Bài giảng GDCD Lớp 10 - Bài 8: Tồn tại xã hội và ý thức xã hội (Tiết 3) - Trường THPT Quang Trung

TRƯỜNG THPT QUANG TRUNG GIÁO DỤC CÔNG DÂN LỚP 10  Năm học 2008 -2009 
Đố bạn cuộc sống con người cần có những thứ gì chủ yếu 
Tôi đâu phải con người làm sao trả lời được, bạn hỏi các anh chị trong lớp nè! 
Vật chất và tinh thần 
Vậy trong đời sống xã hội có cần Vật chất và tinh thần không? 
Trong 
Triết học 
gọi 
đời sống 
vật chất 
và 
tinh thần 
là gì? 
Tồn tại xã hội 
Ý thức xã hội 
Tồn 
Tại 
Xã 
Hội 
Ý 
Thức 
Xã 
Hội 
Bài 8 
Mục tiêu bài học 
1.- Hiểu được nội dung các khái niệm tồn tại XH và ý thức XH2.- Thấy được mối quan hệ biện chứng giữa tồn tại XH và ý thức XH3.- Từ đó chúng ta cần ủng hộ các chính sách môi trường, dân số của Nhà nước. Biết tiếp thu các quan điểm tiến bộ, phê phán các hiện tượng ý thức, tư tưởng lạc hậu. 
Nội dung bài học 
TỒN TẠI XÃ HỘI 
Môi 
Trường 
Tự 
Nhiên 
Dân 
Số 
Phương 
Thức 
Sản 
Suất 
 Ý THỨC XÃ HỘI 
Ý 
Thức 
Xã 
Hội 
Là 
Gì? 
Hai 
Cấp 
Độ 
Của 
Yù 
Thức 
I.- TỒN TẠI XÃ HỘI 
1.- 
Môi trường là gì? 
 Môi trường tự nhiên là gì? Những họat động của con người có làm ảnh hưỡng đến môi trường hay không? Cho ví dụ? 
I.- TỒN TẠI XÃ HỘI 
1.- Môi trường tự nhiên là điều kiện 
sinh sống tất yếu và thường xuyên 
của con người 
2.- Bao gồm: địa lý tự nhiên, của cải 
trong thiên nhiên,nguồn năng lượng 
trong tự nhiên 
3.- Môi trường tự nhiên có thể tạo ra 
điều kiện thuận lợi cũng như gây ra 
 khó khăn cho con người trong quá 
trình SX của con người 
 
1.- 
Môi 
trường 
Cháy rừng 
 Chặt phá rừng 
Ô nhiễm không khí 
Rác thải 
Bây giờ chúng ta cùng nghiên cứu đến dân số nhe các bạn 
Hình 
 ảnh 
này 
muốn 
 nhắn 
 nhủ 
chúng 
ta 
Điều 
 gì? 
Vậy dân số là gì? Có ảnh hưởng gì 
 đến sự phát triển của đất nước hay không? 
Theo em dân số nước ta hiện nay như thế nào? 
Làm thế nào để hạn chế sự tăng dân số. 
? 
2.- Dân số 
Dân số nước ta cũng thuộc loại phát triển 
 nhanh cần giảm tốc độ phát triển 
là điều kiện tất yếu và thường xuyên 
của sự tồn tại và phát triển của xã hội . 
Dân số và tốc độ phát triển dân số 
của một nướccó ảnh hưởng rất lớn 
đến sự tồn tại và phát triển của xã hội . 
 
NGHIÊN CỨU KHOA HỌC 
 LAO ĐỘNG PHỔ THÔNG 
KỸ THUẬT SÁNG TẠO 
 Hình ảnh này đang nói 
lên điều gì? 
Cách thức con người 
sản xuất ra 
của cải vật chất 
Em có thể cho biết 
cách thức sản xuất của con người 
 từ trước đến nay như thế nào? 
Và có vai trò gì trong XH 
? 
Vậy cách thức 
sản xuất đó gọi là gì? 
Phương thức 
 sản xuất 
3.- Phương Thức Sản Xuất 
Là cách thức con người làm ra 
của cải vật chất trong những giai đoạn 
 nhất định của lịch sử . Có vai trò quyết định 
sự tồn tại và phát triển xã hội . 
 
Phương thức sản xuất bao gồm 
những mối quan hệ nào ? 
Phương thức sản xuất bao gồm 
Lực lượng sản xuất : Là sự thống nhất 
giữa tư liệu sản xuất (TLSX) và người 
sử dụng TLSX đó để làm ra của cải . 
2. Quan hệ sản xuất : Là quan hệ giữa người 
với người trong quá trình sản xuất ra của 
 cải : bao gồm các mặt sở hữu , quản lí , phân phối 
 
SƠ ĐỒ PHƯƠNG THỨC SẢN XUẤT 
LLSX 
QHSX 
NGUỜI 
LAO 
ĐỘNG 
TLSX 
Tư 
Liệu 
Lao 
Động 
Đối 
Tượng 
Lao 
Động 
SỞ 
HỮU 
TƯ 
LIỆU 
SX 
QUẢN 
LÝ 
SX 
PHÂN 
PHỐI 
SX 
 
Trong các yếu tố sau đây yếu tố nào không thuộc phạm vi tồn tại xã hội : 
A.- Tẩm lý xã hội 
B.- dân số 
C.- môi trường 
D.- phương thức sản xuất 
Bài tập 1 
A 
Yếu tố quan trọng nhất của tồn tại xã hội là : 
A.- Hoàn cảnh địa lí 
B.- Mật độ dân số 
C.- Phương thức sản xuất 
D.- Hoàn cảnh địa lí xã hội 
Bài tập 2 
C 
Mác viết: Cối xay quay bằng tay XH phong kiến. Cối xay bằng hơi nước XH tư bản. Luận điểm này nhấn mạnh vai trò của yếu tố: 
A.- Quan hệ sản xuất 
B.- Tư liệu sản xuất 
C.- Đối tượng lao động 
D.- Công cụ lao động 
Bài tập 3 
D 
 
II.- Ý THỨC XÃ HỘI 
Là toàn bộ những quan niệm , quan điểm của 
 các cá nhân trong xã hội từ các hiện tượng 
 tình cảm , tâm lí đến các quan điểm và 
học thuyết về chính trị , pháp quyền , tôn giáo , 
đạo đức , nghệ thuật , khoa học , triết học  
 
HAI CẤP ĐỘ CỦA Ý THỨC XÃ HỘI 
Toàn bộ những thoi quen , tâm trạng , tình cảm 
của con người được thành một cách tự phát 
do ảnh hưởng trực tiếp của những điều kiện 
sinh sống hằng ngày,chủ yếu mang tính chất 
 kinh nghiệm chưa được khái quát thành lý luận . 
1.- Tâm lý xã hội 
Hệ tư tưởng: là toàn bộ những quan niệm, 
 quan điểm đã được hệ thống hoá thành lý luận 
 thành học thuyết về chính trị, pháp quyền. 
 Được hình thành một cách tự giác. 
2.- Hệ Tư Tưởng 
 
III.- MỐI QUAN HỆ 
1.- TTXH 
 quyết định 
YTXH 
2.- YTXH 
Quyết định 
 trở lại 
TTXH 
a.- Tồn tại XH là cái có trước 
 b.- Phương thức SX thay đổi sẽ 
kéo theo ý thức XH thay đổi 
a.- Phải có tính khoa học 
b .- Phải thông qua 
thực tiễn của con người 
Yếu tố có vai trò quyết định đối với ý thức xã hội là : 
A.- Hoàn cảnh địa lí 
B.- Mật độ dân số 
C.- Phương thức sản xuất 
D.- Cả 3 yếu tố trên 
Đáp án : C 
Bài tập 4 
Quan hệ giữa lực lượng sản xuất và quan hệ sản xuất là : 
A.- Hoàn toàn độc lập 
B.- Trái ngược nhau 
C.- Mâu thuẫn biện chứng 
D.- Phủ định lẫn nhau 
Đáp án : D 
Bài tập 5 
1.- HỌC THUỘC BÀI CŨ 
2.- XEM TRƯỚC BÀI 10: CON NGƯỜI LÀ CHỦ THỂ CỦA LỊCH SỬ VÀ LÀ MỤC TIÊU PHÁT TRIỂN CỦA XÃ HỘI. 
3.- TỔ 3 CHỊU TRÁCH NHIỆM THUYẾT TRÌNH BÀI 10 
DẶN DÒ 
CHÚC CÁC EM 
HỌC THẬT TỐT