 b/ Caùc chöùc naêng cuûa thò tröôøng 
a.- Khi naøo tieàn teä xuaát hieän ? 
 Tieàn teä xuaát hieän laø keát quaû cuûa quaù trình phaùt trieån laâu daøi cuûa saûn xuaát , trao ñoåi haøng hoùa vaø cuûa caùc hình thaùi giaù trò . 
b.- Coù 4 hình thaùi giaù trò : 
 * Hình thaùi giaù trò giaûn ñôn 
 * Hình thaùi giaù trò ñaày ñuû hay môû roäng 
 * Hình thaùi chung cuûa giaù trò 
 * Hình thaùi tieàn teä 
II.- TIeàn Teä 
1.- Nguoàn goác cuûa tieàn teä 
Hình thaùi giaù trò giaûn ñôn hay ngaãu nhieân 
Trao ñoåi tröïc tieáp haøng laáy haøng 
Hình thaùi naøy xuaát hieän khi coâng xaõ nguyeân thuyû tan raõ , luùc naøy saûn phaåm ñöôïc ñem ra trao ñoåi coøn raát ít vaø mang tính ngaãu nhieân . 
vd : 1 con gaø = 10 kg thoùc  
 ÔÛ ñaây giaù trò gaø ñöôïc bieåu hieän ôû thoùc , coøn thoùc laø phöông tieän ñeå bieåu hieän ôû gaø . 
Sô ñoà minh hoaï : 
= 
Hình thaùi 
töông ñoái 
Trao ñoåi tröïc tieáp haøng laáy haøng 
Hình thaùi 
 ngang giaù 
Hình thaùi giaù trò ñaày ñuû hay môû roäng 
Trao ñoåi tröïc tieáp haøng laáy haøng 
Khi saûn xuaát haøng hoùa phaùt trieån moät haøng hoùa coù theå 
trao ñoåi ñöôïc vôùi nhieàu haøng hoùa khaùc . 
1 con gaø 
= 10 kg thoùc 
= 5 kg cheø 
= 2 caùi rìu 
= 0.2 gam vaøng 
Hình thaùi chung cuûa giaù trò 
Trao ñoåi giaùn tieáp thoâng qua moät haøng hoùa  laøm vaät ngang giaù chung . 
1 con gaø = 
10 kg thoùc = 
5 kg cheø = 1 m vaûi 
2 caùi rìu = 
0.2 gam vaøng = 
.............. 
ÔÛ ñaây giaù trò haøng hoaù ñöôïc theå hieän ôû moät haøng hoaù 
 ñoùng vai troø vaät ngang giaù chung laø vaûi . 
Moïi ngöôøi mang haøng hoaù cuûa mình laáy vaät ngang giaù chung  ñeå ñoåi laáy haøng hoaù mình caàn . 
Sô ñoà minh hoaï 
Trao ñoåi giaùn tieáp 
thoâng qua 
moät haøng hoaù laøm 
vaät ngang giaù 
chung 
Hình thaùi tieàn teä 
Vaøng laøm vaät ngang giaù chung cho söï trao ñoåi 
1 con gaø = 
10 kg thoùc = 
5 kg cheø = 0.2 gam vaøng 
2 caùi rìu = 
0.2 gam vaøng = 
.............. 
Khi vaät ngang giaù chung ñöôïc coá ñònh ôû vaøng  vaø baïc thì hình thaùi tieàn teä cuûa giaù trò xuaát hieän . 
Vì sao vaøng coù ñöôïc vai troø tieàn teä ? 
Vaøng ñoùng vai troø laø tieàn teä vì : 
Thöù nhaát , vaøng laø haøng hoùa , coù giaù trò söû vaø giaù trò , ñoùng vai troø vaät ngang giaù chung . 
Thöù hai , vaøng coù 1 thuoäc tính töï nhieân ñaëc bieät laø thích hôïp vôùi vai troø laøm tieàn teä nhö thuaàn nhaát , khoâng hö hoûng , deã chia nhoû ... 
Vaøng ñuùc 
Khi tieàn teä xuaát hieän thì theá giôùi haøng hoaù phaân laøm 2 cöïc : 
 1 beân laø haøng hoaù thoâng thöôøng , 1 beân laø haøng hoaù vaøng ñoùng vai troø tieàn teä . 
Tieàn teä laø haøng hoùa ñaëc bieät ñöôïc taùch ra laøm vaät ngang giaù chung cho taát caû caùc haøng hoùa , laø söï theå hieän chung cuûa giaù trò ; ñoàng thôøi , tieàn teä bieåu hieän moái quan heä saûn xuaát giöõa nhöõng ngöôøi saûn xuaát haøng hoùa . 
II.- TIeàn Teä 
2.- Chöùc naêng cuûa tieàn teä 
1.- Thöôùc ño 
giaù trò 
2.- Phöông tieän 
löu thoâng 
3.- Phöông tieän 
 caát tröõ 
4.- Phöông tieän 
 thanh toaùn 
5.- Tieàn teä 
theá giôùi 
 Tieàn teä thöïc hieän chöùc naêng thöôùc ño giaù trò khi tieàn teä duøng ñeå ño löôøng vaø bieåu hieän giaù trò cuûa haøng hoùa .  Giaù trò cuûa haøng hoùa ñöôïc bieåu hieän baèng moät löôïng tieàn nhaát ñònh goïi laø giaù caû haøng hoùa . 
 Giaù caû cuûa haøng hoùa ñöôïc quyeát ñònh bôûi caùc yeáu toá : 
Giaù trò haøng hoùa 
Giaù trò cuûa tieàn teä 
Quan heä cung - caàu haøng hoùa 
1.- Thöôùc ño giaù trò 
Tieàn laøm moâi giôùi trong quaù trình trao ñoåi haøng hoùa theo coâng thöùc : H – T – H 
Löu thoâng haøng hoùa H – T – H goàm hai giai ñoïan : 
Giai ñoïan 1: H – T ( haøng – tieàn ) laø quaù trình baùn 
Giai ñoïan 2: T – H ( tieàn – haøng ) laø quaù trình mua 
2.- Phöông tieän löu thoâng 
Haøng hoùa trao ñoåi theo coâng thöùc H - T - H 
Quaù trình baùn 
Quaù trình mua 
H 
H 
T 
 Tieàn teä ruùt khoûøi löu thoâng vaø ñöôïc caát tröõ laïi ñeå khi caàn thì ñem ra mua haøng . 
 Ñeå laøm ñöôïc chöùc naêng phöông tieän caát tröõ thì tieàn phaûi ñuû giaù trò , töùc ñuùc baèng vaøng , baïc hay nhöõng cuûa caûi baèng vaøng , baïc . 
3.- Phöông tieän caát tröõ 
 Vaøng ñuùc ñöôïc caát tröõ 
	 Tieàn teä ñöôïc duøng ñeå chi traû sau khi giao dòch , mua baùn ( nhö traû tieàn mua chòu haøng hoùa , traû nôï , noäp thueá ) 
4.- Phöông tieän thanh toaùn 
 Khi trao ñoåi haøng hoùa vöôït ra khoûi bieân giôùi quoác gia thì tieàn laøm chöùc naêng tieàn teä theá giôùi . 
 	 Thöïc hieän chöùc naêng naøy , tieàn laøm nhieäm vuï  di chuyeån cuûa caûi töø nöôùc naøy sang nöôùc khaùc , neân phaûi laø tieàn vaøng hoaëc tieàn tín duïng ñöïôc coâng nhaän laø phöông tieän thanh toùan quoác teá . 
	 Vieäc trao ñoåi tieàn cuûa nöôùc naøy vôùi tieàn cuûa nöôùc khaùc ñöôïc tieán haønh theo tæ giaù hoái ñoaùi . Ñaây laø giaù caû cuûa ñoàng tieàn nöôùc naøy ñöôïc tính baèng ñoàng tieàn cuûa nöôùc khaùc . 
5.- Tieàn teä theá giôùi 
Tyû giaù hoái ñoaùi USD so vôùi caùc ñoàng tieàn maïnh 
( ngaøy 18 -9 – 2006) 
1USD = 0,5327 baûng Anh 
1USD = 0,7888 euro 
1USD = 118,06 yeân Nhaät 
Tyû giaù hoái ñoaùi 
 Toùm laïi , naêm chöùc naêng cuûa tieàn teä coù quan heä maät thieát vôùi nhau . Söï phaùt trieån caùc chöùc naêng cuûa tieàn teä phaûn aùnh söï phaùt trieån cuûa saûn xuaát vaø löu thoâng haøng hoùa . Naém ñöïôc nguoàn goác , baûn chaát vaø chöùc naêng cuûa tieàn teä cho ta thaáy tieàn teä laø söï theå hieän chung cuûa giaù trò xaõ hoäi , do ñoù tieàn raát quyù . 
 KEÁT LUAÄN 
 P . Q 
M = 
 V 
Quy luaät löu thoâng tieàn teä laø quy luaät quy ñònh soá löôïng tieàn teä caàn thieát cho löu thoâng haøng hoùa ôû moãi thôøi kyø nhaát ñònh . 
Quy luaät naøy theå hieän : 
3.- Quy luaät löu thoâng tieàn teä 
M : laø soá löôïng tieàn teä caàn thieát cho löu thoâng . 
P : laø möùc giaù caû cuûa ñôn vò haøng hoùa . 
Q : laø soá löôïng haøng hoùa ñem ra löu thoâng . 
V : laø soá voøng luaân chuyeån trung bình cuûa moät ñôn vò tieàn teä . 
Vaäy : Löông tieàn teä caàn thieát cho löu thoâng tæ leä thuaän vôùi toång soá giaù caû cuûa haøng hoaù ñem ra löu thoâng ( P.Q) vaø tæ leä nghòch vôùi voøng luaân chuyeån trung bình cuûa moät ñôn vò tieàn teä(V ). 
Soá löôïng tieàn giaáy vöôït möùc caàn thieát cho löu thoâng seõ daãn ñeán hieän töôïng laïm phaùt . 
Traû lôøi : Khi giaù caû cuûa haøng hoùa taêng , söùc mua cuûa tieàn teä giaûm , ñôøi soáng cuûa nhaân daân gaëp nhieàu khoù khaên , caùc coâng cuï quaûn lí cuûa nhaø nöôùc keùm hieäu löïc , 
Em haõy cho bieát neáu laïm phaùt xaûy ra thì 
 haäu quaû nhö theá naøo ? 
5000ñ/1kg 
10.000ñ/1kg 
Laïm phaùt 
Trôøi ! 
Maéc quaù ! 
Hieåu ñöôïc noäi dung cuûa quy luaät löu thoâng tieàn teä , coâng daân khoâng neân giöõ nhieàu tieàn maët , maø neân tích cöïc göûi tieàn tieát kieäm vaøo ngaân haøng , goùp phaàn laøm taêng möùc löu thoâng tieàn teä , vöøa ích nöôùc , vöøa lôïi nhaø . 
Keát 
Luaän 
Xeáp theo thöù töï caùc chöùc naêng cuûa tieàn teä : 
Thöôùc ño giaù trò , PT thanh toùan , PT caát tröõ , PT löu thoâng , tieàn teä theá giôùi . 
PT löu thoâng , PT caát tröõ , PT thanh toùan ,, tieàn teä theá giôùi . Thöôùc ño giaù trò . 
Thöôùc ño giaù trò , PT löu thoâng , PT thanh toùan , PT caát tröõ , tieàn teä theá giôùi . 
Thöôùc ño giaù trò , PT löu thoâng , PT caát tröõ , PT thanh toùan , tieàn teä theá giôùi . 
Ñaùp aùn : D 
Baøi taäp