Bài giảng Địa lí Lớp 12 - Bài 46: Vấn đề chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo ngành ở đồng bằng Sông Hồng

 TỔ : ĐỊA LÍ 
GI¸O ¸N 12 
tr­êng thpt t­ thôc quang trung 
KÝnh chµo c¸c thÇy c« Vµ TOµN THÓ C¸C EM HäC SINH 
Bài 46: VẤN ĐỀ CHUYỂN DỊCH CƠ CẤU KINH TẾ THEO NGÀNH Ở ĐỒNG BẰNG SÔNG HỒNG 
1. CÁC THẾ MẠNH CỦA VÙNG 
Dựa vào bản đồ xác định vị trí của vùng Đồng Bằng Sông Hồng . Kể tên 11 tỉnh , thành phố thuộc Đồng Bằng Sông Hồng ? Ý nghĩa vị trí ? 
a.Vị trí địa lí : 
Diện tích : 15.000 km 2 , chiếm 4,5% diện tích tự nhiên của cả nước . lớn thứ 2 cả nước . 
- Dân số : 18,2 triệu người (2006), chiếm 21,6% dân số cả nước 
+ Bao gồm 11 tỉnh , thành phố . 
 + Tiếp giáp các tỉnh thuộc trung du miền núi phía Bắc , Bắc Trung Bộ , vịnh Bắc Bộ . 
 Ý nghĩa : 
 + Dễ dàng giao lưu kinh tế với các vùng khác và với nước ngoài . 
 + Gần các vùng giàu tài nguyên . 
b. Tài nguyên thiên nhiên : 
- Diện tích đất nông nghiệp khoảng 760.000 ha, trong đó 70% có độ phì cao và trung bình , có giá trị lớn về sản xuất nông nghiệp . 
- Khí hậu nhiệt đới ẩm gió mùa , có mùa đông lạnh làm cho cơ cấu cây trồng đa dạng . 
- Tài nguyên nước phong phú , có giá trị lớn về kinh tế : nước sông ( hệ thống sông Hồng và sông Thái Bình ), nước ngầm , nước nóng , nước khoáng . 
- Tài nguyên biển : bờ biển dài 400 km, vùng biển có tiềm năng lớn để phát triển nhiều ngành kinh tế ( đánh bắt và nuôi trồng thuỷ sản , giao thông , du lịch ) 
- Khoáng sản không nhiều , có giá trị là đá vôi , sét cao lanh , than nâu , khí tự nhiên . 
c. Điều kiện kinh tế - xã hội : 
- Dân cư đông nên có lợi thế : 
 + Có nguồn lao động dồi dào , nguồn lao động này có nhiều kinh nghiệm và truyền thống trong sản xuất , chất lượng lao động cao . 
 + Tạo ra thị trường có sức mua lớn . 
- Chính sách : có sự đầu tư của Nhà nước và nước ngoài . 
- Cơ sở vật chất kĩ thuật và kết cấu hạ tầng phát triển mạnh ( giao thông , điện , nước , thuỷ lợi , xí nghiệp , nhà máy ) 
2. Các hạn chế chủ yếu của vùng : 
- Dân số đông , mật độ dân số cao gây sức ép về nhiều mặt . 
- Thường có thiên tai. 
- Sự suy thoái một số loại tài nguyên . 
 Các hạn chế về tự nhiên ảnh hưởng như thế nào đến việc phat triể kinh tế - xã hội ở đồng bằng Sông Hồng ? 
- Nằm trong vùng có khí hậu nhiệt đới ẩm gió mùa . Đồng bằng sông Hồng chịu ảnh hưởng của những tai biến thiên nhiên như bão , lũ lụt , hạn hán  
	 Tài nguyên thiên nhiên ở Đồng bằng sông Hồng không thật phong phú , nhưng việc sử dụng lại chưa hợp lý . Do việc khai thác quá mức dẫn đến một số loại tài nguyên ( như đất , nước trên mặt ) bị xuống cấp . Đây là vùng thiếu nguyên liệu cho việc phát triển công nghiệp . Phần lớn nguyên liệu phải đưa từ vùng khác đến . 
3. CHUYỂN DỊCH CƠ CẤU KINH TẾ THEO NGÀNH VÀ CÁC ĐỊNH HƯỚNG CHÍNH 
1.Thực trạng : 
Cơ cấu kinh tế đang 
 có sự chuyển dịch theo hướng 
: Giảm tỷ trọng của các khu vực nông - lâm - ngư nghiệp , 
 tăng nhanh tỷ trọng của khu vực công nghiệp - xây dựng và dịch vụ . 
Dựa vào biểu dồ trên , hãy nhận xét về sự chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo ngành ở đồng bằng Sông Hồng ? 
Nhận xét : - Nông nghiệp giảm liên tục từ 49,5 % (1986) xuống còn 25,1 % (2005) 
	 - Công nghiệp tăng liên tục từ 21,5 % (1986) lên 29,9 % (2005) 
	 - Dịch vụ tăng liên tục từ 29 % (1986) lên 45% (2005) 
	- Có sự chuyển dịch tỉ trọng từ khu vực nông nghiệp sang khu vực công nghiệp và dịch vụ . 
	 Cùng với công cuộc Đổi mới diễn ra trên phạm vi cả nước , cơ cấu kinh tế thao ngành của Đồng bằng sông Hồng đã có sự chuyển dịch theo chiều hướng tích cực . Tuy nhiên sự chuyển dịch này còn chậm . 
Dựa vào bản đồ xác định các ngành và trung tâm công nghiệp lớn của đồng bằng Sông Hồng ? 
Dựa vào bản đồ xác định cơ cấu ngành nông nghiệp chủ yếu của vùng ? 
b. Các định hướng chính : Em hãy nêu những định hướng chính trong tương lai của vùng ? 
Định hướng chung : Tiếp tục đẩy mạnh chuyển dịch theo hướng CNH – HĐH . 
Cụ thể : 
+ Nông – Lâm – ngư nghiệp : Giam tỷ trọng ngành trồng trọt , tăng tỷ trọng ngành chăn nuôi . 
+ Công nghiệp – Xây dựng : Hình thành các ngành công nghiệp trọng điểm . 
+ Dịch vụ : Tăng cường phát triển du lịch , dịch vụ tài chính , ngân hàng , giáo dục đào tạo  
Hãy phân tích sức ép về dân số đối với việc phát triển kinh tế - xã hội ở Đồng bằng sông Hồng ? 
CÂU HỎI CỦNG CỐ 
Hãy phân tich sức ép về dân số đối với việc phát triển kinh tế - xã hội ở đồng bằng Sông Hồng ? 
Trong điều kiện nền kinh tế còn chậm phát triển , việc làm , nhất là ở khu vực thành thị đã trở thành 
 một vấn đề nan giải ở Đồng bằng sông Hồng . 
- Sự quá tải của cơ sở hạ tầng , của các cơ sở dịch vụ giáo dục , y tế 
-Ô nhiễm môi trường . 
- Bình quân đất nông nghiệp / người nhỏ . 
- Số dân đông , kết cấu dân số trẻ tất yếu dẫn đến nguồn lao động dồi dào . Trong điều kiện nền 
kinh tế còn chậm phát triển , việc làm , nhất là ở khu vực thành thị đã trở thành một vấn đề nan giải 
ở Đồng bằng sông Hồng . 
- Nằm trong vùng có khí hậu nhiệt đới ẩm gió mùa . Đồng bằng sông Hồng chịu ảnh hưởng của 
những tai biến thiên nhiên như bão , lũ lụt , hạn hán  
- Tài nguyên thiên nhiên ở Đồng bằng sông Hồng không thật phong phú , nhưng việc sử dụng lại 
chưa hợp lý . Do việc khai thác quá mức dẫn đến một số loại tài nguyên ( như đất , nước trên mặt ) 
 bị xuống cấp . Đây là vùng thiếu nguyên liệu cho việc phát triển công nghiệp . Phần lớn nguyên liệu 
phải đưa từ vùng khác đến . 
- Việc chuyển dịch cơ cấu kinh tế còn chậm , chưa phát huy hết thế mạnh của vùng . 
	 Địa lí 
chúc các em 
 học tốt